چهار موفقیت مهم فنی در برنامه هسته ای ایران

به گزارش خبرگزاری شبستان گزارش جدید یوکیا آمنو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی تکرار همان گزارش های دوره ای قبلی است که هر سه ماه یکبار به شورای حکام آژانس ارائه می شود. اما اینبار آقای آمانو در گزارش خود به چهار موفقیت مهم فنی درباره برنامه هسته ای ایران اشاره دارد که حکایت از پیشرفت ایران در زمینه خودکفایی در غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز است.
1- ایران موفق شده است تعداد بیشتری از سانتریفیوژهای نسل دوم را در نطنز نصب کند. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که سانتریفیوژها ی نسل دوم تقریبا سه برابر نسل اولی ها قدرت غنی سازی دارند . ایران زیر نظر کارشناسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای و دقیقا در چهار چوب مقررات بین المللی از جمله پادمان هسته ای از حدود 6 ماه پیش نصب سانتریفیوژهای نسل دوم را درنطنز آغاز کرده است .
در آخرین گزارش آژانس گفته شده بود که ایران 180 دستگاه از این ماشین ها را در نطنز نصب کرده است اما بر اساس گزارش جدید آمانو تعداد این ماشین ها در نطنز به 689 مورد رسیده است . یعنی ایران توان غنی سازی خود را در مدت کوتاهی هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ کمی افزایش داده است.
در گزارش آقای آمانو تصریح شده است در حال حاضر در مجموع 13555 سانتریفیوژ در نطنز نصب شده است که در مقایسه با گزارش قبلی 886 عدد بیشتر است .
به نظر می رسد این اقدام ایران به دو منظور انجام می شود اول آنکه به طرف غربی اثبات کند سیاست تحریم های ایران برای متوقف کردن روند پیشرفت های علمی هسته ای ایران بی نتیجه بوده است . دوم انکه ایران با افزایش قدرت غنی سازی خود قدرت چانه زنی سیاسی خود را در مذاکرات آتی افزایش دهد.
2- بر اساس گزارش آقای آمانو،ایران همچنان به روند تبدیل اورانیوم غنی شده به میزان 20 درصد خود به اکسید اورانیوم ادامه داده است.از آنجا که تبدیل گاز اورانیوم به پودر اکسید به منظور تولید صفحات سوخت ، بهانه را از دست تبلیغاتی چی های غربی می گیرد این موضوع به عنوان یک اقدام مثبت ایران در جهت اعتماد سازی تلقی می شود.
البته از آنجا که تبدیل کردن اورانیوم غنی شده به میزان بیست در صد به اکسید اورانیوم به منظور تولید صفحات سوخت هسته ای درعمل این امکان را که بتوان از اکسید اورانیوم بمب هسته ای تولید کرد ، از بین می برد رسانه های غربی سعی کردند چنین القاء کنند که این موضوع می تواند به اصطلاح ایمنی موقت بوجود اورد زیرا این روند ممکن است معکوس شود. غافل از آنکه در حال حاضر ایران ازفناوری تبدیل دوباره اکسید اورانیوم قرار داده شده در صفحات سوخت به حالت اول برخوردار نیست و این نوع تبلیغات صرفا برای ایجاد تردید در افکار عمومی مردم جهان در باره مقاصد صلح آمیز فعالیت های هسته ای ایران است .
3- آقای آمانو همچنین در گزارش چهارده صفحه ای 22 ماه می 2013 خود به پیشرفت کار در اراک تصریح می کند . رآکتور IR-40 اراک یک رآکتور تحقیقاتی متوسط آب سنگین است که به نحوی طراحی شده است که 150 مجموعه سوخت اورانیوم طبیعی دارد. بر اساس این گزارش قطعات عمده زیر در رآکتور IR-40 نصب شده است:
« جرثقیل بالاسری متحرک، تعدیل کننده و مبدلهای گرمایی همراه با سرد کننده های مهم، سیستمهای پاک کننده و مدار کشی، تانکهای ذخیره تعدیل کننده، و کنترل کننده های فشار برای سیستم سرد کننده رآکتور. در 6 مه 2013، آژانس یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در راکتور IR-40 در اراک انجام داد و مشاهده نمود که محفظه های رآکتور دریافت شده ولی هنوز نصب نشده اند از جمله تجهیزات اتاق کنترل، ماشین تجدید سوخت و پمپهای سردکننده رآکتور. در طول راستی آزمایی اطلاعات طراحی ایران برنامه راه اندازی زیر را برای رآکتور IR-40 تایید نمود: مرحله اول: قبل از راه اندازی (استفاده از مجموعه های مصنوعی سوخت و آب سبک) در ربع چهارم سال 2013 ؛ مرحله دوم: راه اندازی (استفاده از مجموعه های واقعی سوخت و آب سنگین) در نخستین ربع سال 2014؛ انتظار می رود که در طول سومین ربع سال 2014 نیز عملیاتی شود.»
4- افزایش ذخیره اورانیوم 5 درصد ایران چهارمین تحول موجود در برنامه هسته ای ایران هستند که آژانس آن را گزارش کرده است . دراین باره گزارش آمانو تصریح دارد :
« از زمانی که ایران غنی سازی اورانیوم در تاسیسات هسته ای خود را آغاز نموده است، در آن تاسیسات موارد ذیل را تولید کرده است:
«8960 کیلوگرم ( 689 کیلوگرم بیشتراز زمان گزارش قبلی مدیرکل ) UF6 غنی شده تا 5 درصد U235- که 6357 کیلوگرم (383 کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیرکل) آن به شکل UF6تا غنی شده تا 5 درصد U235- [12] باقی مانده است و بقیه مشمول فرآیند بیشتری شده اند (همانطور که در پارگراف های 18 و 24 و 25 و 39 ذیل تشریح شده است): و324 کیلوگرم ( 44 کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیرکل) UF 6 غنی شده تا 20 درصد U 235- که 182 کیلوگرم آن (15 کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیرکل) به شکل UF6 غنی شده تا20 درصدU235-وبقیه مشمول فرآیند بیشتری شده اند »
* حسن بهشتی پور

کارشناس مسائل بین الملل