به گزارش خبرگزاری شبستان از بیرجند، باغ گلشن طبس یکی از مهمترین باغهای ایرانی به شمار می رود. باغ گلشن به وسیله میرحسن خان سومین، از سلسله خان هایی که به وسیله نادرشاه به حکومت طبس منصوب شدند، ساخته شده است.
این باغ با عمارتی در دو طبقه و زیرزمین کوچک، در یک نخلستان (2 هزار نفر خرما) با ابعادی در حدود 266 متر در 260 متر بنا شده و به شماره 1310 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
سر در ورودی باغ با نمایی از اندود گچ سفید، رو به میدان و سوی دیگر رو به باغ، با ایوانی دو ستونه و تزیینات آجری نقشدار ساخته شده است.
باغ گلشن طبس دارای دو خیابان اصلی متقاطع بوده و در مرکز آن حوضی است با ابعاد 85/25*5/7 متر و سه فواره، که محوطه باغ را به چهار مربع بزرگ تقسیم می کند که هر کدام از این مربعها با گذرگاههای کوچکی به چهار کرت تقسیم شده، که در داخل آنها 2500 اصله مرکبات (درختان نارنج و...) و انار (500 اصله) کاشته شده است.
این باغ بر روی امتداد جریان آب چشمههای سرد و گرم که به جانب طبس میآید شکل گرفته، آب از انتهای مجموعه وارد باغ شده و پس از آبیاری کرتها و حرکت در جویها و فوارهها از زیر هشتی ساختمان سردر میگذرد و به شهر میرود.
طراحی این باغ بر اساس نمونه چهارباغ است که برگرفته از آیات قرآن در مورد بهشت، دو نهر در آن همدیگر را قطع می‌نمایند. درختانی که گفته می‌شود 400 سال عمر دارند سایه دل انگیزی را در کنار دیوارهای کهن این باغ می‌گسترانند.
دومین باغی که دیلی تلگراف در میان زیباترین باغهای جهان معرفی نموده است، باغ «عفیف‌آباد» یا باغ گلشن طبس است. این باغ در منطقه‌ای واقع شده است که در میان دو کویر نمکزار ایران قرار دارد؛ اما کیفیت معجزه‌آسای آب این منطقه آبشارها و استخرهای طبیعی زیبایی را تشکیل داده‌اند که مادر طبیعت آنها را با چمنزارهای زیبا تزیین نموده است.
احساس واحه‌گونه این منطقه با وجود درختان قدیمی نخل، انار، مرکبات به همراه رایحه گلهای سرخس، رز و ختمی تکمیل می‌شود. جهانگردانی که از طبس دیدن کرده‌اند، از جمله سون هدین سوئدی در سال 1906 میلادی و آندره گدار فرانسوی، باغ گلشن را توصیف و از «درختان خرما و مرکبات»، «سایه خنک نخل‌ها»، «نغمه زیبای آب روان جویها»، «چمن‌های میان دو جوی»، «زمزمه باد در میان درختان» و «فواره‌های متعدد که آب را مانند تحفه‌ای به آسمان می‌فرستند» در آن باغ سخن رانده‌اند.
خانم گدار همسر آندره‌گدار معمار معروف فرانسوی، باغ گلشن را این چنین توصیف کرده است:«در این باغ حوضی بزرگ با فواره‌های متعدد وجود دارد که آب یعنی این ماده با ارزش را مانند تحفه ای به آسمان می فرستد...»
یک نکته منحصر به فرد در باغ گلشن که تنها در تاج محل هند مانند آن تکرار شده، این است که باغ به صورت مربع است، یعنی طول و عرض باغ با هم برابرند و خیابان های موازی، طول و عرض این باغ را به هم متصل می کنند.
برداشت توصیفی و تاریخی باغ گلشن، تا حدودی انسان امروز را قادر می‌سازد تا گذشته را درک کند. باغ گلشن یکی از دو عنصر اصلی شهر طبس است و متاسفانه ساختمان، سردر و دیوارهای زیبا و تاریخی آن که بازگوکننده سلیقه‌های گذشتگان بوده، بر اثر زلزله سال 1357 از بین رفته‌اند و تنها طبیعت سبز باغ از ایام گذشته سخن می‌گوید؛ طبیعتی شامل 2هزار نفر خرما، 2500 اصله مرکبات، 500 اصله انار و دیگر گیاهان از جمله طبیعت‌های موجود در باغ گلشن هستند.
پلیکان طبس
در دهه 50 خورشیدی دو پرنده ای مهاجر بر اثر گم کردن مسیر به طبس می رسدند و در باغ گلشن سکنی می گزیند. این پلیکان مورد توجه مردم واقع می شود و حتی فیلمی از طبس بر اساس آن ساخته می شود ( پ مثل پلیکان ). یکی از دو پرنده در زلزله شهریور 1357 طبس زیر آوار می میرد. هم اکنون چند پلیکان به طبس آورده شده و در باغ گلشن آزادانه می چرخند.
نماد شهر طبس پلیکان و نخل خرماست.
منبع:
1- سایت کویرها و بیابان های ایران
2-سایت دانشنامه طبس گلشن
پایان پیام/
نظر شما