انتقاد غیرمتعهدها از عملکرد کشورهای دارای سلاح هسته ای

به گزارش خبرگزاری شبستان، نشست کمیته مقدماتی معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای از امروز به مدت دو هفته در ژنو آغاز بکار کرده است و کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها تحت ریاست جمهوری اسلامی ایران، حضور فعالی در جلسه کمیته مقدماتی معاهده عدم اشاعه سلاح هسته ای دارند.

در بیانیه جنبش غیرمتعهدها در زمینه موضوعات مربوط به معاهده عدم اشاعه سلاح های هسته ای که «محمد رضا سجادی »، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد دفتر اروپایی سازمان ملل در ژنو، در جلسه افتتاحیه امروز کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری معاهده عدم اشاعه سلاح های هسته ای در ژنو آن را قرائت کرد، ضمن انتقاد شدید از عملکرد کشورهای هسته ای در زمینه خلع سلاح هسته ای، بر نابودی کامل این سلاح ها، گسترش استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای و احترام به حق کشورها در این زمینه همچنین اهمیت ایجاد مناطق عاری از سلاح هسته ای بویژه در منطقه خاورمیانه و جهانشمولی معاهده تاکید شد.

در این بیانیه همچنین از عملکرد ضعیف دولت های هسته ای در زمینه خلع سلاح هسته ای به شدت انتقاد شده است. علاوه بر آن رژیم صهیونیستی و برنامه های هسته ای آن به عنوان مهمترین تهدید علیه صلح و امنیت منطقه عنوان شده است.

در این بیانیه ، اعضای جنبش غیرمتعهدها، ادامه توسعه و انبار زرادخانه های هسته ای رژیم صهیونیستی را محکوم کردند و خواستار ممنوعیت تام و کامل انتقال تمام تجهیزات هسته ای، اطلاعات، مواد و امکانات، منابع و یا دستگاه ها و گسترش همکاری در زمینه های مرتبط با هسته ای علمی یا تکنولوژیکی به اسرائیل شدند.

در این بیانیه کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها هدف از فرآیند بازنگری را تقویت اجرای همه مفاد معاهده عدم اشاعه سلاح های هسته ای مخصوصا ماده 4 در زمینه استفاده صلح آمیز و ماده 6 در زمینه خلع سلاح هسته ای عنوان و بر خلع سلاح هسته ای به عنوان مهمترین اولویت خود در این زمینه تاکید و وجود سلاح هسته ای و یا تهدیه به استفاده از آنرا خطری بزرگ برای بشریت معرفی کردند.

جنبش غیرمتعهدها همچنین با انتقاد از کشورهای هسته ای و عدم عمل آنها به تعهداتشان حرکت کُند در مسیر خلع سلاح هسته ای را مایه نگرانی جدی دانسته و اعلام کرده اند که کاهش در استقرار سلاح های هسته ای و یا تغییر وضعیت عملیاتی این سلاح ها به هیچ وجه جایگزین خلع سلاح و نابودی کامل این تسلیحات نیست و بر همین اساس مصرانه از کشورهای هسته ای خواستند که به تعهدات قانونی خود در زمینه نابودی این تسلیحات عمل نمایند و تعهداتی را که در قالب NPT و کنفرانسهای قبلی بازنگری این معاهده از جمله در سال 2010 و 2000 پذیرفته اند را با حسن نیت اجرا کنند.

آنها در بیانیه خود خواهان رعایت اصول شفافیت نظارت و عدم بازگشت در اقدامات مربوط به خلع سلاح هسته ای توسط کشورهای هسته ای نیز شده اند و بر این موضوع تاکید کردند که تمدید نامحدود NPT به هیچ وجه به معنای تمدید دائمی مالکیت سلاح های هسته ای نیست.

جنبش غیرمتعهدها همچنین ضمن ابراز تاسف از استراتژی امنیتی اعضای ناتو، که بر اساس استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح های هسته ای، و حفظ مفاهیم غیر قابل توجیه در امنیت بین المللی بر اساس ترویج و توسعه پیمانهای نظامی و سیاست بازدارندگی هسته ای تعریف شده است به شدت خواهان حذف کامل استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح های هسته ای از آموزه های نظامی و امنیتی کشورها شده است.

آنها مجددا رای دیوان بین المللی دادگستری را در زمینه ضرورت پیگیری مذاکرات درباره موضوع خلع سلاح مورد تاکید قرار داده اند.

جنبش غیرمتعهدها در بیانیه خود همچنین بر ضرورت شروع مذاکرات در برنامه مرحله به مرحله برای از بین بردن کامل سلاح های هسته ای، از جمله کنوانسیون سلاح های هسته ای مربوط به منع توسعه، تولید، اکتساب، آزمایش، انباشت، انتقال، استفاده یا تهدید به استفاده از آنها تاکید کردند.

