خبرگزاری شبستان: مباحثی از قبیل توحید، عدالت‌خواهی، کمال و تعالی‌جویی، بحث خاتمیت و جهان شمولی اسلام، امامت امام معصومِ حیّ، حکومت دینی در سایه حاکمیت امام حاضر از مبانی فلسفی و کلامی حکومت مهدوی به شمار می‌روند.
مطلب زیر یادداشتی در باب حکومت جهانی حضرت مهدی (عج)، به قلم حجت الاسلام دکتر سلیمیان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و کارشناس مباحث مهدویت، است که در ادامه می آید:
"شکی نیست که نخستین گام در راه آموزش همگانی در حکومت جهانی موعود، ترویج آموزه‌های وحی و قرآن است. روایت‌های فراوانی در دست است که نشان می‌دهد یکی از کارهای پایه‌ای در عصر ظهور و به ویژه در حکومت عدل مهدوی، اهتمام به آموزش قرآن به شکل درست آن است و افراد فراوانی در این راه پیش‌گام خواهند شد.
امیر مؤمنان علی(ع) در این باره می‌فرماید: گویا می‌بینم شیعیان ما در مسجد کوفه خیمه‌ها زده‌اند و قرآن را همان‌گونه که نازل شده به مردم می‌آموزند.
و نیز فرمود: گویی غیرعرب‌ها را می‌بینم که خیمه‌های شان در مسجد کوفه است و قرآن را همان‌گونه که نازل شده به مردم می‌آموزند.
امام صادق(ع) نیز فرمود: گویی شیعیان علی را می‌بینم که مثانی (قرآن) به دست گرفته و آن را به مردم می‌آموزند.
با این سخنان و چندین برابر آن، تردیدی نمی‌ماند که پایة دین در آن دوران بر رفتار به آموزه‌های قرآن استوار خواهد بود.
البته در کنار روایات یادشده از برخی روایتها نیز این انگاره به دست می‌آید که آن حضرت، آیین و روش جدیدی خواهد آورد. و این پرسش پیش می‌آید که با توجه به این‌که قرآن کریم کتاب جاودان الهی و اسلام آیین ابدی است، چگونه امام مهدی(ع) آیینی نو و کتابی تازه برای بشریت به ارمغان می‌آورد؟
درباره «کتاب جدید» و «امر جدید» روایاتی وارد شده است، که نمونه‌هایی از آنها را مورد دقت قرار می‌دهیم:
1. از امام صادق(ع) نقل شده است که درباره ظهور حضرت مهدی عجل‌الله‌فرجه و نشانه‌های آن فرمود: به خدا سوگند! مثل این است که به او می‌نگرم که میان «رکن» و «مقام» بر اساس دستورات نوین، با مردم بیعت می‌کند….
2. همچنین، امام صادق(ع) فرمود: آنگاه، که مهدی عجل‌الله‌فرجه به پا خیزد، امرجدیدی می‌آورد؛ همان گونه که رسول خدا(ص) در آغاز اسلام، به آیین جدیدی فراخواند.
3. امام صادق(ع) همچنین، درباره قیام و روش کار حضرت مهدی عجل‌الله‌فرجه فرمود: آن حضرت «امر نو» و کتاب نو و سنّت نو و داوری نویی برپا می‌کند.
در پاسخ باید گفت تردیدی نیست حضرت مهدی(ع) تحکیم‌بخش دین اسلام و گسترندة قانون قرآن در سراسر گیتی است؛ پس ناگزیر باید اسلام و آموزه‌های قرآن را به گروه‌های بشری عرضه کند و مردمان را به پذیرش و باور اصول و فروع آن فرا خواند. آیین نو و کتاب جدید (دستور العمل) و برنامه و راه و روش تازه و دیگر تعبیرهایی از این دست که در احادیث رسیده، برای تبیین مسائلی است:
1. در گذر زمان بنا به سبب‌هایی احکام و آموزه‌های فراوانی از مجموعة فرهنگ اسلام، تبیین نشده یا هماهنگ با سطح فرهنگ و فکر انسان‌ها نبوده است یا زمینة عملی آنها وجود نداشته است. بازگویی چنین معارف و مسائلی، بی‌گمان برای جامعة اسلامی ناشناخته خواهد بود. چون امام مهدی(ع) این آموزه‌ها را از ظاهر و باطن قرآن کریم به دست آورده و به مردم میآموزد، برای آنان تازگی دارد و آیین نو و کتاب نو انگاشته میشود.
2. آموزه‌ها و احکامی از قرآن کریم و اسلام فراموش شده و از یادها رفته است؛ به گونهای که در جامعه اسلامی ناآشنا و برای مسلمانان ناشناخته است. طرح این مسائل نیز کتاب و آیین نو پنداشته میشود.
3. اصول و احکام فراوانی دست‌خوش تحریف و دگرگونی شده است و امام(ع) آنها را ـ چنان که در اسلام راستین بوده است ـ دیگرباره مطرح می‌سازد و تحریف و انحرافهای روی داده را روشن می‌کند و مفهوم حکم یا جایگاه آن را مشخص می‌سازد. این، با طرز تلقی و برداشت عمومی مردم و برخی از علما سازگاری ندارد؛ از این رو برنامه نو و راه و روش تازه به شمار می‌آید.
