فرشته حکمت: به فکر مخاطب سینمای مستند باشید

به گزارش خبرگزاری شبستان، وی ضمن اشاره به تجربۀ 17 ساله¬اش در عرصۀ مستندسازی اظهار داشت: متأسفانه فیلم¬های مستند مخاطبان چندانی ندارند و از آن جایی که روند تولیدشان هم کاملاً به سرمایه¬گذار وابسته است، یک حیطۀ محدود برای مستندساز شکل می¬گیرد و باعث می¬شود تا قدرت خلاقیت فیلمساز از بین برود.
عضو هیات علمی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران افزود: آثار مستند همچون فیلم¬های داستانی در بستر نقد حرفه¬ای قرار نمی¬گیرند و لذا کشفی هم در این عرصه صورت نگرفته و نموداری از رشد کیفی این سینما به تصویر درنمی آید؛ اگر آثار مهم و ارزشمندی هم در سینمای مستند تولید شود، باز هم چندان مورد توجه قرار نمی¬¬گیرد و تنها شاید در چند جشنواره نمایش داده شود.
کارگردان "خدایگان خاک" تاکید کرد: با وجود همۀ مشکلاتی که در ارتباط با اکران فیلم¬های مستند، طیف محدود مخاطبانش و... وجود دارد، اما نوعی اعجاز در این سینما باعث تمایز آن از سایر گونه های سینمایی می¬شود؛ زیرا امکان پژوهشگری را برای فیلمساز فراهم می¬کند تا پژوهش¬های میدانی و کتابخانه¬ای متناسب با آن سوژه انجام دهد. ضمن اینکه در سینمای بلند داستانی هم می¬بینیم که بستر بسیاری از مفاهیم و سوژه¬هایی که نمایش داده¬ می¬شود، بر مبنای مستند بوده و به تدریج روایت پیدا کرده است.
فرشته¬حکمت در ارتباط با حجم بالای تولید فیلم مستند در ایران که به ارائه 1010 اثر مستند به دبیرخانه جشنواره سینماحقیقت منجر شده است هم اظهار داشت: مستندسازی علاقمندان زیادی دارد که با دوربین¬های دیجیتال ارزان قیمت و یک سوژۀ جدید، به تولید فیلم دست می¬زنند. البته منظور من از کم¬هزینه بودن برخی از این آثار، این نیست که آنها آثار ارزشمندی نیستند، بلکه این نکتۀ مثبتی است که فیلمساز بتواند با هزینۀ کمتری فیلمش را تولید کند و اتفاقاً بسیاری از این فیلم¬ها هم درخشان هستند، اما براستی چه کسی به تحلیل و بررسی آنها می¬پردازد تا ارزش¬شان را دریابد؟
این کارگردان سینمای مستند ضمن تأکید بر لزوم ایجاد یک جریان حرفه¬ای نقد برای آثار مستند گفت: معمولاً نقدهای بسیار محدودی در این حوزه وجود دارد؛ اگر هم نقدی در این زمینه صورت بگیرد، معمولاً با تعاریف مشخص و از پیش تعیین¬شده¬ای به بررسی این آثار می¬پردازند که اساساً اهمیت چندانی ندارد.
فرشته حکمت در پاسخ به این سؤال که آیا گونه¬بندی موضوعی جشنواره سینماحقیقت کمکی به بهتر دیده شدن سینمای مستند کرده است، اظهار کرد: باید گونه¬های مختلف مستند نمایش داده شوند، چه در جشنواره¬ها و چه در شبکه¬های مختلف تلویزیون و نباید مستندسازی را فقط به یک گونۀ خاص مثلاً حیات وحش محدود کرد، بلکه باید مستندهای مختلف با فرم¬ها و مضامین متفاوت نمایش داده شوند تا ارزش های این گونه سینمایی هویدا شود.
کارگردان "سرزمین ناهید" در ارتباط با ساخت بیش از 80 درصد آثار ارسال شده به دبیرخانه جشنواره سینماحقیقت توسط بخش خصوصی گفت: این موضوع خیلی خوشحال¬کننده است، اما فیلمساز باید در عین حال خلاقیت و نوآوری خودش را هم داشته باشد. خیلی وقت ها فیلمسازان به سفارشی که به آنها داده شده محدود می¬شوند، در حالی که فیلمساز باید رها باشد تا بتواند فیلم خوبی بسازد. اما در مجموع نمی¬دانم این اتفاق را می¬¬توان شروع یک جریان مثبت در مستندسازی تلقی کرد یا نه؟
این استاد سینما در مورد فیلم های مستند جدید خود نیز اظهار داشت: حدود چهار سال است که شرایط تولید فیلم جدید برای من فراهم نشده است. به این دلیل که به فیلمنامه¬هایم بی¬توجهی می¬شود و این موضوع باعث بی¬انگیزگی¬ام شده است. بیش از 2 سال است که طرحی در مورد زندگی حافظ و گوته ارائه داده¬ام، اما متأسفانه هیچ جوابی دریافت نکرده¬ام. در حالی که شخصیتی همچون حافظ در تاریخ ادبیات ایران اهمیت زیادی دارد و نباید منتظر باشیم تا کشورهای دیگر در مورد زندگی شخصیت¬های برجستۀ کشورمان فیلم بسازنند.
وی ادامه داد: در مجموع همۀ مشکلاتی که در سینمای مستند وجود دارد، به نوعی در سینمای داستانی هم هست؛ اما حداقل در سینمای داستانی روزنه¬هایی ایجاد می¬شود که بعد از مدتی امکان شناخته شدن به عنوان یک فیلمساز حرفه¬ای فراهم می¬شود و این اتفاقی است که حتی با وجود ساخت فیلم¬های بی¬شماری در سینمای مستند امکان¬پذیر نیست. حتی گاهی در رسانه¬ها می¬شنویم میان مستندسازی و فیلمسازی تمایز قائل می¬شوند.
فرشته حکمت در پایان نسبت به جذب فیلمسازان جوان به سینمای مستند اظهار امیدواری کرد و گفت: امیدوارم اتفاقات خوشایندی در ساختار جدید مدیریت سینمایی پیش بیاید و برنامه¬ریزی فرهنگی درستی صورت بگیرد تا فیلمسازان تشویق شوند و انگیزه¬شان را از دست ندهند.
گفتنی است: هفتمین دوره جشنواره بین المللی سینماحقیقت طی روزهای 19 تا 26 آذرماه در شهر تهران برگزار خواهد شد.
پایان پیام/