خبرگزاری شبستان:
شروع عملیات فعال سازی و عمرانی خط لوله صلح در هفته گذشته تحلیل ها و بازخورد های گوناگونی را به خود جلب کرد، به طوری که بسیاری از پوشش های خبری دنیا را به خود معطوف ساخت. در همین راستا بسیاری از کارشناسان روابط بین المللی آن را به عنوان نقطه عطفی در روابط ایران – پاکستان تلقی کرده و از طرفی آن را به عنوان نقطه اتکایی برای امنیت انرژی و به تبع آن امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران محسوب کرده اند.
خط لوله صلح که در حدود 20 سال پیش به عنوان طرحی برای افزایش روابط منطقه ای ایران با کشورهای همسایه مطرح شده بود فراز و فرود های بسیاری به خود دیده است این طرح عظیم با نبود برخی زیر ساخت ها و هزینه های بسیار بالای این طرح و همچنین عدم توافق کشورهای ایران - پاکستان – هند به ثمر ننشست و بعد از مذاکرات و گفتگوهای پی در پی در حدود 10 سال پیش به مرحله پیش نویس در آمد ولیکن به دلیل نبود ثبات و امنیت در کشور پاکستان و مهمتر از آن سنگ اندازی های مکرر آمریکا باز به تعویق افتاد. بعد از آن با شروع دور دوم دولت محمود احمدی نژاد رییس جمهوری ایران پیگیری های مجدد برای افتتاح مذاکرات با دو کشور صورت گرفت و حتی تا جایی رسید که برآورد هزینه ها و طرح پایلوت آن به مرحله عملیاتی رسید و این بار نیز با ممارست و تلاش ذولت آمریکا برای منصرف کردن دو کشور به حالت تعطیل و تعلیق در آمد. هند که در روابط و سیاست خارجی خود به شدت تحت تاثیر فرامین کاخ سفید مبنی بر انصراف از این طرح بود به طور کلی در سال 88 اعلام داشت که موضوع تامین انرژی خود را از دالان دیگری دنبال خواهد کرد و پاکستان نیز که به دلیل مبارزه با تروریسم و طالبان بیش از پیش به آمریکا نزدیک شده بود و همچنین به عنوان متحد منطقه ای آمریکا محسوب می شد نتوانست به صورت رسمی و علنی همکاری های خود با ایران را بازگو کند. البته این در شرایطی بود که آمریکا چندین بار این کشور را به تحریم های شدید در صورت همکاری با ایران تهدید کرده بوده اند.
هرچه بود خط لوله صلح در هفته گذشته با حضور محمود احمدی نژاد و آصف علی زرداری و با پیگیری های مجدانه رستم قاسمی وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران با همتایان پاکستانی خود به مرحله احداث رسید و با وجود سنگ اندازی ها و تهدید های مکرر واشنگتن به مرحله نهایی رسید و توانست راه خود را علی رغم کارشکنی و کناره گیری مقامات هندی پیدا کند. این امر تا حد زیادی مرهون دیپلماسی فعال و مستمر ایران است که در متن آن علی لاریجانی و حتی علی اکبر ولایتی نیز قرار گرفتند
خط لوله صلح که در آن ایران متعهد می شود هشت میلیارد و 700 ملیون گاز به پاکستان صادر کند ، پیش بینی می شود بیش از هفت میلیارد دلار هزینه داشته باشد و علاوه بر آن راه اندازی و بارگذاری لوله در خاک پاکستان حدود 1.5میلیارد دلار برای این کشور در پی داشته باشد،در همین راستا بدلیل مشکلات ملی و اعتباری دولت پاکستان قرار است ایران حدود 500 ملیون دلار از این هزینه را پرداخت نمایدو بقیه را دولت پاکستان تا سال 2014 تامین کند.
گذشته از این افت و خیز ها در مسیر عملیاتی شدن این طرح و همچنین هزینه های بسیار بالا ، این طرح گامی است که در شرایط فعلی تحریم بسیار راهگشاست، البته نباید انتظار داشت در حال حاضر گره های اعتباری کشور مان را برطرف کند بلکه بعد از تمام شدن پروژه و انتقال گاز ایران به پاکستان ثمرات این مهم محسوس و ملموس می شود. با این وجود این طرح به معنای ورود میلیون ها دلار به کشور است و به تبع آن ضریب امنیت انرژی کشور نیز ارتقاء خواهد یافت و برای کشور پاکستان نیز که یکی از کشور بسیار ضعیف در موضوع انرژی می باشد نیز فواید بسیاری خواهد داشت. گفته می شود کشور پاکستان که چندین سال است که وابستگی به انرژی در بخش های مختلف در آن بیشتر می شود ، بهترین گزینه را برای تامین انرژی خود انتخاب کرده است و همچنین می تواند بسیاری از مصارف خانگی خود را با جمعیتی بیش از 180 میلیون نفر تامین نماید ، علاوه بر آن بالغ بر نیمی از نیاز خود در مصارف صنعتی را نیز کاهش دهد.
گذشته از فرصت های اقتصادی پیش رو برای دو کشور ، ابعاد سیاسی این همکاری بسیار مهمتر است ؛ زیرا با این گستردگی همکاری ایران که صادر کننده گاز به اروپا بود و در زمان تحریم ها از انتقال و صادرات گاز ایران جلوگیری می شد ، حال در زمینه فروش انرژی و امنیت اقتصادی زمینه عمل بیشتری خواهد داشت . گفته می شود که همکاری های دو کشور در ابعاد سیاسی و اقتصادی بیشتر خواهد شد و با توجه به درگیری های میان آمریکا و پاکستان در سال 2012 و تیره شدن روابط دو کشور ، پاکستان با چرخشی نرم به سمت ایران در حرکت است و ایران نیز با ایجاد وابستگی به گاز برای پاکستان می تواند امتیازات سیاسی فراوانی اخذ کند و به تبع آن روابط ایران با کشور همرزش پاکستان شفاف تر خواهد بود.
در این میان پیش بینی می شود ، با شروع اولین مرحله انتقال گاز به پاکستان و رسیدن آن به مرزهای هند ، آن کشور که مصارف گاز و انرژی اش کمتر از پاکستان نیست ، اقبال خود را برای ادامه مسیر این خط لوله به کشورش اعلام خواهد داشت . زیرا کم هزینه ترین فرصت برای این کشور جهت تامین نیاز انرژی خود مسیر ایران خواهد بود و به همین دلیل تحریک خواهد شد تا توافقاتی با ایران در خصوص این زمینه اعلام کند.
در همین حال با پیگیری و آغاز عملیات اجرایی این طرح ، آمریکا در واکنشی این توافق را برای پاکستان تهدیدی سیاسی معرفی کرده است و پاکستان را از ادامه انجام این مهم برحذر داشته است. در همین راستا وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرده است توافق صورت گرفته در جهت معکوس تصمیم جامعه جهانی برای تحریم ایران است و پاکستان باید نیاز انرژی خود را با راهکارهای دیگری کاهش دهد. طبیعی است که آمریکا و برخی از کشورهای غربی با این اقدام مهم مخالفت خواهند کرد و از هرتلاشی برای عقیم کردن و ناکام گذاشتن آن همچون سنوات گذشته دریغ نخواهند کرد.
پایان پیام./
نظر شما