بازی های رایانه ای با موضوع دفاع مقدس را اخلاق مدارتر بسازیم

خبرگزاری شبستان- قم:

بازی های رایانه ای یکی از مقوله های جریان یافته در زندگی روزمره بشر امروز است که در هر جامعه ای به شکلی خودنمایی می کند. بازی هایی که باید در کنار پرداختن به آثار منفی آن به آثار مثبتش هم نیم نگاهی داشته باشیم که از جمله این موارد تقویت ذهن کاربر و مخصوا کودکان علاقمند به این نوع بازی هاست. در ادامه گفتگوهایمان در این خصوص با فاطمه خدایی، مدیر عامل شرکت "برنامه نویسان همراه فجر" صحبت می کنیم. 

خدایی مدرک کارشناسی در رشته نرم افزار دارد و شش سالی است که شرکتی با نام "برنامه نویسان همراه فجر" تشکیل داده و از اعضای هیئت موسس انجمن بازی سازان ایران در تهران نیز می باشد. وی که از بازرسان انجمن تولیدکنندگان نرم افزارهای تلفن همراه نیز هست در خصوص فعالیت های شرکت برنامه نویسان همراه فجر گفت: این شرکت از لحاظ قدمت، تعداد بازی های ساخته شده و تعداد جوایز کسب شده در استان اولین است و از اولین سازندگان بازی های تلفن همراه در ایران است و یک سالی است که این شرکت در زمینه بازی های آنلاین و پی سی هم ورود پیدا کرده است. خانم خدایی در ادامه به سوالات طرح شده چنین پاسخ گفت.

نظر شما در رابطه با وضعیت ساخت بازی های رایانه ای در ایران چیست؟ خب اگر برای این وضعیت درجاتی از صفر تا 10 در نظر بگیریم، درجه فعلی شرکت های بازی سازی کشور به هشت می رسد و توانسته اند در سایت های جهانی هم مورد توجه قرار گیرند. البته این جایگاه هنوز در حد آنچه که انتظار داریم، نیست چرا که به نظر من هنوز این بازی ها در کشور به خوبی جانیفتاده و تنها به عنوان وسیله ای که (اکثرا وارداتی است) نسبت به سایر اقلام فرهنگی با هزینه کمتری خریداری می شود در سبد خانواده ها جا گرفته است.

شرکت های ایرانی با یک پنجاهم هزینه شرکت های خارجی بازی های رایانه ای قابل قبولی می سازند
چرا در بحث بازی های رایانه ای ایران بیشتر مصرف کننده است؟ متاسفانه این وضعیت حاصل ضعف ما در بعد نرم افزاری جهت ساخت بازی های رایانه ای و همچنین عدم رعایت قانون کپی رایت است. مثلا بازی که میلیاردی برای آن در خارج از کشور هزینه شده و باید با تعرفه خاصی (بین 15 تا 20 دلار) به دست کاربر برسد در ایران با کمترین هزینه (500 تا هزار تومان) تهیه شده و با انتقال به لوح های فشرده با هزینه ای بالغ بر دو یا سه هزار تومان به دست کاربر می رسد. به نظر شما یک تولید کننده در این عرصه با این هزینه ها و کمبود بودجه ها در کنار کمبود منابع انسانی متخصص تا چه حد می تواند، کار کند و شرکت موفقی باشد. ولی با تمام این مسائل شرکت های فعال در این زمینه تا کنون در کشورمان خوب عمل کرده اند و گاها با ساخت بازی که با یک پنجاهم بازی مشابه خارجی به پایان رسیده، توانسته اند نصف یا بیشتر کیفیت بازی وارداتی را داشته باشند.

آیا شرکت های بازی ساز ایرانی در عرصه خارجی هم فعالیت می کنند؟ بله این مسئله ملموسی در صنعت گیم کشورمان است. شرکت ما هم در همین راستا تعاملاتی برای فروش محصولات خود با شرکت های خارجی داشته و با دو شرکت عمده آمریکایی در این خصوص به توافق هایی رسیده ایم.

