اهمیت تکریم مسجد/ پیام رهبر انقلاب سرآغاز طراحی دهه غبارروبی مساجد شد

محمدعلی موظف رستمی، کارشناس حوزه مسجد در گفتگو با خبرنگار حوزه مسجد خبرگزاری شبستان  به تبیین جایگاه بهداشت و نظافت مسجد در فرهنگ و تمدن ایران پرداخت و گفت: یکی از نشانه های تمدن و فرهنگ هر جامعه ای بحث نظافت و بهداشت آن جامعه است. توجه به اهمیت و جایگاه والای فرهنگ ایران اسلامی و اهمیت به مسئله بهداشت در فرهنگ اسلامی ما ریشه عمیقی دارد. اما با ورود اسلام به ایران و تشکیل نهادی به عنوان «مسجد» و جایگاهی که مساجد در میان مردم ما پیدا کردند نه تنها قبل از ماه رمضان بلکه به شکل سنتی قبل از اعیاد و وفیات و ماه محرم نیز بحث تمیز کردن مساجد مطرح بود.

وی با بیان اینکه مردم مسلمان ایران بر اساس حدیث «النظافة من الایمان» همواره در پاکیزگی مساجد اهتمام داشته و حتی از یکدیگر سبقت هم می گرفتند و خانه خدا را بر خانه خود مقدم می دانستند، ادامه داد: در گذشته به علت نبود امکانات امروزی کار تمیز کردن مساجد از اواخر ماه رجب انجام می شد تا مساجد برای ماه رمضان آماده شوند و این کار بین خانواده ها نهادینه شده بود، اما با پیروزی انقلاب و تشکیل حکومت اسلامی، دولت نیز در این امر وارد شد و از سال 1373 برای هماهنگی بین نگاه مردمی و دولتی این کار شکل رسمی به خود گرفت.

پیام رهبر معظم انقلاب سرآغاز طراحی دهه غبارروبی مساجد

این کارشناس مسجد تاریخ اجرای طرح بهداشت و غبارروبی مساجد در تقویم ایران را از سال 1373 و به دنبال پیام مقام معظم رهبری به ششمین اجلاس سراسری نماز دانست و اذعان کرد: رهبر معظم انقلاب در بخشی از این پیام فرمودند: "مساجد به شکل شایسته غبارروبی شوند و خدمت به مسجد کاری مردمی و همگانی شمرده شود...". بر اساس این پیام سازمان تبلیغات اسلامی طرحی با عنوان« دهه بهداشت و غبارروبی مساجد» را آغاز کرد.

موظف رستمی  اظهار کرد: بر اساس این پیام رهبری، سازمان تبلیغات اسلامی ستاد ده بهداشت غبارروبی مساجد را راه اندازی کرد و در ادامه «ستاد عالی فصل نیایش» را ویژه ماههای رجب، شعبان و رمضان» تشکیل داد و در قالب کمیته هایی همه دستگاههای فرهنگی و دینی مربوط به حوزه مسجد را درگیر کرد.

وی بیان کرد: با نگاه به پیام مقام معظم رهبری به ششمین اجلاس سراسری نماز می بینیم که ایشان در پیامشان کلمه «شایسته» را برای غبارروبی مساجد مطرح کرده اند. از مضمون این کلمه رهبری می توان این گونه برداشت کرد که مساجد نباید صرفا برای رفع تکلیف تمیز شوند بلکه به نحو احسن این کار باید دنبال شود. از طرفی در این پیام بر«خدمت» به مسجد تأکید شده که این گویای این است که خدمت به مسجد بالاترین خدمت ها است.

 غبارروبی مسجد وظیفه ای همگانی

وی به بخش دیگر پیام رهبری اشاره کرد و گفت: در این پیام کار غبار روبی مسجد، کاری مردمی و همگانی شمرده شده است و مقام معظم رهبری در این پیام با بیان کلمه« همگانی» تاکید بر مردمی شدن این اقدام دارند. در این پیام بر این مساله تاکید نشده که کار غبارروبی مسجد وظیفه دولت است و یا نهاد و سازمانی آن را اداره کند بلکه بر مردمی بودن آن تأکید شده است.

تکریم مسجد همراه با غبارروبی آن

وی تصریح کرد: در ابتدای دهه 80 عنوان دهه بهداشت و غبارروبی مساجد» به« دهه نکوداشت و بهداشت مساجد» تغییر نام گرفت و سال گذشته(1391) نیز این دهه از سوی مرکز رسیدگی به امور مساجد به عنوان «دهه تکریم و غبارروبی مساجد» نامگذاری شد. افزوده شدن تکریم به این دهه به منزله این است که تنها به بحث غبارروبی مسجد توجه نشود بلکه به موضوع جایگاه مسجد نیز اهتمام شود.

موظف رستمی با اشاره به جایگاه بهداشت و نظافت به ویژه اماکن مقدسی چون مسجد در دین اسلام گفت: در آیات و روایات توصیه های بسیاری بر بهداشت فردی و اجتماعی قبل از ورود به مسجد، حین ورود و داخل مسجد از پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) شده است. به طوری که خداوند در آیه 125 سوره بقره می فرماید:« ما ازابراهیم و اسماعیل پیمان گرفتیم که خانه مرا برای طواف کنندگان و اعتکاف کنندگان و نمازگزاران از هر پلیدی پاکیزه کند». از مضمون این آیه چنین می توان برداشت کرد که اولا اینکه خداوند به پیامبر خود فرمان می دهد خانه مرا چگونه برای نمازگزاران آماده کن و نمی گوید به دیگران بگو و این مسئله نشان از اهمیت تطهیر مسجد دارد.

