به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، برنامه زاویه کاری از گروه معارف و اندیشه دینی شبکه چهار سیما، مطابق معمول هر هفته، چهارشنبه شب 10مهرماه با حضور شهریار زرشناس و صادق زیبا کلام روی آنتن رفت.
بر پایه این گزارش، شهریار زرشناس، در این مناظره با اشاره به مفهوم مدرنیته اظهار کرد: به زعم من مدرنیته ماهیتی تاریخی است، ماهیت تاریخی که تنها مربوط به غرب جغرافیایی نمی‌شود.
وی ادامه داد: تاریخ غرب که به آن اشاره کردم بر پایه نیست‌انگاری ولایت الهی تاسیس شد و ادواری را گذراند،از جمله یک مرحله که مربوط به غرب باستان و مراحل بعدی از جمله قرون وسطا و دوره رنسانس و نهایتا دوره جدید که فاز نهایی است و از آن به غرب مدرن یاد می‌شود که ذیل ماهیت مدرنیته قرار می‌گیرد.
زرشناس تصریح کرد: مدرنیته خصایص زیادی دارد اما جوهره آن خودبنیادی و اومانیسم است که انسان خود را در جایگاه خدا قرار می‌دهد، همچنین سرمایه‌سالاری از دیگر ویژگی های مدرنیته است که انسان را سودطلب، قدرت‌طلب و لذت‌طلبی می‌داند که ولو نامشروع به خواسته‌هایش می‌رسد.
این محقق تاکید کرد: با این روند است که تدریجا با سستی بنیان خانواده‌ها و سردی روابط خانوادگی مواجه می‌شویم که این مولفه در نوشته‌های نویسندگان غربی چون آلبر کامو نمود دارد.
وی با بیان اینکه ماهیت مدرنیته بشر را به روزگار فلک زدگی رسانده است، عنوان کرد: من نمی‌گویم مدرنیته بر اساس پروژه بوده است و برخی نشسته‌اند مدرنیته را طراحی کرده‌اند، این باور من نیست، بلکه مقصودم آن است که تاریخ غرب حتی قبل از قرن هفت میلادی بر پایه نادیده گرفتن امر قدسی شکل گرفت و دوره رنسانس به بعد در هیات یک عالم تاریخی به نام غرب مدرن همین رویه بروز یافت.
زرشناس ادامه داد: سوال آن است که چرا در غرب مدرن انسان به دنبال آن است که به شناخت طبیعت بپردازد، پاسخ روشن است چراکه انسان می‌خواهد طبیعت را برای بهره‌گیری در راستای اغراضش بشناسند که همان رویکرد اومانیستی است.
وی تصریح کرد: حاصل لیبرالیسم چیزی جز اصطکاک نبود پس بحث مدرنیته و مکاتبش این است که عده‌ای بنشینند و بگویند با خدا و پیغمبر (ص) مخالفیم، چراکه اساسا روح مدرنیته غیردینی است.
این پژوهشگر با بیان اینکه دعوای ما با مدرنیته نیز از همینجا کلید می‌خورد، افزود: ما جامعه‌ای دینی بودیم که به ناگاه در دوره‌ای عالم مدرن غرب در قرن نوزدهم به سراغمان آمد و خواست تغییرمان دهد.
زرشناس با اشاره به سخنان زیباکلام درباره ماهیت کلیسا در دوره مدرن و قبل از آن گفت: گویی وی کلیسا را معادل دین گرفته است در حالی که چنین نبوده است و اساسا اصلاحات مدرنیست‌ها برای از بین بردن انحرافات کلیسا بود،با این حال اما در تمام تاریخ غرب دین تنها بیش از یک عنصر منفرد نیست.
وی با اشاره به اینکه علت اصلی جهان‌گیر شدن مدرنیته در گسترش قدرت در آن است، بیان کرد: البته هر کسی قوی‌تر است لزوما محق نیست اما واقعیت آن است که غرب مدرن به واسطه تکنولوژی قوی‌تر شد.
زرشناس خاطرنشان کرد: انقلاب صنعتی از آغاز با خشونت متولد شد، از اولین ابداعات غرب در آن دوران توپ و تفنگ بود که سبب شد بسیاری از کشورها تحت سلطه غرب در بیایند، همین نگرش حکایت از آن وجود خودبنیادی برای ر سیدن به اهداف در آن دوران دارد، چراکه چنین طرز فکری منبعث از این است که بشر فکر کند اخلاق الهی وجود ندارد.
پایان پیام/
این محقق با بیان اینکه انسان مدرن در تاریخ غرب متفاوت‌تر از دوره‌های گذشته است،اظهار کرد:در این رابطه بحث سر آشنایی یا عدم آشنایی با طبیعت نیست،علم مدرن به هرحال محدودیت‌های زیادی دارد و فیلسوفان و دانشمندان غربی نیز معتقدند این علم در روش‌شناسی‌هایش مشکل دارد.
وی در پایان تاکید کرد: ذات عالم غرب مدرن اومانیستی است و ما باید آن را شناخته و در مواجهه با آن از منظر تکیه گاه اندیشه اسلامی وارد شویم.
پایان پیام/
نظر شما