به گزارش خبرگزاری شبستان، منابع غربی در روزهای گذشته اطلاعات مفصلی درباره پشت پرده دیپلماسی هسته ای در غرب منتشر کرده و تقریبا با جزئیات گفته اند که درون گروه 1+5 دراین باره که در مذاکرات ژنو چه باید کرد، چه بحث هایی در حال انجام است.
سایت ایران هسته ای در گزارشی، خلاصه مهم ترین گزارش ها در این باره را منتشر کرده است که در زیر می خوانید:
احتمال پذیرش غنی سازی 5 درصد در انتهای مذاکرات
خبرگزاری رویترز در گزارشی به قلم فردریک دال و جاستاینا پاولاک از بروکسل که در روز 19 مهر منتشر شده، خبر داده است که دیپلمات های غربی عقیده دارد ایران در انتهای مذاکرات می تواند غنی سازی 5 درصد را حفظ کند.
این دو در گزارش خود نوشته اند: «6 قدرت جهان و ایران هفته آینده زمانی که مذاکرات خود را درخصوص برنامه هسته‌ای این کشور از سر می‌گیرند، به دنبال مصالحه‌هایی بین محدود کردن غنی‌سازی اورانیوم، موافقت با بازرسی‌های سرزده و لغو تحریم‌های فلج‌کننده، خواهند بود».
پاولاک و دال با تاکید بر این که غرب می داند اصلی ترین عاملی که ایران را پای میز مذاکرات آورده تحریم های اقتصادی است، درخواست های غرب از ایران را چنین فهرست کرده اند:
1- فوری‌ترین نگرانیهای غرب متمرکز بر تلاش‌های ایران برای غنی‌سازی اورانیوم تا درجه خلوص 20 درصد است. مذاکره‌کنندگان غربی می‌گویند باید به این مسئله در چارچوب توافقی مقدماتی برای اعتمادسازی، پرداخته شود.
2- اگر مذاکره‌کنندگان ایرانی می‌خواهند سریع‌تر اقدام کنند و به کاسته شدن بیشتر از شدت تحریم‌ها دست یابند، ممکن است همچنین مجبور شوند به مسئله غنی‌سازی در سطح پایین‌تر بپردازند. یک راه برای برطرف کردن نگرانی های غرب می‌تواند محدود کردن تولید و ذخیره اورانیوم 5 درصد ایران باشد.
3- احتمال دارد ایران با نگه داشتن ذخایرش کمتر از سطحی خاص یا محدود کردن سرعت نصب سانتریفوژهای مورد استفاده به منظور غنی‌سازی اورانیوم، موافقت کند.
4- کشورهای غربی همچنین نگران دیگر فعالیت‌های هسته‌ای ایران از جمله یک رئاکتور تحقیقات آب سنگین در دست ساخت نزدیک شهر اراک در غرب این کشور هستند.
5- دیپلمات‌ها و کارشناسان می‌گویند برای اینکه هر گونه توافق دیپلماتیک شانس موفقیت داشته باشد، آژانس بین‌الملی انرژی اتمی باید به اختیارات بیشتری برای بازرسی سرزده دست یابد تا مطمئن شود که این توافق اجرا می‌شود و اینکه ایران هیچ گونه فعالیت اتمی مخفیانه ندارد. این مستلزم آنست که ایران در چارچوب پروتکل الحاقی، با اعطای حق بازرسی‌های سرزده خارج از تاسیسات هسته‌ای اعلام شده خود، به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موافقت کند.
6- قدرت‌ها همچنان خواهان آن هستند که ایران قوانینی را اجرا کند (کد 1/3 از ترتیبات فرعی پادمان) که این کشور را ملزم می‌کند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را پیشاپیش از هر گونه طرحی برای ساخت تاسیسات هسته‌ای جدید، نه فقط 6 ماه قبل از قرار دادن مواد هسته‌ای در تاسیسات همانطور که هم اکنون اینگونه است، مطلع کند.
7- غرب همچنین مایل است آژانس به تاسیسات پارچین دسترسی پیدا کند. جایی که بنابر ادعای رویترز این سازمان گمان دارد ایران شاید یک دهه پیش، انفجارهای مرتبط با فعالیت هسته‌ای در آن انجام داده است.
پاولاک و دال در انتهای این گزارش درباره توافقی که نهایتا می تواند میان ایران و 1+5 حاصل شود نوشته اند: «جزئیات یک توافق نهایی به هیچ وجه مشخص نیست. شورای امنیت سازمان ملل در یک رشته قطعنامه‌ها، از ایران خواسته است غنی سازی اورانیوم را به‌طور کامل به حال تعلیق دربیاورد ولی دیپلمات‌های غربی به‌طور خصوصی اذعان می‌کنند که ایران باید اجازه داشته باشد تحت نظارت بسیار شدید و با محدودیت‌هایی در زمینه ظرفیت تولید و ذخیره‌سازی، برخی فعالیت‌های غنی‌سازی را انجام دهد».
