کسی صدایمان را نمی شنود...

خبرگزاری شبستان- قم:

"سریر عفاف" مستندی با موضوع عفاف و حجاب است که در روز گذشته و همزمان با میلاد امام رضا (ع) از شبکه سه سیما پخش شد. سید سعید میر صادقی، تهیه کننده این مستند است که به گفته خودش از سال 76 درگیر ساخت برنامه های مختلف با این موضوع شده و سابقه 40 کار نمایشی در موضوعات مختلف را تا کنون در کارنامه کاری خود به ثبت رسانیده است. وی نوشته هایی هم در نشریه "معبر" داشته و در مجموع می توان گفت که کارنامه پررنگی در عرصه هنر هفتم دارد. به واسطه پخش این مستنداز رسانه ملی با آقای میر صادقی بیشتر آشنا شدیم و او از فراز و نشیب های این کار و در مجموع از سختی های کار در حوزه عفاف و حجاب برایمان گفت.
 

این مستند پس از سه سال تلاش به کارگردانی علی جهانی ، نویسندگی نرگس آبیار و تیمور تیموری و تهیه کنندگی سید سعید میر صادقی و ابوذر پور محمدی و با تولید خانه پرواز هنر تهیه شد و پس از بازبینی توسط کارشناسان رسانه ملی برای پخش در شبکه های دو و سه سیما در نوبت است. میر صادقی در کنار دلگرمی به خاطر پخش مستندش از سیما دل پری هم از دیگر مسائل دارد، مخصوصا از عدم توجه دستگاه هایی که برای اعتلای عفاف و حجاب بودجه سالانه دارند ولی خبری از فعالیتی تاثیرگذار در این مورد نیست!...

میر صادقی در پاسخ به سوالات، حرف های جالبی می زند که مطالعه آن خالی از لطف نیست:

1. آقای میرصادقی، بفرمایید چه عاملی باعث شد تا به فکر پرداختن به موضوع "عفاف و حجاب" در قالب اثری مستند بیفتید؟ خب با توجه به دغدغه ای که در این مورد در جامعه وجود دارد از چهار سال قبل به فکر ساخت آثار مختلف هنری از جمله تئاتر، مستند یا فیلم کوتاه در این موضوع افتادم و از همان زمان بود که واکنش ها در قبال طرح این موضوع برای ساخت اثری هنری برایم شگفت آور بود.

مردم قرن بیست و یکمی را با ترساندن از آتش جهنم به حجاب و حفظ عفت دعوت کنید!!!

2. مثلا چه برخوردهایی؟ به طور مثال در ابتدای راه دغدغه خودم را با یکی از مسئولین صدا و سیما طرح کردم و صحبتی با این مضمون که می خواهم چنین اثری تولید کنم، پیش آمد ولی این مسئول محترم در ادامه گپ و گفتمان تصریح کرد که در این زمینه (موضوع عفاف و حجاب) نمی توان کار خاصی انجام داد و تنها راه این است که مردم را نسبت به آن و به اسم آتش جهنم بترسانیم، یعنی به آنها بگوییم که اگر حجاب خود را رعایت نکنند به آتش دوزخ گرفتار شده و از جهنمیان هستند. و این بود تمام توصیه این فرد مسئول به منِ هنرمندِ علاقمند به کار در این حوزه. البته در این مرحله این سوال مطرح است که آیا به انسان قرن بیست و یکمی با این گستره انتخاب در موضوعات هنری می توان اینگونه مفاهیم اعتقادی و اصلا در نگاهی فراتر مفهومی که با شخصیت و شان هر انسان مرتبط است را به این شکل فهماند؟!. حتی سیستم مدیریت خداوند هم در عالم هستی مبتنی بر خوف و رجاست ولی متاسفانه به هنرمند ما در موضوعی به این مهمی توصیه می شود تا تنها کلمه آغازین آن را از بر کنیم یعنی ترساندن...

