به گزارش خبرگزاری شبستان، علی لاریجانی صبح امروز (چهارشنبه 11 اردیبهشت) در نهمین همایش حکمت جهانی مطهر با ابراز امیدواری از این که چنین کنفرانس‌هایی در فهم راه و طریق شهید مطهری موثر باشد گفت: شناختی که از این شخصیت ممتاز در جامعه ما و در میان مسلمانان وجود دارد، این است که وی یک اسلام‌شناس همه جانبه بود که در علومی همچون تفسیر، علوم اسلامی، فقه، تاریخ و فلسفه مسلط بود و در نتیجه آثارش از قوت نظری خوبی برخوردار شده و مورد توجه نسلی حقیقت جو قرار گرفته است.
رئیس مجلس شورای اسلامی بیان کرد: با توجه به این که شهید مطهری شخصیت خاصی داشت، به عنوان یک مصلح اجتماعی نیز ظهور کرد و برای آینده مسلمانان فکر می‌کرد و ذهنش برای بیداری اسلامی و مشکلات جهان اسلام درگیر بود به همین دلیل حوزه اندیشگی او بسیار متنوع بود و دغدغه‌هایی برای مسلمانان همچون وحدت اسلامی داشت.
وی با بیان این که شهید مطهری شخصیتی چند ضلعی داشت تصریح کرد: می‌توان درس‌هایی از افکار و سلوک آیت‌الله مطهری داشت که برخی از آنها به لسان مختلف در آثارش مورد اشاره قرار گرفته است.
لاریجانی ادامه داد: براساس اندیشه شهید مطهری اسلام همواره روش وسط و معتدل را در پیش می‌گیرد و این امر به دلیل همه جانبه بودن این دین است و او در آثارش به این نکته که اسلام مسلک معتدلی است، مکررا اشاره می‌کند.
رئیس مجلس شورای اسلامی این رویکرد اعتدالی در اسلام در برگیرنده دو نکته است یکی آنکه مشی فکری اسلامی در مقابل افراط و تفریط قرار می‌گیرد و البته اعتدال مقابل انقلابی‌گری نیست چرا که انقلابی بودن جزو ذات زنده و پویای تفکر اسلامی است؛ دوم آن که اعتدال تفکر اسلامی به چندجانبگی آن مربوط می‌شود. یعنی تفکر اسلامی همه جانبه است و تمام نیازهای آدمی را در برمی‌گیرند نه تک ساحتی و تک ارزشی.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به این که سبقه اصلی شهید مطهری فیلسوف بودن است، بیان کرد: وی اهل عرفان، فقاهت، مسائل سیاسی و مبارزه است و اگرچه گرایش‌های عرفانی از لحاظ نظری و عملی در زندگی ایشان بروز داشت، در سال‌های آخر عمر خود استادی داشتند که سلوک معنوی را نزد وی فرا می‌گرفت و در آثار متعددی به بعد نظری عرفان پرداخت.
رئیس قوه مقننه کتاب‌های انسان‌های کامل، سیری در نهج‌البلاغه و خدمات متقابل ایران و اسلام را از جمله آثاری دانست که شهید مطهری در آنها به بررسی نظری و عملی گرایش عرفانی پرداخته است.
وی تصریح کرد: مطهری معتقد بود اسلام یک دین همه جانبه است و اهل فکر و خدا بودن فقط یک راه ندارد و هم این که کارهای مختلف انسان بی‌ریا و برای خدا باشد، تقرب الی‌الله محسوب می‌شود.
لاریجانی گفت: مطهری اسلام را دین جامع‌نگر و متعادلی می داند که ابعاد و ساحت‌های گوناگون گرایشی و ارزشی دارد و دین زندگی توام با سعادت و هدایت و سلوک است و این موضوع نشان می‌دهد که تفکر مطهری همان قدر که به عرفان به معنای سلوک معنوی نزدیک بود، به مدیریت، اقتصاد، جهاد و درد جامعه نزدیک بود.