ارزیابی اطلاعاتی غرب از پیشنهاد ایران
لویی شاربانو خبرنگار رویترز در مقر سازمان ملل در نیویورک در گزارش دیگر از تردید دیپلمات ها ی غربی در این باره که ایران آماده پذیرش مصالحه مدنظر آنها باشد خبر داده است. وی در آغاز گزارش خود از قول یکی از دیپلمات های ارشد غرب نوشته است که هنوز منظور (آیت الله) خامنه ای از نرمش قهرمانانه مشخص نیست.
این دیپلمات گفته است غرب می خواهد بداند رهبر ایران آماده رفتاری شبیه رفتار امام خمینی در پایان جنگ هست یا نه. وی در ادامه با تاکید بر اینکه برای رفع تحریم ها برنامه ایران باید به نحو قابل توجه محدود شود می نویسد: «یکی از دیپلمات های بلندپایه غرب که خواست نامش فاش نشود، گفت: بدیهی است که آنها درباره تحریم ها بسیار نگرانند. همچنین بدیهی است که آنها لغو این تحریم ها را خواستارند. اما اینکه آنها آمادگی پرداخت چه هزینه ای را دارند، من نمی دانم. عنصر ناشناخته اصلی موضع آیت الله علی خامنه ای رهبر معظم ایران است. هیچ کس پاسخ این سوال کلیدی را نمی داند که آیا (آیت الله) خامنه ای تصمیمی درباره یک توافق گرفته است یا خیر».
شاربانو سپس به نقل ارزیابی اطلاعاتی غربی ها از پیشنهادی که ایران با خود به نیویورک خواهد برد، پرداخته و نوشته است: «بر اساس ارزیابی اطلاعاتی یک کشور غربی درباره روحانی، شاید ایران علاقه مند به برداشتن گام هایی جدی به منظور تضمین کاهش تحریم ها از جمله توقف غنی سازی اورانیوم 20 درصد و توقف گسترش برنامه سانتریفوژ هسته ای این کشور است. اما این دیپلمات که این ارزیابی اطلاعاتی را بیان کرده است گفت محدودیت هایی درخصوص آزادی عملی که روحانی به ظریف در مذاکره با قدرت های جهانی می دهد وجود دارد. این دیپلمات افزود: روحانی احتمالا علاقه مند است پیشنهادهای آشتی جویانه بیشتری نسبت به قبل ارائه کند. اما او معتقد است ایران مجبور نخواهد بود در عمل امتیازهای قابل توجهی را درباره طرح های هسته ای خود عرضه کند».
ادعای مذاکرات پشت پرده ایران و امریکا با واسطه گری عمان
روزنامه تایمز اسراییل منبع دیگری است که ادعاهایی درباره پشت پرده دیپلماسی در این روزها مطرح کرده است. این روزنامه روز 18 مهر با ادعای اینکه مذاکرات پشت پرده ای میان ایران و امریکا در جریان است، می نویسد: «ایران و آمریکا به صورت محرمانه به پیشرفته هایی برای رسیدن به توافقی دست یافته اند که بر اساس آن ایران دو یا سه سال از رسیدن به قابلیت تولید سلاح هسته ای دور می شود و تحریم ها بر اقتصاد این کشور کاهش می یابد. این مذاکرات پشت پرده با میانجی گری عمان، راه زیادی پیموده است، چیزی بیش از آن چه تصور می شد و اسرائیل از آن اطلاع دارد».
این روزنامه ادامه داده است: «احتمال منتج شدن این تماس های دیپلماتیک تسریع یافته به یک توافق، زیاد است و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه مانند آن چه که در بحران سوریه انجام داد، در مرحله ای خاص وارد صحنه می شود و نقش مهمی را ایفا خواهد کرد. اما اکنون این آمریکا و ایران هستند که مذاکره می کنند». همچنین این روزنامه در گزارشی دیگر به قلم یوئل گلدمن خبر داده است که اروپایی ها به اسراییل گفته اند که آماده کاهش تحریم های ایران باشد.
گلدمن می نویسد مقامات اسرائیلی که نامشان فاش نشده پس از دیدار با مقامات فرانسوی و انگیسی به رادیو اسراییل گفته اند که موضع اروپا در مورد ایران «ثابت» است و مقامات اسرائیلی تشخیص دادند که آنها قصد ندارند پیشنهادهای ایران را در صورت جدی نبودن به صورت کورکورانه بپذیرند. این مقامات اسرائیلی گفتند اگر ایران شروط گروه پنج به علاوه یک را که اوایل امسال در قزاقستان مطرح شد بپذیرد، اروپایی ها حق دارند برخی از تحریم های ایران را کاهش دهند.