وی افزود: نکته دوم این است که خداوند به حضرت ابراهیم(ع) که یک شخص سالمند و حضرت اسماعیل(ع) به عنوان فردی نوجوان فرمان می دهد و این گویای آن است که در تطهیر مسجد کوچک و بزرگ ندارد. سومین نکته این است که خداوند یک نگاه جمعی به این مسئله دارد و به هر دو این بزرگان اشاره می فرماید.

این کارشناس حوزه مسجد تصریح کرد: یکی دیگر از نکات مورد برداشت از این آیه این است که در هر دوره ای پیامبر خدا بالاترین شخصیت معنوی آن دوره محسوب می شود که خداوند آن را برای این کار خطاب قرار می دهد.

موظف رستمی بیان کرد: متون دینی ما مملو از تاکیدات فراوان بر رعایت احترام و بزرگداشت شعائر مذهبی است و ارج نهادن به مسجد و رعایت حقوق این پایگاه الهی در سرلوحه این قبیل موضوعات قرار دارد. امام محمد باقر (ع) در روایتی چنین می فرماید:«خداوند به پیامبر خویش وحی کرد که مسجد خویش را طاهر کن».

وی در ادامه خاطر نشان کرد: از آن جا که مسجد خانه خداست نباید اموری را که جنبه بی احترامی و هتک حرمت دارد را انجام داد. امام صادق (ع) خطاب به یونس ابن یعقوب فرمود:« ملعون است ملعون است کسی که مسجد را گرامی ندارد. ای یونس آیا می دانی چرا خداوند حق مساجد را بزرگ داشته و آیه مساجد از آن خداست پس با خدا احدی جز او را نخوانید را نازل فرموده است؟ زیرا یهود و نصارا هنگامی که داخل کلیساهای خود می شدند به خداوند متعال شرک می ورزیدند. پس خداوند سبحان پیامبری را فرمود که در مساجد خداوند را به یگانگی بخوانند و تنها او را پرستش کنند».

توصیه به جاروب کردن مسجد

موظف رستمی اظهار کرد: در پاکیزه سازی مساجد روایات بسیار نقل شده است، اما یکی از معروف ترین روایات مربوط به جاروب کردن مسجدالنبی است چنان که امام صادق (ع) در فضیلت آن می فرمایند«هرکه یک رکعت نماز در آن بخواند برابر با ده برابر دیگر مساجد است». در حدیثی دیگر از پیامبر(ص)درباره جاروب زدن مسجد آمده است که «کسی که در روز پنج شنبه و شب جمعه به نظافت مسجد بپردازد و به اندازه سرمه ای که در چشم کشیده می شود غبار از مسجد برگیرد خداوند او را می آمرزد». این حدیث حداقل بر جاروب کردن مسجد هفته ای یک بار تأکید کرده است و آن هم در شبهای جمعه که از صواب بیشتری برخوردار است.

 ثواب روشن کردن چراغ مسجد

وی تأکید کرد: از آن جا که مسجد محل عبادت و نور الهی است و از آن جا که مومن به هنگام نیایش و راز و نیاز با خدا خانه دلش به نور معرفت الهی روشن می شود بهتراست که ظاهر خانه خدا را نیز در شبها با برافروختن چراغ روشن نگاه داریم و نگذاریم که مسجد حالتی خاموش و ظلمانی به خود بگیرد. روشن نگه داشتن چراغ مسجد به منزله پایداری کانون توجه مؤمنین در جامعه اسلامی است. رسول اکرم (ص) در این باره می فرمایند: «هرکس در مسجدی از مساجد خدا چراغی بیفروزد پیوسته فرشتگان الهی و حاملان ارش تا هنگامی که آن چراغ روشنایی دارد برای او طلب آمرزش می کنند».

وارد مسجد مشو، مگر با طهارت 

موظف رستمی پاکیزه رفتن به مسجد در روایات اشاره کرد و گفت: رسول اکرم (ص) می فرماید:«خداوند می گوید که خانه های من بر روی زمین مساجد هستند پس خوشا به حال بنده ای که خانه اش طهارت کند و آنگاه به زیارت من در خانه ام بیاید».همچنین اباعبدالله الحسین(ع) فرمودند:« وارد مسجد مشو، مگر با طهارت» حرمت و کرامت فردی که در خانه خویش وضو بسازد و سپس به مسجد وارد شود تا حدی است که شخص مطهر به عنوان زائر خانه خدا یاد شده است.

این کارشناس مسجد بر اهمیت بهداشت فردی و اجتماعی در فضای مسجد تأکید کرد و گفت: خداوند در قرآن کریم، انسان را به هنگام مسجد رفتن به پاکیزگی و آراستی برونی و درونی دعوت می کند و می فرماید « ای فرزندان آدم زینت خویش را به هنگام رفتن به مسجد با خود بردارید» این زینت می تواند شامل پوشیدن لباسهای پاکیزه و مرتب، شانه زدن موها، عطر آگین ساختن خود و زینتهای جسمانی باشد و هم می توان دربرگیرنده زینهای معنوی یعنی صفات و ملکات پسندیده و پاکی نیت و اخلاص باشد.

پایان پیام/