برای بهتر شدن وضعیت بازی های ایرانی باید قانون کپی رایت را جدی تر ببینیم
در مسیر توسعه شرکت های قوی بازی سازی در کشور چه مشکلاتی داریم؟ قبلا هم اشاره کردم که در موضوع کپی رایت ها ما مشکل قانون داریم و این کمبود برای تولیدکنندگان بسیار مضر است و مورد دیگر هم کم داشتن نیروی متخصص در این زمینه می باشد و باید گفت که در برخی زمینه ها اصلا نیروی متخصصی نداریم چرا که این صنعت فعلا در کشور نوپاست و تا تربیت نیروهای باتجربه برای ساخت بازی های رایانه ای زمان می برد.

عدم حمایت دولت از این بخش هم مورد دیگری است که در توضیح آن باید بگویم که حمایت های صورت گرفته تا به امروز بسیار کم بوده و با توجه به اینکه در کل دنیا این بخش از بهترین و سودآورترین صنعت هاست. توجه به بنگاه های زودبازده یکی از راهکارهای اقتصادی است و دولت برای رسیدن به این هدف باید برای این شرکت ها به عنوان بنگاه های زود بازده سرمایه گذاری کند. امروز بسیاری از بازی ها(خصوصا بازی های پی سی و آنلاین) از کشورهای مختلف را در جشنواره ها می بینیم که مقام می آورند و این در حالی است که چنین توانایی در صنعت بازی های رایانه ای کشورمان هم وجود دارد و در صورت حمایت قادر به ارزآوری خوبی است.

گروه های مختلفی در این عرصه فعالیت می کنند، نظرتان در مورد این گروه های بازی سازی چیست؟ این گروه های دانشجویی و حتی دانش آموزی به مثابه فضایی برای تجربه اندوزی جوانان علاقمند به ورود به این عرصه هستند که با توجه به میزان علایق این افراد خروجی های خوبی هم دارد که البته برای موفقیت بیشتر این گروه ها باید از شرکت های موفق مشاوره بگیرند. امروز نسبت به 10 سال قبل که ما در زمان برخورد به مشکلات یا رفع موانع فرد یا گروهی برای مشاوره گرفتن نداشتیم، بسیار متفاوت است و باید این گروه ها با استفاده از تجارب دیگر فعالان در این عرصه زودتر به موفقیت برسند.

در خصوص تجاری سازی تولیدات ملی توصیه ای دارید؟ در این عصر توقعات بسیار بیشتر شده و با پاسخگویی به موقع به این توقع ها می توان بازار را در به دست گرفت. البته برای رسیدن به این بازار در کنار لزوم ارتقای کیفیت بازی ها باید صبر و حوصله داشته باشیم. فروشگاه های اینترنتی هم گام مفیدی در این خصوص است و شرکت ما هم نسبت به ایجاد چنین فروشگاهی در فضای مجازی اقدام کرده است که در این فضا به ارائه دستگاه های بازی، بازی های تولید خودمان و همچنین بازی های گوشی های همراه می پردازیم.

تاثیر بازی های رایانه ای به مراتب عمیق تر از انیمیشن هاست
بازی های وارداتی مسائلی همچون اهانت به ارزش ها و مقدسات مسلمانان و یا استفاده از تصاویر غیر اخلاقی را نیز به همراه دارند، چه ارزیابی در این خصوص دارید؟ این وضعیت در فیلم ها و انیمیشن های خارجی هم وجود دارد و همانگونه که تلاش می کنیم با تولید فیلم ها و پویانمایی های جذاب و باکیفیت این نقص را رفع کرده و ذائقه ها را به تولیدات داخلی عادت دهیم باید در عرصه بازی های رایانه ای هم بدین شکل عمل کنیم. ولی بیان چند نکته در این بخش ضروری است که همانگونه که ما در حوزه پویا نمایی و فیلم نیازمند سرمایه هستیم برای تولید بازی خوب و با کیفیت هم به سرمایه های عظیمی نیازمندیم که باعث کیفیت بالاست. تولید کنندگان صاحب جایگاه در این عرصه اصلا دغدغه شان سرمایه نیست چرا که مطمئن هستند چند برابر آنچه که هزینه کرده اند، سود می کنند ولی تولید کننده ایرانی که به صورت محلی (لوکال) اقدام به توزیع محصول خود می کند از چنین بازار و سودآوری بی نسیب می ماند. تولیدکننده ای که به بازگشت هزینه ای که کرده، امید نداشته باشد پس سرمایه ای هم ندارد و وقتی سرمایه نباشد، کیفیت هم نیست.

