خبرگزاری شبستان: مقصود از کنیف مکان‌های آلوده به نجاست است. اگر چه نجس‌کردن مسجد هتک حرمت و از گناهان کبیره به شمار می‌آید. اما بناکردن مسجد بر این‌گونه مکان‌ها بخصوص به هنگام توسعه مسجد با شرایطی بلااشکال است.
عبدالله بن سنان می‌گوید: از امام صادق (ع) در مورد مکانی که زمانی دست‌شویی بوده، سؤال کردم که آیا می‌توان آن را نظافت کرد و مسجد قرار داد؟
امام فرمودند: در چنین مکانی آن‌قدر خاک بریز که نجاسات آن پوشیده شوند. این کار زمین را تطهیر خواهد کرد، ان‌شاءالله.(1)
نظیر این روایت را ابی الجارود از امام باقر(ع) نقل کرده است.(2)
مسعده بین صدقه می‌گوید: از امام صادق (ع) پرسیدم آیا می‌توان مکان دست‌شویی را به مسجد تبدیل کرد؟(3)
امام فرمودند: اگر به قدری خاک روی نجاسات بریزند که پوشیده و بوی آن قطع شود، مانعی ندارد چون خاک آن نجاسات را تطهیر می‌کند و سنت پیامبر نیز این‌گونه بوده است.
شاید به استناد همین دسته از روایات است که فقهای ما فتوا داده‌اند: «جایز است دست‌شویی و مکان‌هایی مانند آن را که مشتمل بر بول و غایط است، مسجد قرار دهند؛»(4). به این صورت که نجاسات موجود را با خاک پاک و طاهر بپوشانند.
در این حالت نجس بودن باطن زمین مسجد ضرری ندارد، هرچند که تنجیس ظاهر و باطن مسجد در غیر این غرض جایز نیست ولی در همین فرض هم احوط آن است که ابتدا نجاست را از این‌گونه مکان‌ها برطرف کنند، سپس آن را مسجد قرار دهند یا اینکه تنهار ظاهر زمین را که پاک است، مسجد قرار دهند.
لازم به توضیح است، چنانچه زمینی مخصوص دست‌شویی نبوده باشد، تغییر و تبدیل آن به مسجد بلامانع است ولی اگر چنانچه آن زمین در جهت خاص وقف و استفاده شود، تبدیل آن جایز نیست.
سؤال: در اثر توسعه مسجد، توالت سابق آن در حیاط مسجد واقع گردیده که فعلا معدوم و زمین آن موزاییک‌کاری و تمیز شده. بعضی از مؤمنان در نماز خواندن روی چنین زمینی که سابقا جای توالت بوده، احتیاط می‌کنند. متمنی است حکم آن را بیان فرمایید؟
جواب: « در فرض سؤال که زمین مزبور برای انتفاع در جهت مخصوص بوده آن را جزء صحن مسجد قرار دادن که منافی با آن جهت است، جایز نبوده و حکم مسجد را ندارد ولکن نمازخواندن در آن مکان مانع ندارد، والله العالم.»(4)
طبق این استفتا، مکانی که برای جهت خاصی مثل وضوخانه و دست‌شویی وقف شده است، چنانچه تبدیل هم شود عنوان مسجد را ندارد و اگر واقف ناراضی باشد چه بسا اقامه نماز در این مکان هم خالی از اشکال نباشد.
پی نوشت:
1. الاستبصار: ج1،ص442، باب بئر الغائط یتخذ مسجدا ، حدیث 5
2. همان: ص 441، ح 3
3. همان:ص 441،ح
4. عروه الوثقی: ج1، ص 599، مسئله1، فصل 15
5.مجمع المسائل: ج1،ص156، س114.
پایان پیام/
نظر شما