کجی نمکزار؛ گنجینه طبیعت و شوره زاری زنده در دل کویر خراسان جنوبی

خبرگزاری شبستان// خراسان جنوبی
تالاب در لغت به معنی آبگیر، استخر، برکه و تالاب ها از پدیده های طبیعی جالب توجهی هستند که در پاره ای از مناطق کشور ایران و کشورهای جهان از جمله عراق، استرالیا و غیره مشاهده می شوند.

در اصطلاح مردم عرب خوزستان تالابها در حقیقت چاله های اند که از آب سطحی یا زیر زمینی اشباع شده است، لذا در امتداد یا حاشیه رودها دیده می شوند.

در این تالاب ها، جوامعی از گیاهان و جانوران ویژه ای این نوع محیط وجود دارند بنابراین تالاب ها به طور کلی محلی است که آب رودخانه ها و چشمه ها یا آب باران در آن جمع می شود و راکد بماند و به همین جهت آنرا مرداب می گویند.

مثل مرداب انزلی، هرچند که هنوز اصطلاح مرداب انزلی عمومیت داشته و حتی بسیاری از متخصصین علمی نیز از استعمال واژه تالاب پرهیز می کنند اما لغت تالاب دارای مفهومی جامع است و تفاوت این دو تنها در ویژگی های اکولوژیک آنهاست.

تالابها از نظر کنترل سیلاب، تغذیه آبهای زیر زمینی، امکانات تفریحگاهی، زمینه های تحقیقاتی و صید پرندگان نیز اهمیت بسیاری دارند.

کجی نمکزار؛ پناهگاه حیات وحش
تالاب کجی نمکزار نهبندان با وسعت 22 هزار و 765 هکتار به عنوان منطقه شکار ممنوع تحت حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بوده که به دلیل ایجاد وضعیت مناسب و ازدیاد جمعیت پرندگان به عنوان یکی از مناطق چهارگانه حفاظت محیط زیست یعنی پناهگاه حیات وحش ارتقاء یافت.

این تالاب محل زمستان گذرانی برخی پرندگان مهاجر از جمله حواصیل، حواصیل ارغوانی، چنگر و خوتکا محسوب می شود.

کجی نمکزار، شوره زار وسیعی است که به دلیل پایین بودن سطح ارتفاع نسبت به مناطق اطراف، محل تجمع زهاب منطقه شده است. از آنجا که در فصول پاییز و زمستان این تالاب دارای آب است محل امنی برای پرندگان مهاجر آبزی محسوب می شود و با داشتن برآمدگی ها خشکی و پوشش گیاهی، محل مناسبی برای تخم گذاری پرندگان است.

از گیاهان غالب در این منطقه به دشتی قیچ، گز و تاه و از گونه های حیات وحش به عقاب طلایی، زاه بور، هوبره، کبک، تیهو، چکاوک کاکلی، دم جنبانک ابلق، گربه وحشی، جبیرکبزآهوب، کل و بز تشی و بزمچه می توان اشاره کرد.

زادآوری زاغ بور در تالاب کجی نمکزار

احمد رونقی، کارشناس طبیعت گردی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار شبستان در بیرجند گفت: گونه های جانوری مشهور جهانی مانند زاغ بور در این تالاب زادآوری دارند.

وی به امکانات موجود در محل اشاره کرد و گفت: نزدیکی به روستا کجی، وجود آب و برق در محل، وجود جاده آسفالته از شهر نا نزدیک تالاب، استقرار پاسگاه محیط زیست در کنار روستا، نزدیکی به جنگل های طاق و قیچ و بیابان غنی با بافت عشایری در نزدیکی تالاب و وجود افراد محلی علاقمند به گردشگری و دارای امکانات مناسب مانند شترهای ویژه سواری از جمله این امکانات است.

رونقی نبود امکانات قایق و سایت پرنده نگری، عدم وجود کاتالوگ و تبلیغات مناسب جهت معرفی به گردشگران، تخریب بیش از اندازه منطقه بر اثر چرای دام و شکار و خطر گیر کردن ماشین در تالاب و گل ها را از جمله مشکلات تالاب کجی نمکزار برشمرد.

وی خواستار ساخت کمپینگ گردشگری کویرنوردی، ایجاد سایت پرواز و اتومبیل رانی، قایق سواری و شترسواری در منطقه، تبلیغ و اطلاع رسانی در مورد تالاب و توسعه ورزش های بیابانی و موتورهای ای تی وی با ایجاد پیست در این تالاب شد.

کنترل دیجیتالی تالاب کجی نمکزار در آینده ای نزدیک
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی نیز در گفتگو با خبرنگار شبستان در بیرجند از کنترل دیجیتالی تالاب کجی نمکزار در آینده ای نزدیک خبر داد و گفت: تلاش می شود تا نصب دوربین هایی که به صورت دائم تصاویری را به مرکز استان منتقل کند، این منطقه کنترل شود.

حمید صالحی افزود: اعتبار مورد نیاز برای این اقدام یک میلیارد و 800 میلیون تومان پیش بینی شده است که در مرحله اول با 450 میلیون تومان کار شروع می شود.

وی بر توانمندسازی مردم محلی اطراف تالاب به منظور بهره برداری پایدار از تالاب تاکید کرد و گفت: باید تلاش شود با این آموزش ها نوع دام های این منطقه از بز و گوسفند به شترمرغ تغییر کند تا به اقتصاد مردم آن منطقه کمک شود.

صالحی بر مناسب سازی مسیرهای ورود آب به تالاب و نشانه گذاری مرز آن تاکید کرد و یادآور شد: مسیر سیل آبها نیز باید مناسب سازی شود که در آینده ای نزدیک این کار انجام خواهد شد.

پایان پیام/