حاکمیت نیک بختی بر جهان با ظهور حضرت مهدی(ع)

خبرگزاری شبستان: باتوجه به بحث های فراوان مربوط به پایان تاریخ یکی از بحث های برجسته در این زمینه، چگونگی جهان درآستانه برپایی رستاخیز بزرگ و پس از موعود منجی است. در این باره نظر کارشناس مباحث مهدویت و نویسنده کتاب بازگشت به دنیا در پایان تاریخ حجت الاسلام دکتر خدامراد سلیمیان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و نویسنده کتاب های مهدوی را جویا شدیم که از نظر می گذرانیم.

جایگاه حکومت حضرت در آموزه های شیعی چگونه جایگاهی است؟
برپایه آموزه‌های مکتب شیعه، همان‌گونه که انقلاب جهانی مهدی(ع)، آخرین انقلاب در جهان به شمار می‌رود، دولت مهدی(ع)، آخرین دولت در جهان و تاریخ است. دولتی که تا پایان زندگی در دنیا تداوم خواهد داشت. دولت دیگری پس از آن و یا در کنار آن نخواهد بود. با پیروزی انقلاب جهانی مهدی(ع)، همه دولت‌های باطل در سراسر زمین از میان خواهند رفت. دولت آن حضرت آخرین دولت در تاریخ است.
امام صادق(ع) در این باره می‌فرماید: دَولَتُهُ آخِرُ الدُّوَل…؛ دولت او آخرین و دولت‌ها است. امام باقر(ع) نیز آنگاه که هشام ابن عبدالملک و اطرافیانش، در مجلس خود، امام را سرزنش کردند بر دولت پایدار شیعه در پایان تاریخ تأکید فرمود: أَیُّهَا النَّاسُ أَیْنَ تَذْهَبُونَ… فَإِنْ یَکُنْ لَکُمْ مُلْکٌ مُعَجَّلٌ فَإِنَّ لَنَا مُلْکاً مُؤَجَّلًا وَ لَیْسَ‏ بَعْدَ مُلْکِنَا مُلْکٌ‏؛ ای مردم، کجا می‌روید،… اگر شما دولت زودگذر دارید، دولت پایدار از آن ماست و پس از دولت ما دولتی نخواهد بود. همة این احادیث، اثبات می‌کند که دولت پایان تاریخ، دولت عدل مهدوی است و خط بطلان بر همة نظریه‌هایی می‌کشد که دولتی غیر الهی را به عنوان بهترین و عالی‌ترین شکل حکومت بشری، در آخرالزمان معرفی می‌کنند.

دیدگاه شیعه درباره پایان جهان پس از دولت امام مهدی(ع) چگونه است؟
اما درباره چگونگی جهان پس از حضرت مهدی(ع) و رخدادهای آستانه رستاخیز بزرگ، دیدگاه‌های گوناگونی ارائه شده که برخی مخالف یکدیگر است. از آن‌جا که جهت‌گیری دیدگاه‌ها میان شیعه و اهل سنّت به طور فراگیر با یکدیگر متفاوت است، به هر دو دیدگاه اشاره می‌کنیم:
دیدگاه پیروان مکتب اهل بیت(ع)
به طور عمده دیدگاه‌های شیعه، با بیان‌های گوناگون، جهان پس از حضرت مهدی(ع) را برخیر و صلاح معرفی کرده است. البته غیر از این نیز از حکمت و لطف الهی انتظار نیست؛ چرا که چگونه می‌توان باور کرد پس از انتظاری چندین صد ساله, یا چند هزار ساله پس از حکومتی کوتاه باز هم اوضاع به هرج و مرج پایان پذیرد. برخی از مهم‌ترین دیدگاه‌ها بدین قرار است:
نخست دیدگاهی که در آن گفته شده وضعیت جهان پس از حضرت مهدی(ع) بر نیک‌بختی خواهد بود.
کسانی که بر این دیدگاهند، افزون بر دلیل‌هایی که از آیه‌ها و روایت‌ها ارائه می‌کنند بر این باورند روایاتی که می‌گوید هرگز زمین از حجت خالی نخواهد ماند، جهان پس از حضرت مهدی(ع) را ناگزیر به دو گونه تصویر خواهد کرد:

یک. بی‌درنگ، قیامت بر پا شود.
دو. حجت‌هایی از طرف پروردگار واسطه فیض باشند. از آن‌جا که شمار امامان، به تصریح پیامبر(ص) بیش از دوازده نفر نخواهند بود، پس کسانی که بر مردم حکومت خواهند کرد، همانا امامان(ع) هستند. که رجعت خواهند کرد.
دیدگاه دیگری نیز مطرح است و آن اینکه جهان پس از حضرت مهدی(ع) همواره با حکومت 12دوازده مهدی اداره خواهد شد.
شیخ طوسی با ذکر سند از امام علی(ع) نقل کرده که در شبی که پیامبر اکرم(ص) رحلت فرمود، مطالبی را به ایشان املا نموده که در آن پس از اشاره به امامان دوازدهگانه، آن‌گاه که به آخرین پیشوا رسید، چنین فرمود:
پس آن‌گاه که حضرتش ]امام حسن عسکری(ع) [را هنگام وفات فرا رسید، پس آن ]امر امامت[ را به فرزندش محمد تسلیم می‌کند. ایشان دوازده امام هستند. بعد از او، دوازده مهدی خواهد بود...
ابوبصیر گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم از پدر شما شنیدم فرمود پس از قائم دوازده مهدی خواهد بود. امام صادق(ع) فرمود:
همانا فرمود: دوازده مهدی و نفرمود: دوازده امام ولکن ایشان گروهی از شیعیان ما هستند که مردم را به دوستی ما و شناخت حق ما دعوت می‌کنند.
آن حضرت به ابوحمزه نیز فرمود: ای ابوحمزه! همانا پس از قائم، یازده مهدی از ما از فرزندان حسین خواهد بود.
دیدگاه سوم آن است که در جهان پس از آن حضرت، تا برپایی قیامت، حکومت فقط در دست بندگان شایستة خداوند خواهد بود. دلیل این دیدگاه، روایتی است که خداوند شب معراج به رسول گرامی اسلام(ص) فرمود:
...پس هر آینه او را به سپاهیان خویش یاری خواهم کرد و او را به فرشتگان خویش کمک خواهم نمود، تا آن که دعوتم برتری یابد و آفریدگان بر یکتاپرستی‌ام گرد آیند. آن‌گاه پادشاهی او را ادامه خواهم داد و تا قیامت اولیایم چنین خواهند کرد.
و سرانجام دیدگاه آخر برگرفته از روایاتی است که بدون اشاره به وضعیت جهان و جانشین حضرت مهدی(ع) آن را فقط در آگاهی خداوند دانسته است.

آیا اهل سنّت نیز به این مرحله از زندگی انسان ها اشاره کرده اند؟
بسیاری از اهل سنّت بر این باورند که پس از وفات مهدی(ع) هیچ خیری در زندگی نخواهد بود و دنیا به صورت هرج و مرج تا قیامت ادامه خواهد داشت.
در کتاب البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان بابی با عنوان "فی موت المهدی(ع) و ذکر احوال تقع بعده" سامان یافته است که در آن، چگونگی وفات آن حضرت و رخدادهایی که پس از او پدید خواهد آمد، بیان شده است و در روایاتی سخن از آشوب‌ها و شرها پس از درگذشت آن حضرت به میان آورده است.
در عقد الدرر نیز روایتی از پیامبر اکرم(ص) به نقل از ابوسعید خدری آمده که پایان آن چنین است:
"...]حکومت مهدی[ همچنان تا هفت یا هشت یا نه سال ادامه خواهد یافت سپس هیچ خیری در زندگی پس از او نیست." ناگفته نماند آنچه در آیات قرآن آمده است، مبنی بر این که در آستانة برپایی قیامت همه چیز نابود و منهدم می‌شود، مقصود زمان پیوسته به برپایی قیامت است.
 

به نظر کدام دیدگاه پذیرفته است؟
اگرچه همه آنچه گفته شد همچنان نیازمند بررسی های عالمانه بیشتری است اما این پرسش در پاسخ به شما کافی است که به راستی چگونه با حکمت خداوند سازگار است پس از گذشت یک تاریخ پر فراز و نشیب، حکومت به دست شایستگان بیفتد، خردها رشد یابد، زمین بر پایة عدل اداره شود، آنگاه در پس رحلت امام، همه چیز به جای نخست برگردد؟
منبع: پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
 

پایان پیام/