3. پس از این توصیه چگونه فعالیت خود را آغاز کردید؟ بله، البته این تنها نمونه ای از برخوردهای جالب در برخورد با طرح این موضوع است ولی با تمام این تفاسیر از سه چهار سال قبل کارهای پژوهشی برای گردآوری اطلاعات پیرامون این موضوع آغاز شد و در این مرحله از کار گروهمان 17 مجموعه را درگیر کار کردند و همچنین از اساتید و نخبگان نیز در این پروژه کمک های فکری و اطلاعاتی خوبی گرفته ایم. البته عفاف و حجاب موضوعی بسایر ظریف است که نمی توان به هر شکلی وارد آن شد و هر چیزی را در این خصوص گفت چرا که اگر تنها کمی از پارامترها رد شویم، اثری معکوس خواهد داشت.

4. آیا در مستند سریر عفاف تنها به این مسئله از دیدگاه اسلام پرداخته اید؟ بله در این مستند به موضوع حجاب ابتدا از دیدگاه دیگر ادیان پرداخته شده برخلاف آنچه که برخی ها معتقدند و داشتن و نوع پوشش را امری شخصی می دانند. در پی مطالعات و تحقیقات گروه در این مستند ثابت کردیم که اصلا داشتن پوشش مناسب در تمام ادیان مورد احترام است و این انسان است که در ادامه زندگی خود در جهان رو به رشد از رعایت این اصل فاصله گرفته است. به طور مثال در بررسی فیلم های اروپایی و آمریکایی هم این واقعیت کاملا احساس می شود که از ابتدا نوع پوشش هنرپیشگان در فیلم های آنها چگونه بوده و سپس به چه شکلی درآمده است. فیلم ها در آغاز راه بازیگران را با پوشش کامل به بیننده معرفی می کردند ولی پس از رنسانسی که در این جوامع اتفاق افتاد این پوشش ها بدن نماتر شد. این بررسی در مورد تاریخچه لباس مردم جوامع مختلف در مراحل پژوهشی مستند سریر صورت گرفت تا به علت های کم تر شدن پوشش ها در عصر حاضر برسیم.

پوشش مناسب برای زنان و مردان ریشه در تاریخ ایرانیان دارد

5. در خصوص پوشش ایرانیان و به ویژه بانوان ایران زمین حتی پیش از ظهور دین اسلام نیز نتایجی به دست آورده اید؟ بله. در کتیبه های قدیم خودمان که قدمت آنها به دو هزار سال یا بیشتر می رسد، مشخص است که تمام زنان ایران که در آن زمان امپراطوری عظیمی بوده با پوشش مناسب در اجتماع آن دوران حضور داشتند و حتی پادشاهان نیز نسبت به این موضوع تعصب داشتند و بر اساس آنچه که از تاریخ باستان ایران برجای مانده، این پوشش نشانگر شان و جایگاه اجتماعی این بانوان بوده و در مورد زنانی که پوشش کمتری داشتند این موضوع برعکس بود. البته با استناد به تمام این مدارک ما در این مستند ثابت کردیم که حجاب امری فطری است و اگر مثلا دین و توجهات دین اسلام به این موضوع را به کناری گذاشته و در این موضوع فکر کنیم، نتیجه ای جز علاقه فطری انسان به داشتن پوشش مناسب عایدمان نمی شود. ولی با توجه به این سابقه دیرینه ایرانیان و مخصوصا بانوان به مسئله حفظ پوشش مناسب، امروز متاسفانه به جای پیشرفت در این موضوع پسرفت کرده ایم...