در کنار این بحث و در خصوص فرهنگ ایرانی اسلامی باید بگویم، ما یک سری نکات داریم که با توجه به تجاری بودن این محصول در آن نمی گنجانیم و باید بر خلاف بازی های خارجی به مسائل جنسی و هیجانات بیش از حد (کشت و کشتار در مراحل بازی) نپردازیم ولی با توجه به ذائقه سازی که سال ها در این عرصه صورت گرفته اینها جزء جاذبه های بازی هاست. کشورهای صاحب صنعت در حوزه فیلم، انیمیشن و بازی های رایانه ای همچون دو مورد دیگر از قبل این بازی ها در کنار کسب سود بالا به ترویج فرهنگ خودشان می پردازند و به نحوی هنرمندانه این مسائل را در بازی ها پیاده کرده و فرهنگ خودشان را به کاربر القا می کنند و این برای ما هشدار است. ولی برتری برجسته این بازی ها نسبت به دیگر رسانه های سرگرم کننده این است که بازی رایانه ای رسانه ای دو طرفه است. یعنی کاربر خود را بجای شخصیت بازی گذاشته و در ذهن خود را بجای قهرمانش می گذارد و حرکت های اکشن و یا کشتار را انجام می دهد که این مسئله باعث افزایش میزان تاثیرگذاری بازی ها نسبت به مثلا فیلم های انیمیشنی است.

برای گذر از این مشکل چه باید کرد؟ بیایید در این خصوص به اقدامات صورت گرفته نگاهی بیندازیم. برخی از بازی های بومی ما تلاش می کنند تا یک سری از مطالب قرآنی و متناسب با فرهنگ ایرانی را در موضوعات اخلاقی و تربیتی در خود بگنجانند ولی یک اشکالی که در این حوزه به بازی سازی ایرانی وارد است، تلاش برای پرداختن به چنین موضوعات در حوزه بازی های کودکان و فراموش کردن این مسئله در مراحل ساخت بازی های ویژه نوجوانان و جوانان و تقلید صرف از بازی های خارجی است. البته برای بازی های رایانه ای این گروه های سنی از هیجانات جنسی استفاده نمی شود و این حرکت خوبی است ولی باید در کنار آن مثلا در بازی های اساطیری مان که مروج فرهنگ ایرانی است با تلفیقی از فرهنگ اسلامی به ارائه نکات تربیتی و اخلاقی بپردازیم.

در تمام بازی های رایانه ای خارجی والدین مراقب تاثیرات فرهنگی بازی ها باشند// بنیاد ملی بازی های رایانه ای نظام رده بندی برای بازی های رایانه ای تدوین کند
آیا تمام بازی های وارداتی با هدف تهاجم فرهنگی ساخته شده اند؟ بازی های رایانه ای تولید شده به ویژه در غرب دو دسته اند، دسته اول بدون هدف خاصی و مطابق با فرهنگ خودشاناست که در این مورد هم ما به مشکل می خوریم. علت این مسئله به اختلاف فرهنگی ما با غرب بازمی گردد. چرا که فرهنگ غرب با فرهنگ ما تفاوت داشته و مسائلی که برای آنها ارزش اند برای ما خلاف اعتقاداتمان است. آنها به نوعی در بازی هایشان به فرهنگ بومی خود می پردازند و به همین علت خانواده هایشان دچار نگرانی نمی شوند. دسته دوم بازی های هدفمندی است که قصد مبارزه با اسلام را دارند. در این نوع از بازی های رایانه ای یک سری از نمادهای اسلامی را هدف گرفته و یا اینکه مسلمانان را در قالب گروه هایی تروریست معرفی می کند یا مثلا در بخشی از این بازی های موضوع حمله به ایران مطرح می شود و به این شکل با طرح کاراکترهای منفی اذهان را به سمت داشتن تصویری منفی از اسلام و ایران هدایت می کند و متاسفانه ما در خود ایران گاها شاهد تاثیرگذاری این مسائل در میان جوانان هستیم.

