خبرگزاری شبستان// همدان
گنجنامه، در یکی از دامنه های کوهستان الوند و به فاصله 5 کیلومتری جنوب غربی همدان، درتپه عباس آباد قرار دارد. در نزدیکی گنجنامه، چشم انداز زیبایی از آبشار گنجنامه و دره های سرسبز عباس آباد، تاریک دره و کیوارستان دیده می شود.
سنگ نبشته‌های باستانی گنج نامه در مسیر یکی از شعبات اصلی راه شاهی قرار داشته که در عهد هخامنشیان، هگمتانه پایتخت تابستانی شاهان هخامنشی را از سویی به غرب و جنوب کشور و از سویی دیگر به بابل و مرکز بین النهرین مرتبط می‌‌ساخت و از راه‌های پر رفت و آمد و امن دوران باستان محسوب می‌‌شد.
این راه به جهت ختم به بابل راه مقدس هم محسوب شده و به همین علت این مکان محل مناسبی بود تا شاهان هخامنش با ایجاد سنگ نگاشته مجد و عظمت خود و نیاکانشان را به رهگذران و آیندگان گوشزد کنند.
دو دستور شاهی نقر شده در این مکان، یکی سنگ نبشته داریوش کبیر (486 پیش از میلاد) و دیگری کتیبه خشایارشاه (465 پیش از میلاد) در سمت راست آن و کمی پایین تر از کتیبه نخست قرار دارد.
هر یک از کتیبه های به سه زبان، در سه ستون و 20 سطر، بر روی صخره ای بزرگ حک شده اند که در ستون دست چپ، متن فارسی باستان، ستون وسط، عیلامی یا شوشی و ستون دست راست کتیبه ها، به زبان بابلی یا اکدی و هر سه به خط میخی مادی یا هخامنشی می باشند.
اولین واژه ستونی که به فارسی باستانی حک شده، کلمه baga به معنی خداست.در تاریخ معاصر ایران شناسان بسیاری در صدد ترجمه متون کتیبه های گنجنامه بوده اند که اوژن فلاندن، باستان شناس فرانسوی و پاسکال کست در بین سال های 1840 و 1841 میلادی از آن جمله اند که سرانجام سر هنری راولینسن انگلیسی موفق شد که رمز خط میخی پارسی باستان را کشف نماید و سرانجام این پندار مردم، که این کتیبه ها را راز مکتوب یک گنج پنهان تصور می کردند با کشف رازهایی از تاریخ باستان این سرزمین تعبیر شد.
ترجمه سنگ نبشته داریوش هخامنشی بدین شرح است: " خدای بزرگ است اهورامزدا که این سرزمین را آفرید، که مردم را آفرید، که شادی را برای مردم آفرید، که داریوش را شاه کرد، یگانه شاه از میان شاهان بسیار و یگانه فرمانروا از میان فرمانروایان بسیار. من (هستم) داریوش، شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه کشورهای با ملت های بسیار، شاه این سرزمین بزرگ دور دست پهناور، پسر ویشتاسب هخامنشی".
این کتیبه ها از دیرباز تا کنون نام های گوناگونی به خود گرفته اند. ابن فقیه همدانی در سال 290 هجری در کتاب اخبار البلدان از آن به عنوان تب نابر نام برده است و اسامی دیگر سنگ نبشته، نبشت خدایان، کتیبه های الوند است.
بلندی حروف میخی بین شش تا هفت سانتی متر است
متن کتیبه‌ها مشابه یکدیگر هستند، جز آن که در یکی نام داریوش و در دیگری نام خشایار شاه آمده است و هر دو متضمن ستایش اهورامزدا و معرفی اصل و نسب شاهان است.
مردمان منطقه هگمتانه در زمان های مختلف معتقد بوده و هستند که این سنگ نبشته‌ها از گنجی در این حوالی سخن می‌گویند و به همین لحاظ به گنجنامه اشتهار یافته است.