بنابراین بیشترین مسائلی را که امام بدان توجه خواهد کرد و برای جامعه اسلامی تازه و نو جلوه می‌کند و ناشناخته و ناآشنا می‌نماید، مسائل مربوط به عدالت اجتماعی و امور مالی و معیشتی است؛ یعنی، موضوعی که انسان سخت به آن نیازمند بوده و بدان نرسیده است. همین امر نیز مشکل نابسامانی اصلی زندگی بشر امروز را تشکیل می‌دهد و اجرای آن (برقراری عدل و دادگری در سراسر گیتی) از اقدامهای اصلی امام مهدی(ع) خواهد بود.
برای نمونه امام موعود(ع) به موضوع مساوات اسلامی شکل قانونی و الزامی می‌دهد؛ چنان که اسحاق بن عمّار میگوید: نزد امام صادق(ع) بودم. آن حضرت از تساوی مردم با یکدیگر و حقی که هر کس بر دیگران دارد، سخن گفت. من سخت در شگفت شدم. فرمود: این، هنگام رستاخیز قائم ما است که در آن روزگار، واجب همگانی است که به یکدیگر وسایل رسانند و نیرو بخشند.
با الهام از این روایت و برخی روایات دیگر، به دست می آید سازوکار اقتصادی در عصر ظهور تفاوت‌های اساسی با زندگی امروزین دارد و از مراکزی چون بانک‌ها، بیمه ها و بورس که با شگردهای فراوان ثروت مردم را برای سود بیشتر خود، گرد می‌آورند، خبری نخواهد بود. اگرچه امروزه بخش جدایی‌ناپذیر زندگی شده‌اند و به‌ناگزیر برخی نیازها را نیز رفع می‌کنند. بی‌گمان پدیدآمدن این سازوکارهای اقتصادی به سبب دورشدن انسان‌ها از آموزه‌های الهی و بی‌اعتمادی آنها به یکدیگر است. که اگر همگان در رفع نیازهای هم شتاب می‌کردند، فرض چنین مراکزی نیز دور از ذهن می‌نماید چه رسد به وجود آنها.
این موضوع، در بسیاری دیگر از آموزه‌های اسلامی آمده است؛ ولی به نام احادیث اخلاقی کنار گذاشته شده و در فقه مطرح نگشته و در برنامههای الزامی حکومتها و اجتماعات اسلامی به صورت اصل و قانون تثبیت نشده است! روشن است که چون این آموزه‌ها عملی شود، به صورت احکامی نو جلوه می‌کند و…
امام مهدی(ع) از طواف مستحب با وجود کثرت طواف واجب، منع می‌کند، مساجد و معابد مجلل و تزیین‌یافته شهرها و آبادیها را خراب می‌کند و همه زواید و تشریفات و کاشیکاریها و گنبدها و گلدستهها و زیورهای آنها را میپیراید و بودجه آنها را برای رفاه حال انسان‌ها صرف می‌کند. مساجد و معابد را ساده و بیآرایش و بیآلایش می‌سازد و...
امام مهدی(ع) سود در مبادلات بازرگانی و داد و ستدها را برمیدارد و مردمان را مأمور می‌کند که هر کس به صورت خدمتگزاری نسبت به جامعه کار کند و در برابر کالای عرضه شده سودی نگیرد. و خود نیازهای خود را همینسان از دیگران تأمین می‌کند. (محمد حکیمی، عصر زندگی، ص175 ـ 179. (با تصرف)
امام مهدی(ع) بر بیشتر تفسیر و تأویلهایی که در قرآن کریم و احادیث پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) صورت گرفته است، خط بطلان میکشد و آراء و اندیشهها را پیرو قرآن می‌سازد و در چارچوبهای قرآنی می‌آورد.
و بدینسان امام، مسائل و معارف و احکام جدیدی را مطرح می‌کند که برای مردم ناشناخته است و آنها را آیین جدید و کتاب تازه میانگارند و گهگاه با امام بر سر این مسائل درگیر نیز میشوند، و در این صورت جنگ با خودی و جامعة اسلامی رخ می‌دهد.
فرازهایی از دعای ندبه از این چگونگی، پرده برداشته، میگوید:
کجا است آن کسی که برای تجدید و زنده‌کردن فرایض و سنن ]آیین اسلام که محو و فراموش شده[ ذخیره شده است؟ کجا است آن کسی که برای برگرداندن ]حقایق[ ملّت و شریعت ]دین مقدّس اسلام[ برگزیده شده است؟ کجا است آن‌که برای زنده‌کردن کتاب آسمانی قرآن و حدودش مورد امید و آرزوست؟ کجا است زنده‌کننده نشانه‌های دین و اهل آن؟....
بنابراین اساس‌نامه و منشور حکومت جهانی مهدوی چیزی جز کتاب و سنت پیام‌آور وحی(ص) در شکل اصیل و درست نخواهد بود. از آن‌جا که مهدی موعود عجل‌الله‌فرجه وارث علوم نبوی و عامل به دستورات پدران بزرگوار خود است، بدعت‌ها و سنت‌ها را به خوبی می‌شناسد. پیش از هر چیز بدعت‌ها را از دامن فرهنگ و اندیشه اسلامی می‌زداید و سنت‌هایی که متروک و مهجور مانده‌اند احیا و اجرا می‌کند. امام باقر(ع) در این باره فرموده است: هنگامی که قائم عجل‌الله فرجه به پا خیزد بدعت‌ها را نابود می‌سازد و سنت‌ها را بر پا می‌دارد.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
پایان پیام/
نظر شما