حتی یک ریال هم برای ساخت مستند "سریر عفاف" دریافت نکردیم

6. آیا به ارائه این مستند در قالب های دیگر نمایشی هم اندیشیده اید؟ بله. با همکاری گروهمان 14 طرح متنوع در این خصوص زدیم از طنز گرفته تا انیمیشن و فیلم کوتاه ولی با توجه به شرایط فعلی قالب مستند را انتخاب کردیم. هم اکنون 13 فیلمنامه آماده در این موضوع در زمینه های مختلف هنری از جمله فیلمنامه، فیلم کوتاه، طنز، مستند، انیمیشن، نقاشی و ... داریم. در همه این موارد کار تخصصی صورت گرفته و تمام این فیلمنامه ها در صورت فراهم شدن شرایط آماده تولید است. البته در این فرصت بهتر است بگویم که مثلا ما تا کنون در "خانه پرواز هنر" 40 کار تولید کرده ایم که در شبکه های مختلف رسانه ملی پخش شده و مستند سریر عفاف نیز از جمله این موارد است. ولی موضوع قابل توجه در این خصوص کم کاری ها در پرداختن به مسئله عفاف حجاب درشبکه های ملی است. با اینکه در شورای انقلاب فرهنگی به این موضوع توجه ویژه صورت گرفته و به 26 دستگاه این موضوع ابلاغ شده ولی غیر از نیروی انتظامی هیچ دستگاهی به طور مشخص وارد این موضوع نشده است. مثلا ما برای ساخت این مستند از این دستگاه ها درخواست مساعدت مالی کردیم و دریغ از یک دستگاه که کمکی حتی ناچیز به ساخت این مستند داشته باشد، علی رغم بودجه سالانه ای که این دستگاه ها برای کار در موضوع عفاف و حجاب دریافت می کنند!. متاسفانه این بودجه ها جمع می شود و آخر سال آقایان به این فکر می افتند که در این بخش چه کنند و تنها نتیجه ای که می گیرند این است، همایش یا نمایشگاه برگزار می کنیم. ولی من یک سوال جدی دارم، این نمایشگاه ها و یا همایش ها آیا تا کنون موثر هم بوده؟. تمام مخاطبان این نوع اقدامات افرادی هستند که بالاترین حد پوشش را رعایت می کنند و به نظرم این افراد نیازی به چنین فعالیت های تبلیغی ندارند چرا که خودشان به اهمیت و فضیلت آن پی برده اند پس باید ببینیم برای جوانان و دخترانی که وضعیت بد پوششی دارند، چه کرده ایم!.

همه در خوابند

7. با توجه به تحقیقاتی که داشتید و وضعیت حال حاضر حجاب در شهرهای مختلف کشورمان نظرتان را در خصوص علت های این وضعیت بفرمایید؟ متاسفانه وضعیت پوشش ها در شهرهای مختلف و مخصوصا تهران رو به افول است و این وضعیت در پایتخت بسیار بدتر است و هیچ کس جلوی آن را نمی گیرد. همه حرکات فقط به نوعی یک جور تبلیغ است و هنوز نتوانسته ایم کاری مفید و اثرگذار در این زمینه انجام دهیم. یکی از مهم ترین مسائلی که امروز باعث این وضعیت شده، حکومتی شدن موضوع حجاب است. در کنار بسیاری از افراد که در خصوص لزوم حفظ حجاب خویش به باور رسیده اند، متاسفانه عده ای هم هستند که به خاطر حکومت حجاب خود را رعایت می کنند و هنوز به این باور نرسیده اند و در نتیجه در بین این افراد به راحتی شاهد کنار رفتن روسری ها هستیم. هیچ کسی برای گذر از این وضعیت کاری نمی کند و متاسفانه همه در خوابند.

حتی خوانندگان هم در کارهای مرتبط با موضوع حجاب نمی خوانند...// کمک های فراوان بانویی که از صد مرد هم مردتر بود، مستندمان را به ثمر رساند

