به گزارش خبرگزاری شبستان، کتاب «ارزیابی اخبار قضاوت‌های امیرالمؤمنین علی(ع)» به قلم حجت الاسلام مصطفی صادقی، عضو هئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تالیف، و از سوی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) به چاپ رسیده است.
بنابر این گزارش، امیرمؤمنان علی(ع) را عالم‌ترین و برترین قاضی از میان اصحاب رسول خدا (ص) دانسته‌اند و تاریخ زندگی آن حضرت (ع) سرشار از مشاوره‌های قضایی و رویدادهایی است که گره از کار مسلمانی گشوده یا حکمی الهی را اجرا کرده است.
این قضاوت‌ها در طول تاریخ و در منابع مختلف نقل شده و به دلیل جذابیت‌های عمومی مورد استقبال قرار گرفته و گاه متورم شده است. ولی به رغم تالیف‌های فراوان، جای خالی کتابی که این اخبار را با معیارهای حدیثی و تاریخی بسنجد، دیده می شد. غالب آثاری که در این باره نوشته شده است، به جذابیت داستان‌های قضایی بسنده کرده و از کنار نقدهای احتمالی یا تعارض برخی از آنها با دیگر اخبار معصومین عبور کرده‌اند.
کتاب حاضر بیش از 130 مورد از این روایت‌ها را با استفاده از ملاک‌های ارزیابی حدیث و با تکیه بر شواهد و قراین تاریخی بررسی کرده و در تلاش است تا نقاط قوت و ضعف هر یک از روایات را نشان دهد.
عناوین برخی از داستان‌های بررسی شده در این کتاب عبارتند از:
جدایىانداختن بین گواهان براى اثبات ادعاى دروغ مشرکان؛ قضاوت درباره کسى که مهر خلیفه را جعل کرد؛ برخورد قاطع با ابنهرمه کارگزار اهواز؛ اثبات ژنتیک با آزمایش خون بینى؛ مشخصکردن مادر پسر با آزمایش وزن شیر مادر؛ شمارش دندهها براى تعیین جنسیت دوجنسه؛ تعیین دیه اعضا و آزمایش با خون سیاه و قرمز؛ قضاوت درباره والدینى که فرزندشان رنگینپوست بود وبچهدارشدن در روز ازدواج.
همچنین، گذشت از متهم بهخاطر ادعاى اجبار بر گناه؛ مانعشدن از اجراى حدّ درباره شخص مضطر؛ گذشت از متهم بهخاطر خواندن قرآن؛ دادرسى براى عبیداللّهبنحر در باره همسرش؛ حلّ مخاصمه کنیز فروختهشده بدون اجازه مولى؛ جداکردن گواهان براى اثبات دعوا بهعلاوه داستان ماتالدین؛ چگونگى تشخیص غلام از مولى؛ اجراى حدّ مردى و زنی که به فحشا اقرار کردند و نیز از دیگر عناوین داستان های این کتاب است.
این گزارش می افزاید: قتل در فراش؛ تعزیر بهخاطر آزار مسلمان؛ قضاوت درباره جنازهاى که در محراب مدینه پیدا شد؛ رفع اتهام از دخترى که زالو در رحم او خانه کرده بود؛ زندهکردن مقتول و سؤال از او درباره قاتل؛ به سخن درآوردن شتر براى اثبات دعوا؛ پسرى که با مادر خود ازدواج کرد و خبر نداشت او مادرش است؛ دزدى که دستش اشتباه بریده شد؛ قتل اعرابى توسط علی(ع) در جریان معامله شتر با پیامبر؛ قصاص چند نفر بهخاطر شرکت در قتل یک نفر؛ دفن یکى از دوقلوهاى بههم چسبیده براى جداشدن از یکدیگر؛ مانعشدن از رجم زنى که ششماهه وضع حمل کرده بود؛ قضاوت درباره مادرى که پسرش را از خود نفى مىکند نیز از دیگر عناوین داستان های این کتاب است.
قضاوت درباره حیوان قاتل؛ زنى که مردى را براى ازدواج فریب داد؛ شناسایى پدر پیر بهوسیله برخاستن فرزند؛ قضاوت درباره هرمزان اسیر ایرانى؛ قضاوت امام درباره شترى که تلف شد؛ حکم میراث مردى که دو سر داشت؛ قضاوت امام در باره لواط کننده؛ پیوند زدن دست بریده دزد؛ اجراى حکم اعدام با لگدمالکردن؛ جدایىانداختن بین گواهان براى رفع اتهام از دختر؛ اختلاف چند مرد بر سر یک مولود؛ پیداشدن جنازهاى در خرابه و دستگیرى قصّاب (اقرار متقابل)؛ زُبیة الاسد (افتادن چند نفر در گودال شیر)؛ قضاوت درباره حاملهاى که از ترس عمر سقط کرد؛ تعیین میراث عقبهبنعامر نیز در این کتاب دیده می شود.
عناوین فصل‌های اصلی کتاب چنین است:
فصل نخست کتاب در بخش اول، تحت عنوان تاریخچه در گفتار به "دادرسى در صدر اسلام" و "جایگاه قضایى امیرمؤمنان" پرداخته است. فصل دوم به "مفهومشناسى" و فصل سوم به "سیره قضایى امیرمؤمنان (ع) " اشاره دارد.
فصل چهارم با عنوان "معیارهاى ارزیابى اخبار و روایات" شامل سه گفتار با موضوعات منبعشناسى، اسناد و راویان و قرائن و شواهد است.
به گزارش ایسکا، بخش دوم کتاب نیز که "اعتبارسنجى اخبار و روایات قضاوتهاى امیرمؤمنان" نام دارد در سه فصل به منبع شناسی، سند شناسی و قرائن و شواهد اخبار این قضاوت ها پرداخته است.
شایان ذکر است، کتاب «ارزیابی اخبار قضاوت‌های امیرالمؤمنین علی(ع)» به قلم حجت الاسلام مصطفی صادقی عضو هئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تالیف، و در 343 صفحه از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با منتشر شده است.
پایان پیام/
نظر شما