خبرنگار کتاب و ادبیات شبستان: «با خدای خود عهد بسته‌ام و او را گواه بر خویشتن می‌گیرم که اگر رهبری مسلمانان را به دستم دهد کارهای آنان را به خوبی به انجام برسانم و با همه به ویژه با بنی‌عباس به عدالت رفتار کنم و از خداوند و رسولش اطاعت نمایم. اگر چنانچه بدعتی ایجاد کردم و چیزی از پیش خود آوردم و یا در احکام خدا تغییر و دگرگونی دادم و یا در قوانین شرع مقدس دست بردم، شایستهٔ این مقام نبوده و خود را مستحق ملامت و کیفر می دانم.»
آنچه خوانده شد فرازی ازمرقومه امام رضا (ع) برسند ولایت عهدی است که در کتاب علی ابن موسی رضا آمده است. کتابی که می کوشد به صورتی زیبا و روان، دوران زندگی امام را برای خواننده تصویرکند. تعادل بین روایت‌های تاریخی وتحلیلی، معرفی کامل شخصیت‌های تاریخی، بررسی همهٔ جوانب حوادث و نقل نظریات مختلف دربارهٔ هر واقعه، در کنار بررسی اجتهادی آنها سبب شده تا کم‌تر نقطهٔ تاریکی در ذهن خواننده باقی بماند. در همین حال نویسنده در این اثر کوشیده است که با یک فضاسازی مناسب بین حوادث مختلف تاریخی روابط منطقی برقرار کند تا خواننده رشته حوادث را گم نکند ویژگی که در کم‌تر کتاب تاریخی یافت می شود.
این کتاب در 4 فصل تنظیم شده است. در فصل اول، اوضاع سیاسی و فکری جامعهٔ اسلامی تا قبل از عصر امام رضا(علیه‌السلام) و به خصوص مسئلهٔ پیدایش سلسلهٔ عباسیان تشریح شده‌است. در این فصل فضای سیاسی جامعهٔ اسلامی را از عصر امام حسن(علیه‌السلام) تا عصر امام رضا(علیه‌السلام) به گونه‌ای توصیف شده که خواننده می‌تواند فضایی را که منجر به ولایتعهدی امام شد به طور کامل درک کند.
در فصل دوم، زندگی تاریخی امام رضا(علیه‌السلام) از بُعد تاریخی از تولد تا شهادت مورد بررسی قرار گرفته است. در حاشیهٔ این فصل، مباحثی اساسی مانند تاریخ پیدایش مذهب شیعه و تشیع در ایران که در شناخت حرکت‌های سیاسی اجتماعی امام رضا مؤثر هستند بحث شده است.
در فصلِ سومِ این کتاب به زندگانی فکری امام رضا(علیه‌السلام) و جایگاه علمی امام در مواجهه با دوران پرآشوب رشد مباحث کلامی و مکاتب فلسفی و تقابل آن حضرت با مکاتب محتلف پرداخته شده است. متن کامل بسیاری از مناظرات و خطبه‌های توحیدی امام(علیه‌السلام) در این فصل قرار داده شده است. گزیدهٔ احادیثی در این فصل گردآوری شده است به گونه‌ای که خواننده از مهمترین سؤالات کلامی عصر امام رضا(علیه‌السلام) آگاه می‌شود.
فصل چهارم این کتاب، گنجینه‌ای از اشعار شعرای قدیم و معاصر عرب و فارس دربارهٔ امام رضا(علیه‌السلام) است. در هر بخش معرفی مختصری از این شعرا وجود دارد. اشعار عربی به طور کامل ترجمه شده و معنی کلمات سختِ اشعارِ فارسی نیز به صورت پاورقی ذکر شده است.
در بخشی از متن این کتاب آمده است:« اباصلت گوید: چون امام (ع) در میان مردم با ارایه فضایل خود محبوبیت روز افزون می یافت، مامون بر آن شد که برجسته ترین دانشمندان و برترین متفکران زمان و همچنین سران زندیقان و اصحاب جدل و مناظره را از هر نقطه ی کشور فرا بخواند تا درمباحثه، امام را به عجز در اندازد.و به این وسیله مقامش از نظر دانشمندان فرو بیفتد و عامه مردم نیز کمبودهایش را در یابند. ولی امام همه را اعم از یهودی ، مسیحی ،گبر ،برهمن، منکر خدا و مادی در بحث محکوم می نمود.
در بخش دیگری از متن این کتاب نیز چنین آمده است:اما رضا (ع) فرمود: زمانی که به شما سختی ای برسد به واسطه ما از خداوند کمک بخواهید و این همان فرموده اوست :«ولله الاسما الحسنی فادعوه بها » خدا را نامهایی است نیکو ، بخوانید خدا را به آن نامها. حضرت در ادامه فرمود : به خدا سوگند ، ماییم اسمای حسنای الهی که هیچکس جز به شناخت ما پذیرفته نمی شود.»
و امید است که به واسطه آن حضرت خداوند از گناهان ما نیزدرگذرد.
کتاب امام علی ابن موسی الرضا را انتشارات دلیل ما نتشر کرده است.
پایان پیام/
نظر شما