8.جامعه هنری چه کارهایی می توانند در این خصوص انجام دهند و آیا اصلا تمایلی برای ورود به این موضوع دارند؟ در پاسخ به سوال شما لازم به مواردی اشاره کنم. به عنوان مثال برای همین مستند خودمان (سریر عفاف) با چند کارگردان صحبت کردیم که همگی در ابتدای صحبت ها از کار استقبال می کردند ولی در ادامه و با مطالعه متن کار عذر خواسته و از ورود به این مسئله خودداری کردند و یا نمونه ای دیگر هم کلیپی است که در موضوع عفاف و حجاب در دست ساخت داریم و همچنان در رایزنی هایمان با خوانندگان برای مشارکت در این کار به نتیجه ای نرسیدیم. این موضوع با بسیاری از خوانندگان در جریان گذاشته شد ولی آنها نمی آیند که بخوانند... ما در این مسیر با مشکلات و عدم همکاری های فراوانی مواجه هستیم و در این مورد تنها می توانم به یک مورد اشاره کنم که از صد مرد هم مردتر بود و کمک های شایانی به گروه مستند ساز سریر عفاف ارائه داد و آن کسی نیست جز خانم حکیمی، معاون فرهنگی بسیج زنان کل کشور. این خانم در مراحل مختلف کار که بسیاری از متولیان و مسئولان امر از زیر بار مسئولیت شانه خالی کردند، مردانه در کنار مان ایستاد تا این مستند به مرحله نهایی رسیده و به ثمر بنشیند. حکیمی اعتقاد داشت که باید نگاه ما به کسانی که به پوشش بد در جامعه حاضر می شوند، مانند نگاه به یک قربانی باشد، مثلا قربانی اعتیاد که فردی آسیب دیده است و برای درمان جراحت روحی و جسمی اش باید تدابیری اندیشید.

قبح بی حجابی در ادارات ما از بین رفته// در این وضعیت چه انتظاری از هنرمند می توان داشت

9. چرا جامعه هنری برای فعالیت در عرصه عفاف و حجاب علاقه ای از خود نشان نمی دهد؟ به نظرم هنوز هنرمند ما این دغدغه را ندارد و ای کاش داستان فقط همین بود. باید بگویم که حتی مسئولین ما هم علی رغم تمام حرف هایی که گفته می شود، هنوز برایشان چنین دغدغه ای مطرح نیست. موضوع رعایت حجاب برای دستگاه های کشور ابلاغ می شود و سر رشته داستان هم همینجاست که چون این موضوع ابلاغی است و تکلیف شده، هنوز این افراد این اصل را باور ندارند و همان نگاه تکلیفی را به موضوع حجاب در نهادهای مورد نظارت خود دارند. در بسیاری از موارد خود بنده دیده ام که مثلا مسئول فلان نهاد یا وزارتخانه دم از حجاب می زند ولی کارمندش با پیراهن و شلوار همراه با پارچه ای روی سر که نه می توان به آن روسری گفت و نه پوششی دیگر در محل کار مشغول به فعالیت است. در این مراکز اغلب افراد بی حجاب حضور یافته و با همان مشخصاتی که خدمتتان عرض کردم، مشغول فعالیت هستند و تنها چهار یا پنج نفر خانمی با پوشش مناسب تر و با مانتو به چشم می خورد. خوب در این جریان متوجه می شویم که قبح نداشتن حجاب کامل برای این مسئول و زیر دستانش از بین رفته و در چنین حالتی چه انتظاری می توان از هنرمند برای اصلاح امور داشت!.

روی مسئله عفت دخترانمان کار کنیم، بسیاری از مشکلات خودبه خود حل می شود// باید چند فیلم خوب و تاثیرگذار در حوزه عفاف و حجاب بسازیم؛ مسئولان یاری کنند// کسی صدای مان را نمی شنود

