اندیشمندان عصر مدرن، رابطه انسان و جهان را از یاد برده اند

غلامعلی حداد عادل، رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در همایش خواجه نصیرالدین طوسی با اشاره به اینکه از 1335 تاکنون این چهارمین مجلسی است که درباره خواجه نصیرالدین طوسی در ایران برگزار می شود، اظهار داشت: پیش از مجلس امروز در دوران سی و دو ساله انقلاب اسلامی دو نوبت دیگر بزرگداشت خواجه نصیرالدین برگزار شده است اما هر چه در معرفی خواجه اهتمام شود به جا است.

وی درباره عظمت شخصیت خواجه نصیرالدین طوسی افزود: وی از شخصیت هایی است که هر 10 سال یکبار ضرورت دارد تا برای معرفی او به جامعه و به خصوص نسل جوان اقدام شود.

حداد عادل با تاکید برلزوم شناخت نسل های آینده نسبت به خواجه نصیرالدین طوسی ادامه داد: شناخت خواجه تنها شناخت یک فرد و یا یک دانشمند نیست؛ احترام به او تنها احترام به یک فرد نیست، بلکه شناخت او شناخت یک قرن جهان اسلام است قرنی که می توان آن را قرن طوسی نام نهاد، شناخت خواجه نیز شناخت اسلام، ایران و تشیع است.

وی با تاکید بر جامعیت شخصیت علمی خواجه نصیرالدین طوسی اظهار داشت: کمتر شخصیتی مانند او در فنون مختلف چیره دست بوده، به طوری که در هر فنی اثر درجه اول بر جای گذاشته است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی معتقد است که جامعیت، صفت اول علمای ما است چرا که فیلسوف کسی است که هم الهیات و هم طبیعیات و هم ریاضیات می دانسته است.

وی با اشاره به حدود 60 اثر در علوم ریاضی و نجوم که از خواجه بر جای مانده است ادامه داد: کتاب های ریاضیات و نجوم او، کتب درسی و اسناد علمی محسوب می شود و تقریرهایی که از اقلیدس داشته است، رساله معتبری برای تدریس هندسه در طول قرنها بوده است.

حداد عادل بخش دیگری از آثار او را در نجوم برشمرد و افزود: مهمتر آنکه وی در نجوم چیره دست بوده و رصدخانه مراغه با نظارت و ریاست او تاسیس و ذیج ایلخانی با ریاست او پایه گذاری شد و به اتمام رسید.

وی در همین باره افزود: خواجه در نظام صاحب نظریه ای است که پروفسور کندی آن را به عنوان جفت طوسی معرفی کرده و این نظریه را یکی از الهامات کوپرنیک در زمین مرکزی او دانسته است.

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس مدعی شد که خواجه در طبیعت شناسی نیز استاد بوده و در شناخت جواهر و احجار رساله هایی به رشته تحریر درآورده است.

وی همچنین به آثار فلسفی او اشاره کرد و گفت: در فلسفه کافی است به شرح اشارات او توجه نمایید، شرح اشارت خواجه از همان زمان تاکنون درس رسمی حوزه های ما در شناخت فلسفه مشاء بوده است.

حداد عادل فعالیت ها و پژوهش های کلامی خواجه را سترگ برشمرد و افزود: در کلام، شرح تجرید از همان زمان تا به امروز درس رسمی حوزه های علمیه بوده است، خواجه در عرفان هم آثار متعددی دارد و اساس الاقتباس او در منطق کتابی جامع به زبان فارسی است.

وی ضمن خواندن بخشی از مقدمه ذیج ایلخانی خواجه و با تمجید از قلم شیوای وی در نثر فارسی اظهار داشت: نثر فارسی او پاکیزه، استوار و خالی از زواید است، شعر فارسی او نیز دلنشین است.

حداد عادل در یک پیشنهاد به صداوسیمای جمهوری اسلامی گفت: خواجه مرد سیاست ادب و دین است و زندگانی پرفراز و نشیبی داشته است اگر صداوسیما همانطور که پیش از این زندگی شیخ بهایی و ملاصدرا را در قالب مجموعه هایی تلویزیونی تولید کرده است نسبت به تهیه مجموعه ای از خواجه نصیر اقدام کند، می تواند حوادث مهمی از تاریخ اسلام را مانند حمله مغول، فتح بغداد و رصدخانه مراغه و بسیاری از حادثه های دیگر را در این مجموعه بگنجاند.

وی با هدف مقایسه دانشمندان گذشته و امروز گفت: امروز الگوی دانشمندی خواجه نصیر منسوخ شده است چرا که امروزه دیگر ممکن نیست کسی بر همه علوم تسلط داشته باشد؛ چرا که جهان بینی ها عوض شده است.

حداد عادل در این باره افزود: این تخصصی بودن فقه که در روزگار ما باب شده است، معایب بزرگی برای ما دارد که آن را معیوبتر از آن جامعیت دانشمندان و علمای قدیم کرده است.

وی با تصریح بر اینکه امروزه دانشگاه های ما دانشمندانی تربیت می کنند که سطح معلومات ایشان کم و عمق دانششان بسیار بالاست، ادامه داد: این سرنوشت همه دانشمندان رسمی زمان ما است، عیب بزرگ این تخصص فقدان یک بینش جامع نسبت به جهان و انسان است، پرسش از اینکه من از کجا آمده ام و که هستم و چه می توانم بکنم در این شیوه تخصصی بی معنی است.

حداد عادل مدعی شد که در شیوه علم آموزی جهان معاصر سوالاتی درباره رابطه انسان و جهان پاسخی ندارد.

وی تمثیل علم آموزی در جهان ما را به تمثیل شناخت فیل در تاریکی که مولوی آن را ذکر کرده است شبیه دانست و گفت: هر کدام توصیفی می کنند که هیچ کدام توصیف واقعی حقیقت نیست آنچه فراموش شده است انسان است.

حداد عادل در همین باره افزود: امروزه انسان در خدمت علم قرار گرفته است نه اینکه علم در خدمت انسان باشد آن وقت انسان با قدرت طلبی و هوای نفس با این علم چه ها خواهد کرد!

وی با اشاره به اینکه حکیم با حکمت خود صاحب تصور و اندیشه یکپارچه از انسان و جهان عالم هستی است و جایگاه انسان و دانش های او در این مجموعه و منظومه معلوم است، افزود: حکیم یک معادله ای از عالم هستی دارد که هر نقطه ای در این عالم موقعیت اش کاملاً معین است.

حداد عادل بر این عقیده است که باید بین این تخصص و آن جامعیت پلی ایجاد کرد و پرسید که آیا می توان نگاه جامع و حکیمانه را با تخصص همراه کرد و متخصصان ما در عین اینکه کار تخصصی می کنند بدانند که چه وظیفه ای نسبت به جهان و انسان دارند.

وی با همین رویکرد ادامه داد: یکی از فواید تحقیق در آثار خواجه شاید این باشد که ما را در پاسخ به این پرسش یاری دهد.

حداد عادل با انتقاد از فلسفه تاریخ غرب اظهار داشت: فلاسفه تاریخ غرب نقش فرد را در تاریخ بسیار کمرنگ می دانند و به قهرمان تاریخی معتقد نیستند اما با توجه به نقش خواجه در تاریخ می بینیم که وی در ترسیم و سامان دادن فرهنگ و علم و تمدن ایرانی بسان یک قهرمان تاریخی عمل می کند.

پایان پیام/