وی ادامه داد: موضوع همه جانبه‌نگری آنقدر برای شهید مطهری مهم بود که می‌گوید علت سقوط حکومت‌ها به این نیست که همه آرمان‌های آنان غلط باشد، گاهی به علت تکیه بر یک ارزش و نسیان از سایر ارزش‌ها عامل سقوط و انحطاط آنها می‌شود؛ مثلا در غرب به آزادی تکیه کردند و عدالت و معنویت را ندیدند و همین امر عامل انحطاط آنها شد.
سیاست تک ارزشی مملکت را دچار انحطاط می‌کند
رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: وقتی در حوزه سیاست تک ارزشی حاکم شود، مملکت دچار انحطاط خواهد شدو باید انتظار داشته باشند که چنین اعوجاجاتی تاثیر خود را در کشور بگذارد.
وی به رویکرد شهید مطهری برای شرایط تداوم انقلاب اشاره کرد و گفت: عدالت، آزادی، معنویت و استقلال در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی و مکتبی بودن از شرایط لازم تداوم انقلاب از نگاه شهید مطهری است ولی وی تاکید می‌کند که این شرایط کافی نیست و بر چند ارزشی بودن و تعادل به منظور حیات و نمو جامعه اشاره می‌کند؛ اگر به آزادی توجه نشود و عدالت و اقتصاد مورد توجه قرار گیرد، جامعه دچار خطر می‌شود.
رئیس قوه مقننه تصریح کرد: در 34 سال پس از انقلاب برخی از این خطاها در کشور دیده شده است، گاهی به ارزشی توجه خاصی می‌شد و بقیه کمتر مورد توجه بود و این عدم تعادل در جامعه احساس شد و در نهایت نیز در میدان عمل شاهد آن بودیم.
وی در ادامه با اشاره به مصاحبه تلویزیونی شهید مطهری بیان کرد: شهید مطهری یکی از دلایل افراط و دور شدن از اعتدال را رخنه فرصت‌طلبان می داند و معتقدند وقتی دوران سختی منقضی شد فرصت‌طلبان خود را جلو می‌اندازند و آنچنان تندتر از دیگران شعار می‌دهند و داد و فریاد می‌کنند که صدای انقلابیون اول را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و اگر مراقبت نشود و جلوی این فرصت‌طلب‌ها گرفته نشود قطعا نهضت به خطر خواهد افتاد و بنابراین دغدغه ایشان در مساله عدم تعادل، نفوذ افراد فرصت‌طلب است.
لاریجانی ادامه داد: افراد فرصت‌طلب لباس انقلابی‌گری به تن می‌کنند ولی آنقدر در یک موضوع شعار تند می‌دهند که انقلابیون اصلی که بر ارزش‌ها تاکید دارند، آنها را پس می‌زند.
وی با اشاره به سبک عملی مطهری توضیح داد: مساله نسبیت در معرفت، یک امر انحرافی است. متفکرین اسلامی نسبیت در معرفت را نمی‌پذیرند و اگر می‌گوییم اسلام یک حقیقت است، برای کشف حقیقت راه وجود دارد و این طور نیست که هر کسی تلقی خود را از اسلام داشته باشد لذا فقها باید تتبع کنند و راه رسیدن به آن را دریابند.
وی ادامه داد: هر بخشی از اسلام روش خاص خود را دارد و اگر کسی ممهز در این امور نباشد، فکر خواهد کرد که نسبیت وجود دارد؛ نسبیت ممکن است در عمل باشد اما در کشف حقیقت جایز نیست.
شهید مطهری در قبال انحراف دقیق و در بیان حق رشید بود
رئیس مجلس شورای اسلامی بر جایز بودن نسبیت در مقام عمل اشاره کرد و گفت: چه در صدر اسلام و یا دوره‌هایی که امام علی مدیریت می‌کردند، افرادی بودند که اگرچه معصوم نبودند و خطا نداشتند ولی مسئولیت‌هایی به آنها محول می‌شد زیرا در مقام عمل باید تفکر نسبی داشت و یکی از ویژگی‌های شهید مطهری این بود که در مورد انحراف دقیق بودند و در بیان حق رشید بودند؛ حتی قبل از انقلاب که توفان‌های فکری در جامعه وجود داشت و گرایش به افکار منافقین در دانشگاه‌ها دیده می‌شد و یا آثار دکتر شریعتی موج زیادی در جامعه ایجاد می‌کرد، شهید مطهری این انحرافات را با شجاعت پاسخ می‌داد و البته هزینه زیادی نیز برای وی داشت.
