جامعه نیازمند بازنگری و معاصر سازی در شیوه تبلیغات اسلامی است

جعفر بای ،آسیب شناس،محقق و پژوهشگر در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان با اشاره به کمرنگ شدن فریضه امر به معروف و نهی از منکر در جامعه گفت: نظام اجتماعی مرکب از مجموعه ارزشهای حاکم بر آن است اما به لحاظ مدل و نوع، دستخوش تغییرات و تحولات می شود و به لحاظ تنوع و تکثر از مدلهای متنوعی برخوردار می باشد. زندگی افراد با پیروی از نظام های ارزشی و جاری متفاوت در یک جامعه مشکلات و گرفتاریهایی را فراهم می سازد که مهمترین آنها در شیوه نظارت و کنترل اجتماعی،خود را نشان می دهد.

وجود شبکه  های ماهواره ای منجر به شکل گیری تعارضات ارزشی  شده

وی اظهار کرد: امروزه به علت حاکمیت بی چون و چرای رسانه و تکنولوژی پیشرفته در این بخش شرایطی را ایجاد کرده که بیش از 5 هزار شبکه ماهواره ای در کشور قابل دریافت است که حضور چنین پدیده ای طبعاً به شکل گیری تعارضات ارزشی و تفاوت های هنجاری دامن زده و جامعه ای با عناصر متفاوت را شکل می دهد.

جعفر بای در ادامه خاطرنشان کرد: راس بنیانهای اعتقادی و باورهای مذهبی موجب نوعی بی تفاوتی نسبت به پاسداشت باورها و اندیشه ها شده و کمرنگ شدن تعصبات نسبت به باورها نیز منجر به شکل گیری جامعه ای با عناصر متفاوت را شده است.

این مححق اظهار کرد: به هر میزانی که جوامع بشری از شکل سنتی به شیوه صنعتی از نظام مدرنیزه پیروی کنند این تفاوت های اعتقادی و نظام ارزشی و مدل فرهنگی متفاوت خواهد بود. جامعه امروز ما متاسفانه دستخوش چنین پدیده هایی شده و تفاوتهای فراوانی را می توان در باورها و اعتقادات و پیروی از نظام ارزشی و هنجارهای آنها مشاهده کرد.

وی افزود: مشکل اساسی اینجاست که به علت فقدان یا  پایین بودن آستانه تحمل و عدم تحمل سخنان مخالف، افراد تاب  و تحمل نقادی را نداشته و نسبت به کوچکترین انتقاد در نظام ارزشی و باورهای اعتقادی واکنش نشان داده و برخورد می کنند.

این پژوهشگر با بیان اینکه ما در نظام اعتقادی و دینی شاهد نظارت اجتماعی در قالب یکی از فروع دین به صورت امر به معروف و نهی از منکر که به عنوان یک دستور دینی مطرح می باشد هستیم گفت: منتهی آنچه لازم به ذکر می باشد شرایط و چگونگی اجرا و تحقق این امر عظیم و ارزشمند دینی در جامعه است. در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی پیشنهاداتی در قالب شکل گیری نظارتی به عنوان نظارت امر به معروف و نهی از منکر که بنا بود شیوه تحقیق و اجرای این امر مهم را در جامعه آموزش دهند داده شد که متاسفانه گروهی به عنوان مخالف و اداری کردن این فریضه مهم فروع دین شدند.

جعفر بای ادامه داد: یکی از اصول قانون اساسی ما نیز صراحتاً به اجرای این امر خطیر در جامعه اشاره دارد که متاسفانه تاکنون هیچگونه بستر اجرایی برای اجرای این اصل مهم قانون اساسی مقرر نشده است. این غفلت به سیاستگذاران و برنامه ریزان حوزه اجتماعی غیرقابل گذشت است که امروز جامعه ما در تحقق این بخش ضعیف و ناتوان رها شده و سرگردان پیش می رود.

ضرورت آموزش و تربیت نیروی انسانی ویژه درحوزه امر به معروف

جعفری بای با تاکید بر ضرورت آموزش و تربیت نیروی انسانی ویژه، شایسته و متخصص در حوزه امر به معروف و نهی از منکر تصریح کرد: اجرای این حوزه تخصصی و حرفه ای مستلزم آموزش های لازم و تربیت نیروی انسانی ویژه، شایسته و متخصص مانند کشور مالزی است که برای نظارت دقیق احکام اسلامی، پلیسی تحت عنوان پلیس شریعت راه اندازی کرده است. این پلیس از عناصر آموزش دیده و متخصص در حوزه دین هستند که با شیوه و روش دقیق و متناسب با دستورات اسلامی زمینه اجرای احکام را در جامعه بر عهده دارند.

