به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری شبستان، بیست و هفتمین جشنواره فیلمهای کودکان و نوجوانان در حالی به پایان رسید که حیات این گونه سینمایی خود مساله قابل بحثی است.سینمای کودک این روزها از دوران اوج خود در ده شصت شمسی فاصله زیادی دارد و یافتن ریشه این مشکلات کار چندان سختی هم نیست اما متاسفانه به نظر می رسد اراده لازم برای حل این مسائل وجود ندارد.
ده شصت شمسی سینمای نوین ایران خود کودکی بود که باید در مسیر رشد و تعالی قرار می گرفت و شاید به همین دلیل تمام اشکال این سینما مورد توجه بود.آن زمان هم مانند این روزها در کنار فیلمهای تاریخی و اجتماعی و طنز و دفاع مقدس،فیلمها کودک هم ساخته می شد و بسیاری از کارگردانان صاحب نام امروز مثل محمدرضا هنرمند(دزد عروسکها)و کامبوزیا پرتوی(ماهی)کار خود را با این گونه سینمایی آغاز کردند.
اما تفاوت آن روزگار با امروز،وجود چرخه نمایشی مناسب و کارآمدی برای سینمای کودک بود.در سال 1367 به همت بنیاد فارابی، گروهى از سینماهاى تهران بعنوان یک گروه مستقل با نام گروه سینماهاى کودک و نوجوان، فعالیت خود را آغاز کردند. نخستین فیلم پس از این رویداد 'ماهی' ساختهٔ کامبوزیا پرتوى بود که علیرغم ارزش‌هایش موفق نشد. اما نمایش فیلم بعدى کامبوزیا پرتوى 'گلنار' که ساختارى فانتزى و موزیکال داشت ناگهان باعث رونق فروش در این گروه شد.
طى سه سال نزدیک به ده فیلم با همین حال و هوا ساخته و روانهٔ اکران شد که اغلب با استقبال کودکان و خانواده‌ها روبرو شد. 'شنگول و منگول' (پرویز صبری)، 'کاکلی' (فریال بهزاد)، 'پاتال و آرزوهاى کوچک' (مسعود کرامتی)، 'دزد عروسکها' (محمدرضا هنرمند)، 'سفر جادویی' (ابوالحسن داودی)، 'مجموعهٔ بازگشت به آینده و شهر در دست بچهها' (اسماعى براری)، 'درهٔ شاپرک‌ها' (فریال بهزاد)، 'مدرسهٔ پیرمردها' (على سجادى حسینی)، 'على و غول جنگل' (بیژن بیرنگ، مسعود رسام) و چند فیلم دیگر، مجموعه‌اى از آثار ویژهٔ کودکان و نوجوانان هستند که فیلم‌هاى مطلوبى براى بچهها بودند و موفقیت خارق‌العاده‌اى را نصیب سازندگان و تهیه‌کنندگان کردند.
در این دورهٔ سه سال فیلم‌هاى کودک و نوجوان، با فروش بالاى خود، بار مشکلات اقتصادى صنعت سینما را بر دوش داشتند. رونق این فیلمها تاحدى بود که هر کس قصد تأسیس دفتر فیلم‌سازى داشت کارش را با یک فیلم کودک و نوجوان آغاز مى‌کرد. بطور مثال، سازمان سینمایى سینا‌فیلم کار خود را با فیلم عروسکى / زندهٔ 'گربهٔ آوازه‌خوان' ساختهٔ کامبوزیا پرتوى آغاز کرد. اما این فیلم کم‌کم به گونه‌اى سطحى‌نگرى دچار شدند و نتوانستند مورد توجه مدیران جشنواره‌هاى بین‌المللى واقع شوند.
این وضعیت و رکودى که پس از سه سال به سینماهاى این گروه حاکم شد. موجب توقف کامل تولید این نوع فیلم و رویکرد مجدد سینماگران به فیلم‌هاى 'کانونی' شد. 'نیاز' یکى از بهترین و ارزشمندترین این آثار پس از موفقیت در دومین جشنواره اصفهان، توانست موفقیت‌هاى چشمگیرى در محافل بین‌المللى بدست آورد. از همین سنخ دو فیلم 'شرم' و 'صبح روز بعد' از مجموعهٔ قصه‌هاى مجید ساختهٔ کیومرث پوراحمد است که بر مبناى کتاب قصه‌هاى مجید نوشتهٔ هوشنگ مرادى کرمانى ساخه شدند.
در دهه هفتاد موج تولیداتی ساخته شدند که درباره کودک و نوجوان بودند و نه برای کودک و نوجوان.سقوط این گونه سینمایی در ایران از همینجا آغاز شد که به جای کشاندن کودکان به سینماها که مخاطبان اصلی این گونه سینمای بودند،تلاش شد مسائل مربوط به کودکان و نوجوانان در فیلمها بیاید و به همین خاطر پس از تولید اولین قسمت از سری فیلمهای"کلاه قرمزی"و ساخت فیلم"الو الو من جوجو ام"به عنوان اولین تولید مستقل مرضیه برومند،کم کم مخاطبان واقعی سینمای کودک از آن خداحافظی کنند و این گونه مهم سینمایی روبه افول برود.
این روزها گروه سینمایی کودک و نوجوان دیگر وجود ندارد و بسیاری از سینماهای آن مانند سعدی(ماجستیک سابق)و سینما بلوار یا تعطیل شده اند یا با نمایشهای سیاه بازی مخاطبان را به سوی خود جذب می کنند.هر سال جشنواره فیلمهای کودکان و نوجوانان با فیلمهای تولیدی برگزار می شود که بسیاری از آنها مستقیم به انبارها می رود و هرگر نمایش پیدا نمی کند به شکلی که در سال گذشته و از میان بی شمار آثار حاضر در این جشنواره،تنها فیلم "آهوی پیشونی سفید"(سید جواد هاشمی)اکران شده و بقیه در نوبت اکران مانده اند.
ماهواره و اینترنت هر روز در حال تغذیه مغز آینده سازان ایران است و سینمای کودک بومی که باید مفاهیم ملی و دینی را به ذهن کودکان و نوجوانان منتقل کند،مثل سپر سوراخ سوراخی است که نمی تواند جلوی هیچ حمله ای را بگیرد.باید با برپایی چرخه اکران مناسب برای فیلم کودک،تولید آثار جذاب برای کودکان و حمایت ارگانهای مثل وزارت آموزش و پرورش از آن و آسیب شناسی این سینما برای یافتن راهکارهایی برای عرضه مفاهیم مطلوب درسینمای کودک و نوجوان جلوی مرگ یکی از مهمترین گونه های سینمایی در کشور را گرفت وگرنه تا چند سال دیگر دیگر نام و یادی از ارزشها و داستانها و افسانه های ایرانی در ذهن کودکان ما باقی نمی ماند.
پایان پیام/
نظر شما