در مقام عمل باید با تساهل برخورد شود
وی بیان کرد: مطهری در مورد آثار شریعتی اطلاعیه‌ای صادر کرد و همان زمان دانشگاه در برابر آنها واکنش نشان داد و ایشان گفت ما وظیفه داریم برای فکر اسلامی تلاش کنیم هر چند که دیگران نقد و یا توهین کنند.
لاریجانی با اشاره به این که مطهری در برابر انحرافات حساس بود یادآور شد: وی در مقام عمل و در مدیریت‌ها نسبیت‌گرا بود؛ من به یاد می‌آورم فردی در حسینیه ارشاد قبل از وقوع انقلاب اسلامی، ایشان را اذیت می‌کرد تا آنجا که مطهری بسیاری از مشکلات را از او می‌دانست. ولی پس از انقلاب در شورای انقلاب تصمیم گرفتند که او را به یک مسئولیت مهم منصوب کنند و توجیه ایشان این بود که شاید در مقام عمل درست رفتار کند.
وی تاکید کرد: باید به این نکته توجه کرد که حساسیت لازم است در حوزه فکر باشد تا افراط و تفریط رخ ندهد و فکر اعتدالی به عنوان محور قرار گیرد اما در مقام عمل افراد دارای امتیازات و اشکالاتی هستند که در این زمینه باید با تساهل برخورد شود.
عدالت همان قدر مهم است که استقلال اقتصادی و سیاسی
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به این که برخی اسلام را به درستی نمی‌شناسند افزود: در حکومت نیز ممکن است فردی روی بعد عدالت تمرکز کند ولی نمی‌داند همان قدر که عدالت مهم است، آزادی، استقلال اقتصادی و سیاسی و مکتبی بودن هم مهم است؛ این که بگوییم فردی روش ساده منشی دارد خوب است ولی سایر وجوه هم با ارزش است و مثلا این که چگونه می خواهد مسائل اجتماعی اسلام را بیان کند ارزش دارد.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان این که مسلک شهید مطهری همه جانبه‌نگری را در خود دارد گفت: مطهری به اهمیت فطرت اشاره می‌کند و منظور وی از فطرت همین نهادی است که در انسان وجود دارد و مطهری انسان را یک ظرف خالی نمی‌داند موجودی می‌داند که دارای استعدادهای بالقوه‌ای است و بالفعل کردن آنها در حوزه فرد و اجتماع نیازمند تدبیر، تربیت صحیح و توازن و تعادل رشد است.
موضوع یک تار مو نیست
وی یادآور شد: مطهری جامعه‌ای را مدینه فاضله می‌داند که زمینه‌های رشد استعدادها برای افراد در جامعه فراهم کند. یعنی چند ارزشی بودن و اعتدال در ارزش‌ها در محوریت تفکر وی قرار دارد و راجع به آزادی، تکیه بر مکتب استقلال اقتصادی و سیاسی و همه اینها به صورت یکجا کار شود؛ نه این که مثلا توجه به معنویت نشود و بگوییم ما می‌خواهیم الان اقتصاد را شکوفا کنیم، گاهی هم متلکی گفته شود و بگویند یک تار مو چه اشکالی دارد.
لاریجانی با بیان این که واقعا موضوع یک تار مو نیست و مسائل پرارزش دیگری وجود دارد، تصریح کرد: سوال این است که جامعه‌ای که بخواهد زمینه‌های بروز این گونه فطریات را برای افراد آن جامعه فراهم کند، باید از یک تنزهی برخوردار باشد و این طور نیست که با دو سه کلمه بشود اینها را بازی کرد زیرا یک تئوری همه جانبه و متعادل است.
