به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین فاضل حسامی مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی به تشریح موضوعاتی مانند "تاریخچه کنترل و افزایش جمعیت در دوره‌های مختلف"، "نظر رهبر معظم انقلاب پیرامون رشد جمعیت"، "ضرروت پیگیری طرح افزایش جمعیت با ادبیات تقنینی و رفع محدودیت ها" و فرآیند پیگیری طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده "پرداخت.
نماینده مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده، همچنین از تغییراتی در کلیات این طرح مانند "تغییر سن مناسب برای ازدواج"، "تغییر عنوان و محتوای «نرخ باروری کلی» متناسب با بحث افزایش جمعیت" و تغییر عنوان «سبک زندگی سالم» به «سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی» جهت عدم برجستگی گرایش‌های غیر بومی و حرکت به سمت گرایش‌های بومی و برجسته نمودن تمایلات اسلامی ـ ایرانی، خبر داد.
حجت الاسلام حسامی گفت: بنا به تعبیر رهبر معظم انقلاف، نباید بحث کاهش جمعیت به عنوان استراتژی و سیاست کلان نظام مطرح باشد چرا که در برهه‌ای با توجه به نیاز آن روز، مساله کنترل جمعیت مطرح بود ولی امروز باید به فکر افزایش جمعیت باشیم و آن را مدیریت کنیم.
وی با اشاره به برگزاری جلسات متعدد برای پیگیری طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده ادامه داد: در طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده، شرایط بهداشتی و درمانی مادر و کودک نمود زیادی پیدا کرده است.
بنابر گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی مشروح این گفتگو به شرح زیر است.
بحث کنترل یا افزایش جمعیت از بدو پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان دغدغة بسیاری از متدینین، انقلابی‌ها و مذهبیون مطرح بود. شاید یکی از عوامل و ریشه‌های توجه به این نکته در ابتدای پیروزی انقلاب توصیه‌هایی بوده که در میان منابع دینی ما از جمله روایات وجود داشته و از سوی دیگر سیاست‌گذاری‌های رژیم پهلوی در رابطه با کاهش جمعیت و رویکرد غربی‌ها به کنترل موالی، بعد از پیروزی انقلاب بود.از یک سو توصیه‌های دینی و از سوی دیگر مخالفت با رژیم پهلوی باعث شد که مذهبی‌ها به سمت افزایش جمعیت روی بیاورند که به نوعی هم با سیاست‌های رژیم سابق مخالفت کرده باشند و هم از آموزه‌های دینی تبعیت نموده باشند ولی بعد از مدتی بروز جنگ و یکسری از کمبودهایی که به دلیل فشارهای بیرونی دولت‌ها نتوانستند نیازهای داخلی نظام را تأمین کنند، سیاست کنترل موالید و کاهش جمعیت بر جامعه حاکم شد که البته تا حدودی نیز با حرکت‌های جهانی هماهنگ بود. این سیاست‌ها ادامه داشت تا اینکه در سال‌های اخیر رهبری معظم انقلاب به این نکته همه را توجه دادند که ما در بحث کاهش جمعیت نباید به عنوان استراتژی و سیاست کلان نظام مطرح باشد. در برهه‌ای با توجه به نیاز ما به اینجا رسیدیم اما اکنون باید به فکر افزایش جمعیت باشیم و مدیریت کنیم.
