به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، نخستین نشست از سلسله نشست‌های فلسفه و عرفان سرای اهل قلم، شنبه، 13 مهرماه با موضوع "بررسی عالم خیال نزد ابن‌عربی و سهروردی"، با سخنرانی علی‌محمد صابری،استاد گروه فلسفه مجتمع آموزشی تربیت دبیر پیامبر اعظم(ص) و حسن بلخاری، دانشیار فلسفه هنر دانشگاه تهران، برگزار شد.
بر پایه این گزارش، در این نشست علی‌محمد صابری، استاد گروه فلسفه مجتمع آموزشی تربیت دبیر پیامبر اعظم(ص)، با بیان اینکه عالم خیال در یک معنا به دوران پس از رحلت ما اشاره دارد، به علت انتخاب سهروردی و ابن‌عربی برای بررسی مولفه خیال در این نشست اشاره کرده و گفت: این انتخاب از آن جهت بود که یکی از این دو نماینده تفکر فلسفی و دیگری نماینده تفکر عرفانی است و یکی با عقل استدلال می‌کند و دیگری با مکاشفه و شهود.
وی ادامه داد: نظریه مُثُل در تمثیلی که افلاطون با عنوان تمثیل غار بیان می‌کند، می‌گوید همه ما انسان‌ها در غاری که در واقع سیاهچاله دنیاست گرفتار آمده‌ایم و این غار روی به دیواری است که حجاب و مانعی بوده و نمی‌گذارد نوری که آن سوی دیوار است، منعکس شود.
صابری با اشاره به اینکه غل و زنجیرها اجازه نمی‌دهد که شناخت انسان از گمان و توهم بالاتر رود، تصریح کرد: اما همین که انسان اراده می‌کند و می‌خواهد غل و زنجیر را باز کند آرام آرام به جای دیدن سایه‌هایمان در دیوار خودش و بعد دیگران را نیز می‌بینید.
وی در این راستا بیان کرد: در وهله بعد انسان غار را بزرگ‌تر خواهد دید، در نتیجه تلاش می‌کند عالم را فراخ‌تر دیده و به سمت نوری که در غار درون‌اش می‌تابد حرکت و توجهی عمیق به خود یابد که این توجه سبب ارتقاء و اعتلاء معرفت استدلالی می‌شود.
صابری افزود: عالم مثال برای فردی چون سهرودی فراتر از عقل نیست چون شیخ اشراق یک فیلسوف است که تفکر عقلی، حکمی و عرفانی توامان دارد، ضمن آنکه باید توجه کنیم که شان قوه خیال آن است که میان حس و عقل حرکت کند، تخیل عضوی است که نه روحانی و نه مادی است.
این محقق در پایان با بیان اینکه تخیل با زبان تن از میان نمی‌رود، یادآور شد: تخیل با نفس باقی می ماند و اگر تحت تاثیر عقل نباشد به توهم و امیال و آرزوهای بی‌پایان مبدل می‌شود در حالی که اگر تحت تاثیر عقل باشد به زعم سهروردی تبدیل به جبرییل می شود یعنی فرشته می شود در غیر این صورت کابوسی بیش نیست.
پایان پیام/
نظر شما