وی گفت: بسیاری از مشکلاتی که در جهان اسلام و در داخل کشور ما ملاحظه می‌شود، از این جنس است و رفتارهایی که برخی از گروه‌های تروریستی در دنیا دارند، اگر فرض کنیم پشت صحنه اینها سرویس‌های خارجی نباشد و واقعا خودشان اهل مجاهدت هستند باید پرسید که آیا فقط مجاهدت به این است که چشم‌ها را ببندید و هر کسی را ترور کنید با این بهانه که می‌خواهید به آمریکا ضربه بزنید.
یک نفر می‌گوید عدالتگرا هستم ولی نمی‌تواند از هر وسیله‌ای استفاده کند
رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این که آدمی نمی‌تواند برای رسیدن به هدف هر کاری را انجام دهد، تاکید کرد: باید اخلاق، اصول شریعت و حقوق مسلمان‌ها را رعایت کرد؛ در داخل کشور هم یک نفر هم می‌خواهد بگوید عدالتگرا هستم نمی‌تواند از هر وسیله‌ای استفاده کند زیرا بسیاری مسائل دیگر نیز باید مورد توجه قرار بگیرد و این رویکرد او حقیقت اسلام نیست.
لاریجانی با اشاره به سیاست خارجی در تفکر شهید مطهری گفت: مطهری معتقد است مسلمانان باید استقلال داشته باشند و غیرمسلمان‌ها نباید بر مسلمان‌ها استیلا یابند و سیاست خارجی باید به نحوی باشد که امت اسلامی وحدت پیدا کند و در مسائل فردی درگیر نشود.
وی تصریح کرد: مناقشات امروز جامعه اسلام که تا بیداری اسلامی به وجود آمد، بر طبل تفرقه شیعه و سنی کوبیدند، براساس تفکر شهید مطهری نیست زیرا محور سیاست خارجی باید این باشد که مسلمان‌ها بیدار شوند، حقوق خود را بشناسند و همزیستی مسالمت‌آمیز با سایر فرقه‌ها داشته باشند.
وی در ادامه به تفکر شهید مطهری در حوزه مسائل اقتصادی اشاره کرد و گفت: مطهری بر چند نکته تمرکز کرد تا انقلاب بتواند مسیر خود را ادامه دهد که عدالت، آزادی، معنویت و استقلال سیاسی و اقتصادی از جمله آن بود؛ او این منظومه را به عنوان شرایط لازم برای تداوم انقلاب در نظر گرفت.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به این که مطهری معتقد بود اسلام با اقتصاد ارتباط مستقیم و غیرمستقیم دارد، توضیح داد: مطهری معتقد است در معارف اسلامی بخشی از ارتباط با اقتصاد غیرمستقیم است مانند امانتداری، عدالت ورزی، منع دزدی و رشوه و خیانت که دعوت به این امور از سوی اسلام تاثیرات زیادی بر اداره کشور و اقتصاد جامعه دارد.
این نماینده مردم در مجلس نهم یادآور شد: در اسلام مال و ثروت تحقیر نشده بلکه بر تولید، مصرف و مبادله مال تاکید دارد؛ اسلام با ثروت مخالف نیست با پول‌پرستی مخالف است ویکی از اصول اولیه اقتصاد سالم را قابلیت رشد و نمو ثروت می داند.
وی با بیان این که اقتصاد سالم زیربنای یک جامعه سالم است، توضیح داد: جامعه اسلامی نباید مبتلا به کم‌خونی اقتصادی باشد و از نظر اسلام تحقق هدف‌های اسلامی بدون داشتن یک اقتصاد سالم غیرقابل دستیابی است؛ اگرچه در جامعه افرادی فکر می‌کنند که اهداف و آرمان‌ها و خصوصیات الهام‌بخشی باید دنبال شود ولی شهید مطهری معتقد است دستیابی به آن بدون اقتصاد سالم ممکن نیست.
لاریجانی درباره نظر شهید مطهری درخصوص ربا گفت: مطهری فلسفه حرام بودن رباخواری را ازدیاد مالی می‌داند که نتیجه‌اش تنبلی است و نتیجه‌ای جز مفت‌خوری ندارد و در عین حال توضیح می‌دهد که حکومت می‌تواند از مردم ربا بگیرد زیرا اخذ این مال مربوط به بیت‌المال می‌شود و اگر بانک‌هایی باشد که منافع آن به امور برسد، ربا نیست و اشکالی ندارد مانند ربای پدر به پسر و ربای زن به مرد.