ضرورت بازنگری در قوانین مشوق کاهش جمعیت
با توجه به سیاست جدید جمعیتی و تاکیدات رهبر انقلاب، باید قوانینی که در راستای کاهش جمعیت تنظیم شده بود ازنگری می‌شد به گونه‌ای که از دل آن قوانین، تشویق‌هایی برای افزایش جمعیت شکل می‌گیرد تا اینکه از برخی از پدیده‌هایی که در حال وقوع بود مثل سالمندی جمعیت، پیری جمعیت یا برهم خوردن برخی از این معاملات جمعیتی در کشور مثلاً در برخی از مناطق با افزایش بی‌رویه و در برخی مناطق با کاهش بی‌رویه ما مواجه بودیم این را بشود، مهار کرد و کنترل کرد. در همین راستا، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نشست‌هایی را برگزار و به یک مجموعه‌ای از سیاست‌ها رسیده و خدمت مقام معظم رهبری ارائه کردند ولی معظم له فرمودند که آنچه در این مجموعه دیده شده، علی‌رغم اینکه خوب است اما جنبة قانونی ندارد، ادبیات آن تقنینی نیست و بایستی تقنینی بشود لذا این را به مجلس شورای اسلامی ارجاع دادند، مجلس نیز در چند کمیسیون این را طرح کردند و آن که در اینجا وجود دارد و شاهد هستیم ظاهراً بیش‌ترین کار در کمیسیون بهداشت و درمان انجام شده است.
نمود شرایط بهداشتی و درمانی مادر و کودک در طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده
در طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده چیزی که خیلی نمود دارد شرایط بهداشتی و درمانی مادر و کودک است. این تقریباً موضوع محوری طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده است. دوستان هم براساس تجربیات و دانش‌های علمی که دراین زمینه داشته‌اند موادی را به عنوان طرح تنظیم کردند که بعد از تصویب در کمیسیون وارد صحن علنی شود ولی شنیده ها حاکی است مواد این طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده، آن خواسته افزایش جمعیت را تأمین نکرده است و ممکن است از این قانون، افزایش جمعیت خارج نخواهد شد. لذا در کمیسیون فرهنگی که این طرح مجدداً طرح شد و قرار شد طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده یک بار دیگر نیز بازنگری شود.
بررسی طرح جمعیت و تعالی خانواده در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس
این طرح ابتدا در قالب حلقة علمی "جمعیت و تعالی خانواده" در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با حضور شخصیت‌هایی با دانش‌های متفاوت، دانش پزشکی، بیمه، حقوق، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، دادگاه خانواده برگزار وبندبند مواد را بررسی کردند که البته به انتها نرسید یعنی فرصت نشد که همه مواد را ببینند اما آن بندهایی که مورد ملاحظه قرار گرفت اساتید معتقد بودند که احتیاج به بازنگری دارد، بعضی قیودها را اضافه کردند، بعضی معتقد به حذف برخی از قیدها بودند، اما نهایتاً یک اصلاحیه‌هایی در نظر داشتند که فرستادند، بعضی اعمال شده و برخی هم اعمال نشد. اما آن چه که در کمیسیون فرهنگی آمد این است که تاریخ چاپ آن هم 28خرداد سال جاری و شمارة چاپ آن 596 و شمارة ثبت آن هم 315 است. کمیسیون فرهنگی و مدعوین کمیسیون به این نتیجه رسیدند که از این طرح جامع جمعیت چیزی خارج نمی‌شود و قرار شد یک کارگروهی در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شود، مجدداً در آن جا تک‌تک مواد بازنگری شود تا با توجه به آن سیاست‌های تنظیم شدة پیشین اینها جرح و تعدیل شود.
در نشستی که در 19 شهریورماه سال جاری در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد در این جلسه اعضای خود شورای عالی انقلاب فرهنگی که در تنظیم این سیاست‌گذاری نیز ایفاق نقش کردند، حضور داشتند، در این نشست نماینده مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، دو نماینده از وزارت بهداشت و درمان، دکتر حبیب الله زنجانی که تخصص ایشان بحث جمعیت و جامعه است و دکتر جعفرپور عضو کمیسیون فرهنگی و از اعضای دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز حاضر بودند و طرح جامع جمعیت مجدداً طرح شد و اصلاحیه‌هایی در مقدمه مطرح و کلیت آن پذیرفته شد، اما اصلاحیه‌هایی نیاز بود که بیش‌تر در صدد این بودند که قیود را به حداقل ممکن برسانند. بعد از مقدمه فصل اول که تعریف‌ها بود، مطرح شد در تعریف‌ها هم بعضی از مواد یا زیرشاخه‌های مواد اصلاح شد مثل سن مناسب ازدواج یک مقداری تغییر کرد، جامعه هدف را مقداری تغییر داده شد که برخی از بندهای در همدیگر ادغام شدند، برخی از بندها حذف شدند. تغییرات کلاً در جامعه هدف صورت گرفت.