راهکاری خاصی هم در نظر دارید؟ البته من کارشناس در این مسئله نیستم ولی به نظرم مهم ترین مسئله ای که حداقل جامعه هنرمند باید در تولیداتش به آن توجه کند، لزوم توجه به عفت دخترانمان است. البته باید در این خصوص پله به پله کار کرد و اگر حرکت ها در این موضوع درست و جامع نگر باشد، بسیاری از مشکلات حل می شود. در جریان پژوهش ها و مطالعاتمان در گفتگویی با مسئولین نیروی انتظامی عنوان شد که اکثر تجاوزها مخصوصا در تهران نسبت به افرادی است که حجاب کمتری دارند و آدم هایی که مقیدترند، کم تر در معرض چنین آسیب هایی قرار می گیرند. و مورد تاسف بارتری که در این خصوص ذکر شد عدم شکایت این افراد نسبت به این تجاوزهاست که بر اساس آمارها در کنار ترس از آبرو بیشترین علت این شکایت نکردن ها به علت عادی شدن چنین مسائلی است و این نقطه خطر و چراغ قرمز پیش رویمان است که نباید از آن رد شویم. من امیدوارم که این دغدغه در بین مسئولان و هنرمندان کشورم ایجاد شود. ما اگر دو یا سه فیلم جان دار و حسابی در حوزه عفاف و حجاب تولید کنیم به موفقیت های خوبی در جامعه دست می یابیم و همچنین می توانیم به کسانی که ادعا دارند در این حوزه نمی توان کاری کرد نیز بفهمانیم که چرا، می شود خیلی کارها را کرد...، اگر مسئولین ما سرمایه گذاری لازم را در این موضوع انجام دهند، می توانیم به موفقیت برسیم. مثلا ما برای فیلمی مثل "کلاه پهلوی" که البته روی برخی موضوعات آن هم باید بحث کرد، 16 یا 17 میلیارد تومان هزینه می کنیم، فیلمی که در کنار خوبی هایش می توان به مسائل مختلف آن هم اشاره کرد مثل ترویج پوشش های نامناسب. باید برای ساخت فیلمی با در نظر گرفتن لزوم تاثیر مثبت آن بر مردم در موضوع عفاف و حجاب هم هزینه کنیم. در این مورد با غیرمستقیم گویی اصلا به نتیجه نمی رسیم و باید رک و مستقیم و با استفاده از تکنیک های فراوانی که در دست داریم به انتقال پیاممان بپردازیم ولی با تمام این تفاسیر کسی نیست که صدای ما را بشنود.

زمینه برای ساخت فیلم تاثیرگذار در حوزه عفاف و حجاب در قم فراهم است ولی پول نداریم

پس با این تفاسیر مشکل اصلی شما برای تولید فیلم در موضوع عفاف و حجاب پول است؟ بله، مشکل اصلی ما کمبود بودجه است برای حل آن هم راه هایی داریم مثلا می توانیم از دستگاه هایی که در بحث مورد اشاره قرار گرفت، کمک بگیریم چرا که آنها طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بودجه ای ویژه این مسئله دارند که خب از این مسیر هم می توان آن را صرف کرد بجای برگزاری همایش و نمایشگاه. البته با تمام مشکلات بچه های قم تلاش کرده اند تا در این موضوعات حضور داشته باشند و در این خصوص مثلا می توان به فیلم "اشیاء از آنچه در آینه می بینید به شما نزدیک ترند"، اشاره کرد که افتخارش برای بچه های قم است. ما در قم با توجه به ویژگی هایش زمینه برای چنین فعالیت هایی داریم و فیلمنامه های خوبی هم توسط نویسندگان به دستمان رسیده ولی مشکل اصلی کمبود بودجه است و نمی توان با هزینه کردن های ناچیز کاری فاخر و موثر به مخاطب تحویل داد. متاسفانه بودجه های دستگاه ها در این خصوص در پایان سال صرف همایش ها و نمایشگاه هایی با این موضوع می شود که هیچ نتیجه ای هم نداشته و تنها مخاطب آن افرادی هستند که خود در رعایت پوششان سرآمد همگان هستند. توجه با استفاده هدفمند از این بودجه ها و همچنین لزوم پرهیز از جزیره ای عمل کردند دو عامل مهم برای موفقیت در این مسیر است. هنرمندان و یا دیگر افراد فعالیت کننده در موضع عفاف و حجاب باید در کنار هم باشند. با حرکت های فردی و هر کسی در یک گوشه ای از کشور نمی توان به نتیجه مورد نظر رسید.

و در پایان این گفتگو باید گفت : به امید روزی که با توجه جدی مسئولان و هنرمندان به موضوع عفاف و حجاب نه تنها در کشور بلکه در عرصه جهانی شاهد تاثیرگذاری آثار هنرمندانمان در قالب های مختلف هنری و نمایشی بر مخاطبان باشیم و مردم دنیا به ارزش این مسئله پی ببرند. این موضوع یکی از ظرفیت های هنر فیلم و سینمای کشورمان است که می توان در مقابل سینمای مبتذل کمپانی های بزرگ فیلمسازی فعال در دنیا از آن بهره گرفت.

به امید آن روز...
 

پایان پیام/

عذری صفری