خبرگزاری شبستان: طی چند روز اخیر، شرایط سیاسی در عراق وارد چالش‌های بزرگی شده است و بحران تنها کلمه ای است که در ارتباط با این شرایط می توان به کار برد. بحرانی که ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی و امنیتی دارد و روز به روز در حال تعمیق است. لازم به تذکر است که پول نفت، عراق را از جنبه شرایط اقتصادی در حال نرمال قرار داده است وگرنه در بین کشورهای منطقه نمونه بارزی در ابعاد کوچک‌تر برای عراق وجود دارد که بحران سیاسی- امنیتی آن ، بحران اقتصادی را سبب ساز شده است. کشور مصر تا حدودی شرایط بحرانی عراق را دارد اما بحران اقتصادی را نیز در همین راستا تجربه می‌کند.
البته بحران در عراق با روحیه مردم این کشور عجین شده است و روزها و شب‌های پرتلاطم، آنها را برای تحمل درد و رنج‌ها آماده کرده است. اگر خیلی نخواهیم به عقب بازگردیم، بررسی یک دهه اخیر هم کفایت می کند تا چنین برداشتی را تأئید کنیم. پس از اشغال عراق در سال 2003، هم اکنون 10 سال است که عراقی ها گرفتار بی‌ثباتی و عدم امنیت هستند. ذهن مردم این کشور، هرکدام حافظه ای است از صحنه های دردناک جنگ و خونریزی و انفجار. این بی ثباتی ها طی این ده سال بارها وارد شرایط بحرانی شده است و حوادث چند روز اخیر نیز آغاز بحرانی دیگر است.
بحرانی از جنس درگیری های قومی و مذهبی و نیز طایفه ای که ریشه متفاوتی دارد اما بروز و نمودش در یک چنین درگیری هایی بوده است. مردم عراق یکبار دیگر چنین بحرانی را تجربه کرده اند. در سال 2006 و 2007، طعم این درگیری‌ها دهان مردم عراق را تلخ کرد. در این درگیری ها که با فتنه انگیزی خارجی ها انجام شد، دهها هزار نفر عراقی به کام مرگ کشیده شدند و خاطره تلخ آن شاید همیشه در ذهن عراقی ها باقی بماند.
اما امروز نیز عراق گرفتار جریان تند آبی شده است که این کشور را به سمت تجربه چنین درگیری هایی می برد. این جریان از یک سال پیش آغاز شد و با حرکات تروریستی و کارشکنی برخی از جریان های سنی مذهب کلید خورد. در ادامه نیز با جاه طلبی های کردها تعمیق شد. برخورد قانونی دولت عراق با تروریست ها و تخلفات کردها، از سوی این اقوام به دیکتاتوری و تمامیت خواهی تشبیه شد و فتنه خارجی ها روز به روز قوت بیشتری گرفت.
طی چند روز اخیر تقابل با دولت به صورت جدی درآمد. با برگزاری انتخابات شوراها و پیش افتادن ائتلاف مالکی و حکیم، این موضوع روشن شد که از مسیر انتخابات راه توفیقی برای مخالفان متخلف وجود ندارد. بر این اساس عراق عرصه درگیری های مسلحانه شد. واقعه متحصنین الحویجه در روز سه شنبه نقطه استارت بود و علی رغم درگیری مسلحانه معترضان، همه کاسه کوزه ها بر سر دولت مالکی شکسته شد. در این واقعه نیروهای ارتش که به وجود سلاح گرم در چادرهای متحصنین شک کرده بودند، قصد بازرسی از این چادرها را داشتند که به یکباره مورد حمله با اسلحه گرم قرار گرفتند و درگیری آغاز شد.
پس از این درگیری، کمیته حقیقت یابی برای بررسی ماجرا آغاز به کار کرد اما مخالفان مالکی منتظر نتیجه کار این کمیته نمانده اند و طی 5 روز اخیر کشور عراق عرصه درگیری های مسلحانه میان ارتش و نیروهای شبه نظامی بعثی و القاعده بوده است. برخی از عشایر سنی نیز وارد درگیری های مسلحانه با دولت شده اند. این درگیری ها عموما در اطراف کرکوک روی داده است و برخی از مناطق نیز به دست مخالفان افتاده بود که با عملیات ارتش آزاد شد.
شبکه تلویزیونی العراقیه در روز پنج شنبه از فعالیت گروه تروریستی موسوم به "نقشبندیه" در شهر الحویجه کرکوک و اقدامات تحریک آمیز آن علیه دستگاه‌های امنیتی این کشور خبر داد. این گروه که از بعثی های منتسب به صدام هستند، در میدان تجمع کنندگان معترض در الحویجه بیانیه های تحریک آمیز علیه دستگاه های امنیتی عراق توزیع و پخش کرده اند. تحرکات القاعده نیز به صورت مشهودی به ثبت رسیده است. کردها هم از این گروه ها حمایت می کنند و با اتحاد با ترکیه به شکل خطرناکی در مقابل دولت مرکزی قرار گرفته اند. آیت الله سیستانی مردم و گروه های سیاسی را به آرامش دعوت کرده است و برخی از علمای سنی نیز همین مشی را در پیش گرفته اند. اما برخی از علمای اهل سنت همچون خطیب جمعه شهر فلوجه عراق خواستار تشکیل گروه های شبه نظامی به منظور مقابله با نیروهای ارتش این کشور شده است.
بر این اساس می توان با نگاهی جدی تر به بحران عراق نگاه کرد. باید متذکر شویم که شرایط حاکم بر عرصه بین الملل و خصوصا بر عرصه روابط منطقه بسیار پیچیده تر از سال های 2006 و 2007 است. بررسی سیاست آمریکا در این سال ها روشن می کند که به دنبال فشار به دولت مرکزی برای نگه داشتن این دولت در کنار آمریکاست. اما پیچیده شدن بحران سوریه نشان می دهد که رویکرد آمریکا با تغییر و تحولات انقلابی در منطقه متحول شده است. سیاست قدیمی انگلیس ها هم اکنون به صورت کامل در عراق پیگیری می شود یعنی سیاست تفرقه میان مذاهب و قومیت ها.
طرح جوزف بایدن در ارتباط با عراق نیز در همین راستا قرار دارد. این طرح راه حل خارج کردن عراق از محور مقاومت را تقسیم آن به سه کشور کرد، سنی مذهب و شیعه مذهب می داند. رفتار عجیب ترکیه در 6 ماه گذشته در قبال کردها نیز نشان از تصمیم غرب برای اجرای این طرح دارد. بر این اساس باید انتظار روزهای پرحادثه ای را در عراق داشت. روزهایی که هشدارها مبنی بر شکل گیری جنگ داخلی به وقوع می پیوندد.
پایان پیام/
نظر شما