عنوان و محتوای نرخ باروری برای اینکه متناسب با بحث افزایش جمعیت شود نیز کلی تغییر کرد، سبک زندگی سالم تحت عنوان سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی مطرح شد که احیاناً گرایش‌های غیربومی در آنجا برجسته نشود، بیش‌تر به سمت گرایش‌های بومی و تمایلات ایرانی و اسلامی در آن برجسته بشود، بند انتقال ژن نخبه یک تغییراتی کرد که گفتند آن چه که مقام معظم رهبری مدنظرشان بود، این بوده که شخصیت‌های نخبة کشور تلاش کنند فرزندآوری را بیش‌تر کنند و خودشان صاحبان فرزند بیش‌تری باشند، نه اینکه اتفاقاً اقشار نخبه ما کم فرزند باشند و غیرنخبگان ما پُرفرزند باشند. حالا که غیر نخبگان پُر فرزند هستند، نخبگان ما هم پُر فرزند باشند که این نخبگی والدین باعث شود فرزندان هم تمایلاتی به نخبگی پیدا کنند و به یک معنا نخبه پروری شکل گیرد.
تاکید بر باروری مطلوب / قرار گرفتن افراد نابارور تحت پوشش بیمه
بحث باروری مطلوب هم با یک تغییراتی مدنظر در این طرح بود که ابتدای باروری و هم انتهای باروری و هم فاصلة بین فرزندان و هم مسئولیت حاکمیت دربارة این که هم مادر در سلامت به‌سر ببرد هم فرزندان در دوران حمل و وضع حمل از سلامت نسبی برخوردار باشند تا این جمعیت و باروری مطلوب شکل بگیرد. یعنی در واقع یک مقداری دستگاه حاکمه نسبت به زنان باردار احساس مسئولیت کند که رسیدگی‌هایی به اینها صورت بگیرد. یا تلاش‌هایی صورت گیرد که مردان و زنانی که بارور نمی‌شوند آنها تحت پوشش‌های درمانی قرار گیرند که موادی در این راستا تنظیم شود غیر باروران تحت پوشش بیمه درمانی قرار گیرند، چون درحال حاضر این طوری نیست. برای باروری بیمه‌ها، احساس مسئولیت نمی‌کنند، خودشان را مکلف به حمایت‌های بیمه‌ای از ناباروران صورت نمی‌گیرد. در اصطلاحات اختصاری این طرح، مواردی غفلت شده بود مطرح شد که اصطلاحات را بیاورند از جمله در بحث حوزة علمیه، چون در برخی از موارد نقش حوزه علمیه و طلاب ضعیف بود، در جلسات قبل که ما در کمیسیون بهداشت و درمان می‌رفتیم آنجا هر ازگاهی این نکته را متذکر می‌شدیم که در اینجا نقش حوزه علمیه دیده نشده است، دوستان اضافه می‌کردند چون آن مواد طرح جامع در آن جا یک دخل و تصرفاتی صورت گرفت و تغییراتی صورت گرفت علی‌القاعده در این اصطلاح‌نامه هم باید می‌آمد و چون بحث حوزة علمیه مطرح شده اینجا هم باید توضیح داده می‌شد که منظور از حوزة علمیه چیست؟ و در آن جا صحبت مرکز مدیریت مطرح شد که مرکز مدیریت به‌عنوان نمایندة حوزة علمیه مطرح شود. این در واقع کلیاتی بود از مباحث طرح جامع جمعیت، البته جلسه دیگر تقریباً به همین جا ختم شد و به فصل دوم که کاهش سن ازدواج بود نرسیدند و جلسه به پایان رسید.
پایان پیام/
نظر شما