به گزارش خبرگزاری شبستان، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن این مرکز اعلام کرد: انرژی یکی از مهمترین عوامل تولید است و در توسعه اقتصادی و صنعتی کشورها نقش بسزایی دارد.
انرژی فسیلی جزو منابع پایان‌ناپذیر به شمار می‌آید و از جمله انرژی‌های اولیه محسوب می‌شود و به دلیل این ویژگی، کشورهای مختلف وادار شده‌اند تا راهکارهای استفاده از انواع انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی هسته‌ای، بادی، خورشیدی، زیست توده، آبی و ... را مورد توجه قرار دهند.
این ویژگی سبب شده است که سهم انرژی‌های فسیلی در تأمین انرژی اولیه جهان از 2/81 درصد در سال 1990 به 81 درصد در سال 2011 برسد و پیش‌بینی می‌شود این سهم در سال 2035 به 4/75 درصد کاهش یابد.
با وجود رشد روزافزون استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، انرژی‌های فسیلی همچنان بزرگترین منبع تأمین انرژی جهان به شمار می‌روند، به طوری که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تقاضای انرژی‌های فسیلی در دنیا 10,327 میلیون تن معادل نفت خام در سال 2010 به 12,980 میلیون تن معادل نفت خام در سال 2035 افزایش خواهد یافت.
ایران به عنوان دومین کشور دارنده ذخایر گاز طبیعی و چهارمین کشور دارنده ذخایر نفت جهان در سال 2011، در جایگاه سومین تولیدکننده گاز و چهارمین تولیدکننده نفت دنیا قرار گرفته است، اما متأسفانه، پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که ایران در سال‌های آینده جایگاه خود در تولید نفت و گاز جهان را از دست خواهد داد، به طوری که در سال 2035 به مقام پنجمین تولیدکننده گاز و هفتمین تولیدکننده نفت در دنیا تنزل پیدا خواهد کرد.
مهمترین منبع غیرمتعارف نفتی، شیل نفتی است. بزرگترین ذخایر شیل نفتی در منطقه آمریکای شمالی و در بخش‌های کلرادو، اوتاوا و یومینگ قرار دارند و مطابق آمار، سهم ایالات متحده آمریکا از اینگونه ذخایر 74 درصد است.
تکنولوژی‌های بهره‌برداری از شیل نفتی در حال توسعه‌اند، بنابراین، میزان ذخایر قابل استخراج از این منابع را فقط می‌توان تخمین زد.
کل نفت شیل جهان حدودا 6/2 تا 8/2 تریلیون بشکه، برابر 411 گیگاتن تخمین زده شده است که همه آن هم قابل بازیافت نیست و ذخایر شیل نفتی نقاط مختلف جهان و خاورمیانه را نشان می‌دهد.
میزان برداشت از شیل نفتی در طول تاریخ سیر یکسانی نداشته و همواره به تبع شرایط سیاسی ـ اقتصادی با افزایش یا کاهش مواجه بوده است.
طبق آمار اداره انرژی آمریکا فقط در 23 کشور جهان، این منابع از لحاظ اقتصادی قابل استخراج‌اند.
پایان‌پذیر بودن منابع انرژی فسیلی، کشورهای مختلف را وادار به استفاده از انواع انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی هسته‌ای، بادی، خورشیدی، زیست توده، آبی و ... کرده است، اما بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر به تکنولوژی‌های پیشرفته و سرمایه‌گذاری بیشتری نسبت به انرژی فسیلی نیاز دارد.
به همین دلیل انرژی‌های فسیلی همچنان بزرگترین منبع تأمین انرژی اولیه در اکثر کشورهای دنیا و به ویژه در کشورهای در حال توسعه هستند همین امر سبب شده است که این گروه از کشورها نسبت به گذشته نقش پررنگ‌تری در تعیین آینده انرژی جهان داشته باشند، به طوری که افزایش 60 درصدی تقاضای انرژی کشورهای NON-OECD طی 25 سال آینده سبب می‌شود که سهم این گروه از کشورها از 55 درصد در سال 2010 به 65 درصد در سال 2035 افزایش یابد.
کشور چین به عنوان دومین مصرف‌کننده انرژی دنیا میزان تقاضای انرژی خود را طی 25 سال آینده، 60 درصد افزایش خواهد داد، اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند این کشور افزایش تقاضای انرژی اولیه‌اش را از طریق افزایش 5 درصدی در مصرف نفت، 49 درصدی در مصرف زغال سنگ، 27 درصدی در مصرف گاز طبیعی و تنها 14 درصدی در مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر برآورده کند.
اصلی‌ترین سوخت برای تأمین انرژی اولیه در کشور نیز که اخیرا به سومین مصرف‌کننده انرژی دنیا تبدیل شده، زغال سنگ است، به طوری که سهم زغال سنگ در تأمین انرژی اولیه هند حدود 43 درصد می‌شود.
مصرف انرژی فسیلی در ایالات متحده آمریکا به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده انرژی دنیا از گروه کشورهای عضو OECD، طی سال‌های 2005 ـ 2011 رو به کاهش بوده است و پیش‌بینی می‌شود کاهش مصرف انرژی‌های فسیلی به دلیل افزایش مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر و همچنین تأثیر بهبود کارآیی انرژی، ادامه پیدا کند، اما همچنان نفت به عنوان مهمترین منبع تأمین انرژی اولیه در این کشور محسوب شود.
در نهایت می‌توان گفت که انرژی‌های فسیلی حداقل تا 25 سال آینده نقش خود را به عنوان اصلی‌ترین منبع تأمین انرژی اولیه جهان، حفظ خواهند کرد، بنابراین کشورهای عمده مصرف کننده نفت خام طی سالیان آتی از وابستگی به نفت کشورهایی نظیر ایران و دیگر کشورهای عضو اوپک بی‌نیاز نخواهند بود.
با این وضعیت ایران به عنوان یکی از بزرگترین صاحبان ذخایر نفت و گاز دنیا باید بکوشد از طریق جذب سرمایه‌های لازم جایگاه خود را در بازار فروش و صادرات نفت و گاز دنیا احیا کند.
پایان پیام/
نظر شما