غیرمتعهدها تصریح کردند گسترش سلاح های هسته ای چه به صورت عمودی و چه به صورت افقی اعتبار معاهده را دچار خدشه می کند، از این رو باید مانع آن شد. گروه نگرانی شدید خود را از انفجار آزمایش سلاح هسته ای در روش های جایگزین و استفاده از فن آوری های جدید برای ارتقاء سیستم های موجود سلاح های هسته ای و همچنین توسعه انواع جدید سلاح های هسته ای توسط کشورهای هسته ای نیز اعلام کرده است و از همه کشورهای هسته ای خواسته که فورا به آنها پایان دهند.

جنبش غیرمتعهدها در این بیانیه اعلام کرده است گروه به صورتی پایدار و محکم بر این باور است که صرف در اختیار داشتن و یا هر گونه استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح های هسته ای در نقض اصول منشور سازمان ملل متحد و حقوق بین الملل، به طور خاص، قانون بین المللی بشردوستانه است، بنابراین این گروه تاکید دارد که تا حذف کل سلاح های هسته ای، به عنوان تنها تضمین مطلق در برابر تهدید یا استفاده از سلاح های هسته ای ، کشورهای هسته ای باید تحت هر شرایطی، از استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح های هسته ای علیه کشورهای غیر هسته ای عضو معاهده خودداری کنند.

این بیانیه افزوده است: در این رابطه، جنبش غیرمتعهدها از مذاکره برای انعقاد یک سند جهانی از نظر قانونی الزام آور موثر، بی قید و شرط، غیر تبعیض آمیز و غیر قابل فسخ برای ارائه تضمین های امنیتی توسط همه کشورهای هسته ای به همه کشورهای غیرهسته ای عضو معاهده برای عدم استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح های هسته ای به شدت حمایت می کند.

جنبش غیرمتعهدها دربیانیه خود تصریح کرده است : گروه اهمیت زیادی برای تلاش های بین المللی و ابتکارات با هدف از بین بردن کل سلاح های هسته ای می دهد. در این زمینه، گروه بر اهمیت نشست مقامات عالی رتبه در مجمع عمومی سازمان ملل در مورد خلع سلاح هسته ای، در تاریخ 26 سپتامبر 2013 تاکید می کند و همه کشورهای عضو را برای شرکت در این نشست مهم در بالاترین سطح تشویق می کند.

همچنین گروه کشورهای عضو جنبش عدم تعهد بر اهمیت اجرای کامل، موثر و غیر تبعیض آمیز ماده چهارم پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای تاکید می کنند و بر «حق مسلم همه کشورهای عضو این معاهده برای توسعه تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته ای برای اهداف صلح آمیز بدون تبعیض و در انطباق با بندهای اول و دوم این پیمان» تاکید می کنند.

در بیانیه جنبش غیرمتعهدها آمده است: گروه تاکید دارد که، همانطور که در ماده مزبور تصریح شده است، هیچ چیز در این پیمان نباید به نحوی تفسیر شود که خدشه ای به حق مسلم کشورها در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای وارد سازد. علاوه بر این، گروه یک بار دیگر مجددا تأکید می کند که هر دولت عضو، براساس نیازهای ملی خود و مطابق با حقوق و تعهدات خود تحت معاهده، حق مستقل برای تعریف سیاستهای انرژی ملی و سیاستهای چرخه سوخت، از جمله حق مسلم برای توسعه انرژی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز، سوخت هسته ای و چرخه کامل سوخت دارد. بر این اساس، گروه تأکید می کند که انتخابها و تصمیمات هر یک از دولتها در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای باید بدون خدشه به موافقت نامه های همکاری های بین المللی و ترتیبات برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای و سیاستهای چرخه سوخت آنها مورد احترام قرار گیرد.

جنبش غیرمتعهدها تاکید کرده است: گروه قویا بر این باور است که هر گونه مانع تراشی که به طور کامل و یا محدود به اجرای کامل حق مسلم کشورها تحت ماده 4 از معاهده خدشه وارد سازد، به طور جدی توازن ظریف بین حقوق و تعهدات کشورهای عضو معاهده را به خطر می اندازد. گروه مجددا اهمیت حق همه کشورهای عضو به شرکت در تبادلات به صورت کامل تجهیزات، مواد و اطلاعات علمی و فنی برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای مورد تأکید قرار می دهد . گروه به شدت اعمال هر محدودیتی در این زمینه را رد می کند و خواهان حذف فوری، هر گونه محدودیت در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای، از جمله محدودیت در صادرات مواد هسته ای، تجهیزات و فن آوری برای مقاصد صلح آمیز به کشورهای دیگر است.