وی ادامه داد: این نکته از جمله مسائلی است که در حوزه تتبعات شهید مطهری قرار داشت و معتقد بود باید بر روی آن فکر کرد.
زمینه‌های عادلانه برای رشد استعدادهای اقتصادی در تمام استانها فراهم باشد
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت عدالت در موضوع اقتصاد در تفکر مطهری گفت: باید زمینه‌های رشد متعادل ثروت در بین مردم توسط حکومت فراهم شود؛ اگر فردی در استان مرزی است با کسی که در تهران است، از نظر رشد استعدادهای اقتصادی او و فراهم شدن زمینه‌های عادلانه برای آن باید شرایط برابر داشته باشد.
رشد اقتصادی کشور نزدیک به صفر است
لاریجانی کشور را در شرایط فعلی دچار یک رکود اقتصادی دانست و گفت: در حوزه تولید و نمو اقتصادی که مطهری به آن تاکید داشت، رشد اقتصادی کشور نزدیک به صفر است؛ و بسیاری از کارخانه‌ها یا دستگاه‌های حوزه کشاورزی و اداری دچار مشکل هستند ممکن است دلالی وجود داشته باشد ولی مطهری آن را تحقیر می‌کند.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اگر می خواهیم از مطهری درس بگیریم توجه به تولید اهمیت دارد و این که رهبر انقلاب در سال گذشته و امسال بر موضوع تولید تاکید داشتند به این دلیل است که اقتصاد سالم بدون رشد و نمو جدی در تولید محقق نمی‌شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی تورم و رکود اقتصادی را ظلم به افراد و جامعه دانست و افزود: براساس فکر شهید مطهری تحقق هدف‌های اسلامی بدون اقتصاد پویا و مستقل و مبتنی بر تولید میسر نیست.
روحانیت نباید پست‌های دولتی را اشغال کند
وی به حوزه روحانیت در تفکر مطهری اشاره کرد و توضیح داد: مطهری در آثار مختلف به بحث روحانیت پرداخته و اشاره می‌کند روحانیت در امور تحقیقاتی، آموزشی، کاری و روشی دچار مشکل است و اشکالاتی نیز در روش تطبیق نیز وجود دارد که باید رفع شود؛ همچنین معتقد است اصلاحات در حوزه و روحانیت باید از درون خود آن آغاز شود و نمی‌شود به خاطر این اشکالات بن مایه این حرکت عظیم را زد.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: مطهری وظیفه حوزه‌های علمیه را پایداری از ایمان مردم چه در اصول و چه در فروع می‌داند و روش اصلاح را نیز توضیح داده؛روحانیت باید مستقل بماند همچنان که در گذشته مستقل بود و نهضت‌هایی که رهبری کرده به دلیل استقلال آن از دستگاه حاکمیت وقت بود.
وی ادامه داد: براساس نگاه مطهری روحانیت باید مستقل و مردمی باشد، آمیخته با دولت نشود، پست‌های دولتی را اشغال نکند زیرا روحانیت باید پست خود را که ارشاد و هدایت و مبارزه با انحراف حکومت‌هاست ، حفظ کند.
لاریجانی توضیح داد: این سخن به معنای پیشنهاد است و نه تحریم؛ ممکن است زمانی ضرورت ایجاب کند که یک روحانی پستی را اشغال کند همچنان که در زمان انقلاب نظر امام خمینی (ره) بر این بود که یک غیرروحانی رئیس جمهور شود؛ بنی‌صدر آمد و واویلایی درست شد و پس از دوره کوتاه شهید رجایی بود و پس از شهادت وی رهبران نظام به خدمت امام رسیدند و گفتند چاره‌ای نداریم جز این که آیت‌الله خامنه‌ای بیاید و امام براساس ضرورت این پیشنهاد را پذیرفت.
رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: مساله هدایت فکری جامعه مهم‌تر از بقیه کارهای اجرایی است و وظیفه روحانیت نیز هدایت فکر و قلب مردم است و ایمان افراد بر عهده روحانیت قرار دارد.
پایان پیام/
نظر شما