به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، عظیم عابدینی مدیر گروه ارزیابی آثار پژوهشی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) گفت: اولین نشست علمی تخصصی نقشه راه پژوهش در حوزه پایان نامه نویسی توسط گروه ارزیابی آثار پژوهشی و با ارائه دکتر رحمت الله رضایی برگزار شد.
وی با اشاره به دبیری علمی خود در این نشست افزود: در این نشست تخصصی آقایان دکتر حسن رهنمایی و دکتر محمد رحمانی نیز به عنوان ناظران علمی این نشست، حضور داشتند.
عابدینی توضیحاتی در مورد عمده ترین مباحث مطروحه در این نشست داد و گفت: موضوع یابی با توجه به خلأهای علمی پژوهشی کشور، تدوین طرح پژوهشی همگن، بررسی و نقد علمی طرح پژوهشی(پروپوزال) در شورای تخصصی گروه به صورتی که اعضا پیش از جلسه، مطالعات گسترده و دقیقی درباره موضوع پیشنهادی پایان نامه انجام داده باشند (و با امادگی کامل حضور یابند) از مباحث مطرح شده در این نشست بود.
مدیر گروه ارزیابی آثار پژوهشی پژوهشکده در ادامه گفت: در این نشست الزام دانشجویان به امانتداری در نگارش پایان نامه ها و آموزش اصول پایان نامه نویسی در فرم و محتوا از سوی گروه های آموزشی دانشکده های مربوطه بیان شد.
وی ایجاد تغییرات ساختاری در جلسات دفاع از پایان نامه ها را از مطالب مهم مطرح شده در این نشست دانست و تصریح کرد: عدم آگاهی از روش تحقیق یکی از مشکلات مهم دانشجویان در مواجهه با پایان نامه نویسی است. هر پژوهشگر و نویسنده نیازمند روش تحقیق، بلکه نیازمند بازآموزی و نوسازی روش تحقیق خود، در طول زمان است. برخی از پژوهشگران از این نیاز اساسی غافل می شوند و در نتیجه زحمات آنان راه به جایی نمی برد؛ شکل و سامان خوبی نمی یابد و از تحقیق آنها استفاده ی بهینه نمی شود.
این مدیر پژوهشی در مورد آگاهی از روش تحقیق و عدم اطلاع از روش شناسی تحقیق توضیحاتی داد و گفت: دکتر رهنمایی در این نشست تأکید کرد: گاهی محققان، روش تحقیق عمومی را می دانند، ولی از اقسام روش های تحقیق، به ویژه روش های تخصصی هر حوزه و روش پژوهش میان رشته ای، آگاهی ندارند. از این رو، در انتخاب روش مناسب تحقیق، با مشکل مواجه می شوند. از این رو لازم است که پژوهشگران، علا وه بر آگاهی از روش تحقیق، از روش شناسی روش های تحقیق نیز مطلع باشند.
وی ادامه داد: پایان نامه دانشجو ، مسأله محور است؛ یعنی مشکل و موضوع خود را تحلیل کرده؛ به مسائل یا مسأله تبدیل می کند؛ به دنبال حل آن می رود و برای آن فرضیه ای ارائه می کند. از سوی دیگر، در آموزش و اطلا ع رسانی ترویجی، موضوع محور یا مشکل محور است. از این رو به مقدمات، حواشی، مصادیق، ابعاد و همسایه های مطلب می پردازد. هدف آن اقناع مخاطب یا پرکردن ذهن او از معلومات است نه حل مسأله و نوآوری. ازآن جا که حوزه های علمیه سه وظیفه ی تبلیغ، آموزش و پژوهش را به عهده گرفته اند، گاهی افراد این سه مطلب را با هم خلط می کنند و پژوهش های آنان به اطلاع رسانی آموزشی تبلیغی تبدیل می شود. از این رو نتایج لازم را به دنبال نمی آورد.
عابدینی مسأله دیگر ارائه شده در این نشست را خلط گستره علوم و روش آنها یاد کرد و تأکید کرد: روشن است که با روش و چارچوب یک علم، نمی توان مسایل علم دیگر را حل کرد. روش عقلی در فلسفه و منطق به کار می رود؛ روش تجربی در علوم تجربی و روش نقلی در حدیث. هیچ کدام هم جای دیگری را نمی گیرد.
این استاد دانشگاه، خلط یافته ها با اطلاعات را مشکل بعدی دانست و گفت: دانشجو، در جریان تحقیق، نخست به اطلاعاتی خام دست می یابد که به آنها «داده ها یا یافته ها» گویند. سپس این یافته ها مورد ارزیابی قرار می گیرند و اطلاعات ارزشمند و معتبر به دست می آیند. این ، اطلاعات معتبر هستند که برای تحقیق، پردازش می شوند. اطلاعات شایسته و معتبر آنهاست که مرتبط با موضوع، کامل، صادق، دقیق، واضح، نو و مستند هستند، اما گاهی برخی دانشجویان یافته ها را به جای اطلاعات به کار می گیرند، در حالی که یافته ها ارزش کاربردی ندارند.
وی افزود: طرح مسایل متعدد در تحقیق واحد تحقیق مسأله، محور است. هرچه مسأله ی تحقیق،جزیی تر باشد، نتیجه دقیق تر خواهد بود. از این رو لازم است که مشکل و موضوع تحقیق به مسایل متعدد تجزیه شود و مسأله ای برای تحقیق انتخاب شود؛ همان طور که مجتهدان برای حل موضوعات فقهی آنها را به مسایل جزیی تقسیم می کردند؛ هر فرع را، جداگانه، مورد بررسی قرار می دادند و از خلط مسایل به شدت جلوگیری می کردند.
مدیر گروه ارزیابی آثار پژوهشی پژوهشکده ادامه داد: دکتر رحمانی با ابراز اینکه خلط مصادیق، آثار، ابعاد و علل محتمل در تحقیق یکی دیگر از مشکلات پژوهش است؛ گفت: اگر مسائل تحقیق همان طور که گفته شد از هم جدا نشود، ممکن است پژوهشگر مصداق را با ابعاد یا آثار را با علل محتمل اشتباه کند و در تحقیق و نتیجه ی آن به خطا برود. از این رو لازم است همه ی این موارد از هم جدا شوند.
عابدینی الزام دانشجو در ارایه مقالات علمی پژوهشی یا علمی ترویجی، با استفاده از نتایج پایان نامه را یکی از مباحث مطروحه در این نشست، دانست و گفت: یکی از آسیب های پایان نامه های دانشجویی، تفسیر مسبوق به نظریه است که پژوهش را به بی راهه می برد. توضیح اینکه انسان از قبل دیدگاه خود را در مورد موضوع تحقیق انتخاب کرده باشد سپس به تحمیل دیدگاه خود بر متن بپردازد. یعنی پژوهشگر مسأله ی خود را بر متن (مثلا ً قرآن کریم) عرضه کند و به صورت بی طرفانه نظر ما را بخواهد. در این صورت مسأله، مقبول متن یا مردود می باشد یا اصلا ً در متن مطرح نشده است.
پایان پیام/
نظر شما