گنج نامه در زبان پارسی به معنای حکایت و داستان گنج است و عموم را تصور بر این بوده که راز یک گنج نهان در این کتیبه‌ها مکتوب است. این افسانه به لحاظی واقعیت یافت، بدین سان که کتیبه‌ها داستان ثروت‌های نهفته را در قلمرو تاریخ باز گفته‌اند و کلیدی به کاشف آن هنری راوینلسن داد که به وسیله آن توانست سنگ نبشته داریوش بزرگ را در بیستون بخواند و به این طریق گنج‌های نهفته بسیاری از تاریخ گذشته را آشکار سازد.
دهکده گنجنامه همدان از برترین مناطق گردشگری کشور است
علیرضا ایزدی، مدیرکل مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان به خبرنگار شبستان گفت: کتیبه‌های گنجنامه همدان باید به عنوان سندی از هویت تاریخی ایرانیان به عنوان اثری جهانی باید در فهرست میراث جهانی به ثبت برسند.
وی افزود: سنگ نبشته‌های باستانی گنجنامه در جنوب غربی همدان به فاصله پنج کیلومتری محل فعلی شهر قرار دارد.
وی تصریح کرد: لوح سمت چپ که کمی بالاتر از کتیبه دیگر در کوه کنده شده مربوط به داریوش بزرگ هخامنشی است که طول آن حدود 290 سانتی متر، ارتفاعش 190 سانتی متر است.
مدیرکل مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان کتیبه خشایارشا نیز در قسمت پایین همین کتیبه می باشد و به طول 270 سانتی متر و ارتفاع 190 سانتی متر است.
ایزدی با بیان اینکه همدان باید در فهرست آثار جهانی سهیم باشد، افزود: استان همدان با ظرفیت‌های بالای فرهنگی ـ تاریخی، در فهرست آثار جهانی سهیم می‌شود.
مدیر کل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان گفت: گنجنامه، کهن‌ترین سند مکتوب تمدن ایرانی شامل دو سنگ نبشته به خط میخی بازمانده از دوران هخامنشی، در فاصله پنج کیلومتری غرب همدان بر کنار معبر قدیمی همدان به شهرهای غربی کشور است.
وی با بیان اینکه سنگ نبشته‌های گنج نامه همدان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، افزود: این سنگ نبشته ها به عنوان کهن‌ترین سند مکتوب تمدن ایرانی شناخته می‌شود.
ایزدی با اشاره به ظرفیتها و پتانسیل‌های حوزه سرمایه‌گذاری گردشگری در همدان، گفت: استان چهار فصل همدان دارای مناظر طبیعی و تاریخی بسیاری است که این مهم می‌تواند توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کند.
جنگ نامه و گنج نامه، مصطلح ترین القاب این منطقه
علیرضا قاسمی، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان، با بیان این مطلب به خبرنگار شبستان گفت: با توجه به سوراخ‌های کنار کتیبه، به نظر می‌رسد که کتیبه‌ها روپوشی داشته‌اند که آنها را از گزند باد و باران حفظ می‌کرده است.
وی با بیان اینکه لوح سمت چپ که کمی بالاتر از کتیبه دیگر در کوه کنده شده‌است مربوط به داریوش بزرگ هخامنشی است، افزود: کتیبه خشایارشا نیز در قسمت پایین همین کتیبه می باشد و به طول 270 سانتی متر و ارتفاع 190 سانتی متر است.
وی اظهار داشت: گنجنامه، خاص و عام کتیبه‌های موجود در این دره را به این نام می‌شناسند که این کتیبه‌ها از دیرباز نام‌های گوناگونی به خود گرفته‌اند که از جمله نبشت خدایان، دادمهان، دادبهان، جنگ نامه و گنج نامه که دو نام اخیر در سده‌های اخیر بیشتر مصطلح بوده است.
پایان پیام/
نظر شما