اروپا: درخواست های اسراییل واقع بینانه نیست
پایگاه اینترنتی دبکا فایل، هم که به سرویس اطلاعات نظامی اسراییل (امان) نزدیک است، از تماس محرمانه امریکا با اسراییل درباره مذاکرات ژنو خبر داده است. دبکا فایل می نویسد: «آمریکا به طور اختصاصی اسرائیل را در جریان کاهش تحریم های ایران در آینده قرار داد. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا به اطلاع نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل رساند که دولت وی به زودی و به صورت تدریجی بخشی از تحریم های اقتصادی ایران را لغو خواهد کرد».
به نوشته این پایگاه اینترنتی، اسرائیل تنها متحد آمریکا است که هشدار زودهنگامی از این تصمیم دریافت می کند و به طور کامل در جریان جزئیات تفاهم میان واشنگتن و تهران از جمله امتیازدهی های ایران در برنامه هسته ای خود قرار می گیرد. نه اروپا و نه مقامات کشورهای حاشیه خلیج فارس به رهبری عربستان تا این اندازه در جریان امتیازدهی های متقابل ایران و آمریکا و مورد تایید اوباما و آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم ایران، قرار نگرفته اند.
این پایگاه اینترنتی درباره مذاکرات اسراییل و اروپا درباره ایران می نویسد: «شماری از دیپلمات های بلند پایه انگلیسی، فرانسوی و چند کشور اروپایی دیگر برای گفتگو در مورد آخرین تحولات در مورد ایران پنج شنبه شب وارد اسرائیل شدند. اما هدف واقعی آنها کشف محتوای پیام اوباما به نخست وزیر اسرائیل بود. مقامات بلند پایه اسرائیلی و دیپلمات های اروپایی روز چهارشنبه گفتند انگلیس و فرانسه رسیدن به یک توافق موقت با تهران را که منجر به کاهش تحریم های بین المللی بر ضد ایران در ازای کاهش فعالیت های غنی سازی و افزایش نظارت بر تاسیسات هسته ای این کشور خواهد شد غیرمحتمل نمی دانند».
به نوشته دبکا فایل، یک دیپلمات اروپایی گفت انتظارات اسرائیل در مورد این که توافق با ایران منجر به پایان غنی سازی در این کشور شود و این که تحریم ها تا زمانی که برنامه هسته ای ایران به طور کامل متوقف نشود کاهش نیابد، انتظاری غیرواقعی است.
وی افزوده است که اگر پیشنهاد تهران در ژنو مانند آن چه که روزنامه وال استریت ژورنال در گزارش خود نوشته بود باشد، می توان آن را معقول دانست.
جزئیات بسته ایران در وال استریت ژورنال
روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال هم روز 16 مهر، به نقل از منابع خود ادعاهایی درباره جزئیات بسته ای که ایران می خواهد به ژنو ببرد مطرح کرد. به نوشته این روزنامه، مقامات دیپلماتیک اعلام کرده اند ایران قصد دارد طرح متوقف کردن تولید سوخت نزدیک به سطح مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته ای را در دیدار با قدرت های جهان ارائه کند. این موضوع همواره یکی از درخواست های کلیدی آمریکا از مقامات ایران بوده است.
این مقامات در آستانه دور جدید مذاکرات در ژنو سوئیس بین ایران و گروه 5+1در روز سه شنبه در گفتگو با روزنامه وال استریت ژورنال اعلام کردند در ازای بسته ایران، پیش بینی می شود تهران از واشنگتن و اتحادیه اروپا بخواهد روند کاهش تحریم ها را آغاز کند، تحریم هایی که دسترسی ایران را به نظامی مالی بین المللی بسیار محدود کرده و سبب انزوای صنعت نفت ایران شده است.
یک دیپلمات سابق غربی که درباره این مشوق ها با دیپلمات های بلندپایه ایرانی گفتگو کرده است، در گفتگو با وال استریت ژورنال گفت:« ایرانی ها با بسته ای جدی در حال آماده شدن برای رفتن به ژنو هستند. این مشوق ها شامل محدود کردن تعداد سانتریفوژهای عملیاتی، سطح غنی سازی و لزوم بررسی و بازرسی ازآنهاست. پیش بینی می شود ایران پیشنهاد بازگشایی تأسیسات هسته ای خود را به روی بازرسی های گسترده تر بین المللی مطرح کند».
وال استریت ژورنال همچنین مدعی شده ایران آماده تعطیلی تاسیسات فردو است، ولی در گام اول این موضوع را مطرح نخواهد کرد. این روزنامه امریکایی نوشته است: «تهران همچنین درحال بررسی احتمال ارائه پیشنهاد تعطیلی تأسیسات غنی سازی اورانیوم فردو - که در زیر زمین در نزدیکی شهر مقدس قم قرار دارد - است، هر چند که تصمیم نهایی هنوز اتخاذ نشده است. پیش بینی می شود پیشنهاد اولیه ایران شامل ارائه پیشنهاد متوقف کردن غنی سازی اورانیوم با غنای 20 درصد است که قدرت های بین المللی آن را به سبب نزدیک بودن به سطح مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته ای خطرناک می دانند».
پایان پیام/
نظر شما