به گزارش خبرگزاری شبستان، خانم دکتر" تامارا کنیاشکینا"، محقق انستیتو کشورهای آسیا و آفریقای دانشگاه دولتی مسکو و متخصص تاریخ ایران در دوره قاجار ، به عنوان مولف کتاب "جبهه ایران در جنگ جهانی ، اسنادی از نهضت جنگل ، 1921-1920 "با حضور در رایزنی فرهنگی ایران ، ضمن توضیح در خصوص اثر خود ، از پیشنهاد رایزنی فرهنگی کشورمان برای ترجمه کتاب فوق به زبان فارسی استقبال کرد.
وی در معرفی اثر خود نوشته است:در فاصله سال های 1910 تا 1920 فصلی جدید در روابط ایران و روسیه گشوده شد . اعلام موجودیت ملت و دولت پرسیا (ایران ) ، اعلام عدم پرداخت بدهی های ایران به حکومت تزاری ، لغو و برگرداندن همه قراردادهای روسی و اعمال تغییراتی بنیادین در استانداردهای سیاست خارجی روسیه نسبت به همسایگان جنوبی خود اما وضعیت ناپایدار بولشویک ها که در آن زمان فقط مناطق مرکزی روسیه را در کنترل خود داشتند و اعمال فشار انگلستان که در آن زمان موقعیت مهم و موثری در ایران داشت ، شرایط خاصی را برای دولت ایران به وجود آورد که در پذیرش پیشنهادهای طرف روس تعجیلی به خرج ندهد .
مشکل جدی و اساسی برای ایران در شمال این کشور بود . در گیلان ، که جنبش پارتیزانی به رهبری کوچک خان ، خواستار خروج انگلستان و استعفای دولت دست نشانده و طرفدار انگلیس آن زمان ایران بود .
شعار و علم جنبش فوق موسوم به " برادران جنگلی " ، که استقلال همه ایران را مد نظر داشت ، فرصتی برای ایجاد ارتباط بین دولت شوروی و مبارزان گیلانی فراهم آورد و این در راستای هدف حمایت از تمام نیروهای مبارز و آزادی خواه جهان که یکی از شعارهای بولشویک ها و حاکمان جدید شوروی بود قرار داشت .
در عین حال ، در بین حاکمان اتحاد شوروی ، اتفاق نظر در مورد مساله گیلان وجود نداشت . اگر در مسکو حمایت نظامی از کوچک خان به منزله یکی از مبانی فرایند دموکراتیزاسیون آینده ایران تلقی می شد ، از آن سو در آذربایجان ، این جنبش یک جنگ انقلابی بین دولت ایران و یکی از قلمروهای حاکمیت شوروی خوانده می شد . این موضع از سوی برخی از رهبران نهضت جنگل از قبیل احسان الله خان حمایت می شد و همین باعث ایجاد نوعی انشعاب و تفرقه در این جنبش گشت .
با توجه شرایط دشوار و سخت پدید آمده در نهضت جنگل ، واقع گرایانه ترین و امیدبخش ترین راه حل مساله روشی دیپلماتیک و سیاسی بود . شاید در تمام دوره رقابت انگلیس - روسیه در ایران که به بازی بزرگ معروف است ، این بزرگ ترین و غیرقابل تردید ترین پیروزی برای روسیه و ایران بود .
فرآیند رویدادهای سال های 1920 و 1921 ، اغلب مبانی و بنیاد های بازی بزرگ را - که تصور می شد هرکدام از سه بازیگر ایران ، روسیه و انگلستان در جهت منافع خود تلاش می کنند - به هم زد . هم افزایی و همراستایی تلاش های ایران ور وسیه نتیجه را تغییر داد و امتیازهایی مهم به سبد هر دو کشور ایران و روسیه بر اساس قرارداد 26 فوریه سال 1921 ریخت .
مجموعه حاضر ، توسط انستیتو کشورهای آسیا و آفریقای دانشگاه دولتی مسکو ، آرشیو دولتی تاریخ اجتماعی - سیاسی روسیه متشکل از 273 سند آرشیو فوق به همراه توضیحات و پیشگفتار است.
اسناد گردهم آمده بر اساس تاریخ و زمان رویدادها مرتب شده و در فصل های مجزای زیر تنظیم شده اند :مواضع رسمی دولتین روسیه و ایران ، مکاتبات بین رهبران اتحاد شوروی ( لنین رهبر شورای انقلابی خلق ، تروتسکی رهبر شورای انقلابی نظامی ،چیچرین کمیسر امور خارجی ) و ایران ، شواهدی از شرکت کنندگان و حاضران در رویدادهای سال های 1920 و 1921 چه از طرف روس و چه از طرف ایرانی.
در این مجموعه همچنین مطالب و اسنادی در باره روابط قیام کردهای خراسان به رهبری خدای خان با روسیه شوروی فراهم آمده است .
لیست پیغام ها و نامه های کوچک خان که در این کتاب گردآوری شده است از این قرار است :
- تلگراف کوچک خان به لنین در 17 جولای سال 1920
- تلگراف کوچک خان به لنین در 20 جولای سال 1920
- نامه کوچک خان به لنین در ماه جولای سال 1920
- نامه کوچک خان به مدیوان در اول اوت سال 1920
- نامه کوچک خان به آقا حسن خان الانی در 4 یا 5 اوت سال 1920
- نامه کوچک خان به مدیوان در ششم اوت سال 1920
- درخواست کوچک خان از مجاهدین در اوت 1920
- نامه کوچک خان به مجاهدین در سپتامبر سال 1920
- نامه کوچک خان به احسان الله خان و خالو قربان در 10 نوامبر سال 1920
- نامه کوجک خان به گروه عدالت در 7 مه سال 1921
- نامه کوچک خان به احسان الله خان در ژوئن 1921
پایان پیام/
نظر شما