همچنین گروه تاکید می کند که نگرانی ها در مورد گسترش سلاح های هسته ای به بهترین وجه از طریق مذاکراتی چند جانبه، موافقت نامه های جهانی، جامع و عادلانه رفع می شود . ترتیبات کنترل صادرات در مورد عدم گسترش سلاح های هسته ای باید شفاف و باز و با مشارکت همه کشورها تهیه گردد و باید اطمینان حاصل شود که آنها تحمیل محدودیت در دسترسی به مواد، تجهیزات و فن آوری برای مقاصد صلح آمیز کشورهای در حال توسعه برای توسعه خود را به دنبال نخواهند داشت . علاوه بر این، چنین ترتیباتی باید بدون استثنا، پیوستن به پادمان جامع آژانس بین المللی انرژی اتمی و عضویت در معاهده را به عنوان شرط اصلی برای عرضه و یا همکاری با کشورها ارائه کنند .

جنبش غیرمتعهدها در بیانیه خود یک بار دیگر مجددا مصونیت فعالیت های صلح آمیز هسته ای را مورد تأکید قرار داده وهرگونه حمله یا تهدید به حمله علیه تاسیسات هسته ای صلح آمیز، درحال کار و یا در دست ساخت، را تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی و خطر بزرگی برای انسان و محیط زیست می داند که به منزله یک نقض فاحش حقوق بین الملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی است.

در بیانیه جنبش غیرمتعهدها همچنین تاکید شده است گروه معتقد است که آژانس بین المللی انرژی اتمی تنها مرجع ذی صلاح برای تأیید انطباق عملکرد کشورها با تعهدات خود تحت موافقتنامه های پادمان مربوطه است. در این زمینه، گروه ضمن تاکید بر اهمیت رعایت دقیق اساسنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی و موافقت نامه های مربوط به پادمان جامع، در انجام فعالیت های راستی آزمایی، با توجه به مسئولیت آژانس در حفاظت از اطلاعات محرمانه پادمان و با توجه به حوادث نامطلوب موارد نشت چنین اطلاعاتی، بر ضروت تقویت رژیمی برای حفاظت از اطلاعات محرمانه پادمان تاکید دارد.

براساس بیانیه جنبش غیرمتعهدها ، این گروه هرگونه تلاش در تفسیر حقوق و تعهدات کشورها تحت پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای، در شکلی که مغایر با هدف و مقصود آن باشد را رد می کند و هر شروطی که فراتر از مفاد پیمان باشد را رد می کند. به همین ترتیب، این گروه معتقد است که حق خروج از معاهدات باید طبق حقوق بین الملل معاهدات باشد. گروه مجددا مواضع سال 2005 خود را مورد تاکید قرار میدهد که پیشنهادات ارائه شده در این زمینه فراتر از مفاد NPT رفت. گروه اعتقاد راسخ دارد که ایجاد مناطق عاری از سلاح های هسته ای، سهم مهمی به سمت از بین بردن کل سلاح های هسته ای دارد اما این موضوع جایگزین تعهد قانونی حذف کل سلاح های هسته ای توسط NWS نیست. گروه از کشورهای هسته ای می خواهد که به تعهدات خود در دستیابی به اهداف معاهده در ایجاد مناطق عاری از سلاح هسته ای و پروتکل های آنها عمل نمایند . در این راستا، این گروه به شدت از حذف و خروج از هر گونه رزرو یا اعلامیه های تفسیری یک جانبه که ناسازگار با هدف و منظور از این معاهدات می باشد حمایت می کند.

در این راستا، جنبش غیرمتعهدها قویا ایجاد یک منطقه عاری از سلاح هسته ای در خاورمیانه را به عنوان یک اولویت مورد تاکید قرار می دهد و خواستار اجرای کامل قطعنامه سال 1995 در خاورمیانه می باشد که به عنوان بخشی ضروری و جدایی ناپذیر از مجموعه تصمیماتی است که تمدید بدون رای و نامحدود پیمان در سال 1995 را منجر شد.

جنبش غیرمتعهدها در پایان بیانیه خود ابراز نگرانی جدی خود را نسبت به تاخیر طولانی در اجرای قطعنامه 1995 اعلام کرده و از بانیان این قطعنامه مصرانه خواسته است که تمام اقدامات لازم را به طور کامل برای پیاده سازی آن بدون هر گونه تاخیر بیشتر به عمل آورند. آنها با یادآوری اجماع موجود در سند نهایی کنفرانس بازنگری پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای در سال 2010 درباره برگزاری یک کنفرانس درباره ایجاد منطقه عاری از سلاح هسته ای در خاومیانه در سال 2012 ، ابراز ناامیدی عمیق خود را از عدم برگزاری این کنفرانس در سال 2012 همانطور که برنامه ریزی شده بود اعلام کرده اند.

پایان پیام/