این مححق با انتقاد از شیوه غلط امر به معروف و نهی از منکر گشت های ارشاد خاطر نشان کرد: گشت های ارشاد ما مشکل دارند و هیچ گونه از دوره های روانشناسی و جامعه شناسی را طی نکردند و نسبت به آموزش های دینی و احکام دینی از تبحر و تخصص لازم برخوردار نیستند و فقط برخورد ضربتی آن هم از جنس امر به معروف و نهی از منکر می کنند.

ابتدا معروف ها را به جامعه بشناسانیم

وی با اشاره به اینکه ما ابتدا باید معروف ها را به جامعه بشناسانیم  و سپس آن را در افکار و رفتار مردم نهادینه کنیم خاطرنشان کرد: ما ابتدا باید خودمان معروف ها را بشناسیم و سپس شرایطی را فراهم کنیم تا در پرتو اجرای آن ،طعم ارزشمند معروف و لذت معنوی در جامعه حاصل شود.

وی ادامه داد: ما نباید ابتدا به نهی از منکر اقدام کنیم .پیامبر اکرم (ص) نیز ابتدا احکام دین را برای مردم تبیین می‌کردند و بعد از آشنایی و نهادینه‌کردن یک فریضه دینی، وقتی مردم آن را به عنوان یک اصل می پذیرفتند به صورت یک نظام اعتقادی در جامعه اجرا می‌کردند، سپس تخطی از آن را یک امر گناه در جامعه تلقی می‌کردند.

جعفر بای در ادامه خاطرنشان کرد: متأسفانه در جامعه ما هنوز آموزه‌های دینی و باورهای اعتقادی نه از لحاظ خانواده تغذیه خوبی می‌شود و نه نهادهای مذهبی دیگر، توانستند هدفمند و برنامه‌ریزی‌شده برای آموزش ارتقای ارز‌ش‌های دینی در جامعه فعالیت جدی را مصروف کنند، بنابراین مناسک مذهبی ما خوبند ولی عوامل تخریب هم در جامعه کم نیستند زیرا مواردی هستند که باعث کندی، سستی و کم‌رنگ‌شدن اعتقادات دینی در جامعه می‌شوند.

تضاد در عمل و گفتار معلمان دینی ریشه اعتقادات دینی را می خشکاند

این پژوهشگر در ادامه با تاکید بر تاثیر تناقض گفتار و عمل معلمان دینی در کمرنگ‌شدن باورهای دینی جامعه افزود: به عنوان مثال تفاوت و تضاد در عمل و گفتار معلمان دینی و مدیران اجتماعی ریشه بسیاری از اعتقادات و باورهای مذهبی را می‌خشکاند و زمینه‌ کم‌رنگ‌شدن آنها را فراهم می‌کند، بنابراین تا زمانی که این تضادها در رفتار و گفتار این قشر به ویژه معلمان دینی نسبت به باورهای دینی وجود داشته باشد ما شاهد کمرنگ‌شدن امر به معروف و نهی از منکر و باورهای دینی در جامعه خواهیم بود.

جامعه نیازمند بازنگری در شیوه تبلیغات اسلامی است

وی با بیان اینکه ما نیازمند بازنگری در شیوه تبلیغات اسلامی هستیم، تصریح کرد: ما باید روش‌های تبلیغات دینی و اسلامی خود را برای داشتن جامعه ناب دینی را مدرن و معاصرسازی کنیم یعنی آن شیوه‌های کهنه و منسوخ را که در تبلیغ دین ناکارآمد هستند را کنار بگذاریم چون نتیجه‌ای نخواهند داشت.

 وی با اشاره به اینکه همچنین ما باید متون دینی خود را نیز به زبان و ادبیات امروز و متناسب با علایق و سلیقه‌های نسل امروز بازنگری کنیم، یادآور شد:تا از این طریق با حفظ محتوا و اصالت، باورهای دینی‌‌مان دقیق و درست در جامعه اجرا ‌شود.

جعفر بای ادامه داد: متأسفانه اگر امروزه در جامعه دچار تعارضات و واکنش‌های منفی نسبت به امر به معروف و نهی از منکر می‌شویم، این امر به جامعه ما بر می گردد که هنوز گام‌های اساسی را در توسعه فکری و فرهنگی جامعه طی نکرده و آموزش‌های لازم را ندیده و شیوه‌های کار را بلد نیستند. اینها از جمله مشکلاتی هستند که ما گرفتارشان هستیم و نتیجه آن هم انتشار اخبار ناخوشایندی است که اخیرا برای آمران ناهی در جامعه به وجود می‌آید.

وی با بیان اینکه متأسفانه مردم ما تکالیف و حقوق خود را نمی‌دانند، تصریح کرد: مردم مااحترام به حقوق یکدیگر، حرمت‌گذاشتن به باورها و اعتقادات دیگران را در برنامه‌های خود ندارند.

 پایان پیام/