در کنار این مورد می توان به بحث فرهنگ غلط و مخرب غیر اخلاقی (همچون مسائل جنسی) که با این بازی ها در میان کودکان رواج می یابد هم اشاره کرد که خطر بیشتری برای فرهنگ کشورمان دارد و باید خانواده ها نظارت بیشتری در این خصوص داشته باشند. بنیاد ملی بازی های رایانه ای می تواند با ایجاد نظام رده بندی به این مسئله در خصوص بازی های خارجی و حتی بازی های داخلی (با توجه به میزان خشونت) بپردازد. مثلا بازی هایی داریم که برای بالای 12 سال و یا کمتر از این سن یا بالای 25 سال تعریف شده و به این مسئله هم در کشورهای مختلف توجه می شود ولی در کشور ما متاسفانه این موضوع اصلا رعایت نمی شود. این موضوعی است که همچون کتاب های متناسب با سنین مختلف در موضوع انیمیشن ها و بازی ها هم باید رعایت شود.

تقویت هوش از آثار بازی های رایانه ای
چرا تا به این حد باید در خصوص بازی های رایانه ای مراقب باشیم؟ چون این بازی ها دو جنبه آموزش و تربیت را توامان دارند و به جهت تکرار فراوان و جذاب بودنشان میزان تاثیرگذاری و باورپذیری مطالب و تصاویر آنها هم بسیار بالاست. البته منظورمان این نیست که این نوع بازی ها همیشه مخرب هستند، نه. بازی های رایانه ای اتفاق باعث تقویت هوش و تفکر کاربر و مخصوصا کودکان می شود و تنها یک سرگرمی نیست.

بازی های رایانه ای با موضوع دفاع مقدس را کیفی تر و اخلاق مدارتر بسازیم
در بررسی تولیدات داخلی بفرمایید در خصوص بازی های رایانه ای با موضوع دفاع مقدس چگونه عمل کرده ایم؟ این بازی ها راجع به هشت سال حماسه آفرینی رزمندگان کشورمان است که در ژانر اکشن و به دو گونه تهیه می شود. در نوع اول که فقط بحث تجاری بودن است، بازی سراسر خشونت بوده و در آن اخلاق مداری وجود ندارد. در مقابل بازی هایی در این ژانر هم داریم که برای کسانی که بازی های خارجی را دیده باشند، اصلا جذاب نیست چرا که از لحاظ کیفیت درجه پایینی دارد و انگار برای کسانی که تا به حال وارد مقوله گیم نشده اند، تولید می شود. و در مجموع باید در این نوع بازی ها توجه به دو مقوله فنی و محتوا همزمان صورت می گیرد.

رشته بازی های رایانه ای در دانشگاه ها ایجاد شود
و نکته آخر اینکه:
حمایت مادی و معنوی مهم ترین راهکار برای ارتقای وضعیت بازی های رایانه ای بومی مان و در ادامه استقلال کشورمان در این خصوص است. ما با سرمایه گذاری و ارتقای کیفیت بازی ها می توانیم کاربر ایرانی را به سمت استفاده از کالای تولید خودمان هدایت کرده و ذائقه ای با مفاهیم ملی و اعتقادی خودمان در کشور ایجاد کنیم. در این خصوص البته رسانه ها وظیفه ای مهم بر دوش دارد و باید به محلی برای تبلیغات این بازی ها تبدیل شوند. مورد دیگر لزوم پرورش نیروی متخصص برای ساخت این بازی هاست. البته تا کنون انستیتو و آموزشگاه هایی در تهران جهت این مسئله ایجاد شده و امیدواریم به زودی شاهد ایجاد این رشته در دانشگاه های کشور باشیم. کشورهای دیگر چنین رشته ای در دانشگاه هایشان دارند ولی ما هنوز نه!. مشکل دیگر در مسیر درآمدزایی بازی های ملی بحث عدم رعایت قانون کپی رایت است که در بخش هایی از گفتگوها به آن اشاره کردم. ما می توانیم با از میان برداشتن این موارد وضعیت بازی های رایانه ای را در کشور ارتقاء داده و به خودکفایی برسیم.

پایان پیام/