بزرگ ترین مجموعه تاریخی شمال کشور، میزبان مسافران نوروزی است

به گزارش خبرگزاری شبستان از گلستان، حمید عمرانی رکاوندی معاون حفظ، احیا و ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان گفت: مجموعه تاریخی باقری در بافت قدیم گرگان به عنوان بزرگ ترین مجموعه در طرح پردیسان شمال کشور، میزبان مسافران نوروزی است.

وی افزود: منطقه استرآباد با بیش از 10 هزار سال سابقه سکونت و حدود پنج هزار سال سابقه تمدنی و مفاخر مشهور، یکی از پرمعناترین، اصلی ترین مناطقه کشور محسوب می شود.

عمرانی ادامه داد: در این میان بافت قدیم گرگان با برخورداری از اهمیت بیشتر، جزو بافت های زنده کشور به شمار می آید زیرا هنوز این بافت محل زندگی بسیاری از اهلی این منطقه است.

وی به یکی از مهم ترین بناهای موجود در بافت تاریخی گرگان اشاره و خاطرنشان کرد: مجموعه تاریخی باقری که یکی از جاذبه های استان گلستان است مربوط به اواخر دوره قاجار می باشد و در سال 81 در فهرست آثار تاریخی به ثبت رسیده است.

به گفته عمرانی، خانه باقری با بیش از 150 سال قدمت، نمونه ای ارزشمند از معماری بومی مسکونی در گرگان به شمار می رود.

وی ادامه داد: این مجموعه از ترکیب متناوب فضاهای باز و بسته و بر اساس نوعی سازماندهی مجموعه ای ساخته شده است که حیاط های تقریباً غیرهندسی و متعدد، در آن نقشی برجسته بازی می کنند.

این مسئول افزود: اگرچه در بررسی فضاهای بسته و مسقف بنا(به ویژه وقتی به صورت جز به جز در نظر گرفته شوند) هندسه و نظمی آشکار در سازماندهی و ترکیب جزرها و بازشوها به چشم می خورد، اما در نگاهی کلی به بنا و با در نظر گرفتن مجموعه فضاهای باز و بسته با هم، نقش این هندسه بسیار کمرنگ می شود و انتظامی خاص به چشم نمی آید.

عمرانی اضافه کرد: این موضوع به همراه تفاوت عیان در تناسبات و فرم اجزا به کار گرفته شده در برخی نماهای داخلی و خاررجی بنا، این احتمال را قوت می بخشد که بخش های مختلف بنا در زمان هایی متفاوت ساخته شده باشند.

معاون حفظ، احیا و ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان تصریح کرد: از ویژگی های نادر بافت قدیم گرگان این است که بافت زنده است و هنوز در آن زندگی می کنند.

وی گفت: طرح مرمت و احیای خانه باقری از سال 1384 شروع شده که بیش از 9 ماه پژوهش و مطالعه اولیه آن پیرامون تحولات پیش از دوره پهلوی ها وقت صرف شد.

عمرانی یادآور شد: از جمله نکاتی که در باب معماری این بنا قابل اشاره است، همراهی و ترکیب درایتمندانه معماری برونگرا با درونگرایی کلی و غالب بناست و این برونگرایی که حاصل نوع فرهنگ و روابط اجتماعی مردم منطقه و نیز الزامات محیطی و اقلیمی است در ارتباطات برجسته فضاهای داخلی با معابر اطراف از طریق پنجره های متعدد و نیز ایوانک های حاشیه شمالی بنا قابل مشاهده است. در برخی از این پنجره ها چشم انداز جنگل های اطراف شهر قاب گرفته شده است.

وی اضافه کرد: عرصه این بنا 1950 مترمربع و زیربنای مجموعه فضاهای سرپوشیده آن یک هزار و 555 مترمربع است و چوب، سفال، آجر، خشت، کاهگل، سنگ، گچ و شیشه عمده این مصالح را تشکیل می دهند، اما اوج هنرنمایی معماران و آفرینندگان بخش های مختلف بنا در عناصر چوبی مشاهده می شود.

معاون حفظ، احیا و ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان یادآور شد: درها، پنجره ها، نرده ها و شیرسرها اجزایی از بنا هستند که نهایت ظرافت و هنرمندی در خلق زیبا و کارآمد آنان به چشم می خورد و در واقع هر کدام به تنهایی اثری هنری و ارزشمند هستند.

وی تاکید کرد: علاوه بر این، نحوه به کارگیری چوب با مقاطع مختلف در عناصر سازه ای بنا نظیر پل ها، نعل ها، تیرها، دستک ها و نیز شیرسرها نشان از هوشمندی نسل های پیشین در انتخاب و نحوه به کارگیری مصالح دارد، سلامت و استواری بسیاری از این عناصر سازه ای که از گزند آب در امان مانده اند و سال های طولانی از عمرشان می گذرد، شناخت معماران خانه را از چوب های مختلف و توجه به کیفیت و خواص سازه ای انواع آن نشان می دهد.

به گزارش دبیرخانه ستاد دائمی تسهیلات و نظارت بر سفرهای استان گلستان، عمرانی رکاوندی گفت: مجموعه باقری به جهت موقعیت عالی و استقرار در قلب بافت تاریخی شهر، گستردگی، جز فضاهای مناسب و متعدد و نیز سلامت قابل قبول استخوان بندی بنا، قابلیت بسیار خوبی برای مرمت، احیا و تغییر کاربری به یک مجموعه اقامتی- پذیرایی دارد.

گفتنی است، خانه باقری ها در بافت تاریخی و محله سرچشمه گرگان با مساحت سه هزار مترمربع و زیربنای یک هزار و 555 مترمربع، هفت حیاط، 42 اتاق و چهار در دارد.

موقعیت قرارگیری بنا در بافت قدیم گرگان که از شرق به راسته بازار نعلبندان و مسجد جامع و از شمال و شمال غرب به مجموعه تاریخی تقوی و امامزاده نور منتهی می شود به ارزش بنا افزوده است.

در این بنا اتاق های طبقه اول که در جنوب و شرق قرار دارند چون در معرض نور آفتاب بیشتری هستند در زمستان مورد استفاده قرار می گرفتند. اما اتاق های طبقات فوقانی دارای در و پنجره های متعددی در شمال و جنوب بنا هستند.

پایان پیام/