به گزارش خبرگزاری شبستان از بیرجند، این بنا از نوع مساجد معروف به سبک خراسانی در اوایل سده هفتم هجری بنا گردیده که در ایام تعطیلات نوروز پذیرای هزاران نفر بود.
مسجد جامع تون متعلق به دوره سلجوقیان است و نخستین باری که از آن در کتب تاریخی یاد شده، در احسن‌التقاسم مقدسی متعلق به نیمهٔ دوم سده چهارم هجری است.
مسجدی که امروزه به یادگار مانده، از مساجد دو ایوانی سبک خراسانی است که ایوان شرقی و پایاب مسجد در زلزله‌ای مهیب در اوایل دوره صفویه فرو ریخته و به جز ایوان قبله و گنبدخانه‌های طرفین آن، سه ضلع دیگر در دوره صفوی با کمی عقب‌نشینی از هر ضلع، مجدداً بازسازی شدند.
معماری و تزئینات آجرنمای ایوان غربی این بنا مربوط به قرن پنجم و ششم هجری قمری و دوره سلجوقی است و در جبهه شرقی آن، در اوایل دورهٔ قاجار شبستانی به نام شبستان آخوند ملااکبر احداث شده که این شبستان دارای 100 ستون قطور بوده که در زمین‌لرزهٔ سال 1347 به کلی تخریب شد.
ایوان این مسجد 16 متر ارتفاع دارد و پوشش آن طاق و تویزه است که ویژگی سبک معماری خراسانی است و آجرنمای تزئینی این ایوان، تکرار یک شکل هندسی در قالب‌های 60 در 60 سانتی‌متر است.
در فضاهای خالی این نمای آجری، قطعات کاشی جای داشته که امروز به جز سه یا چهار قطعه آن هم به طور غیر منظم، هیچ نشانی از کاشی‌ها دیده نمی‌شود، همچنین در نمای پوشش داخلی ایوان، آثاری از نقاشی بر روی گچ دیده می‌شود.
گفتنی است، این مسجد با شمارهٔ 1222 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده‌است.
منبع: سایت میراث فرهنگی و گردشگری خراسان جنوبی
پایان پیام/
نظر شما