خبرگزاری شبستان: انتظار و امید به ظهور منجی به معنای نشستن و منتظر ماندن نیست، بلکه به معنای حرکت جهت ایجاد زمینه های ظهور و اجرای عدالت در جامعه است. با این نگرش انتظار می تواند در اصلاح دولت های اسلامی موثر باشد، برای تبیین این موضوع گفت و گویی را با حجت الاسلام ملکی راد، عضو هیئت علمی پژوهشکده مهدویت ترتیب داده ایم.
واژه انتظار وانتظار فرج به چه معناست؟
انتظار در لغت به معنای چشم داشتن و چشم به راه بوده است و انتظار فرج یعنی چشم داشت گشایش گره های زندگی از جانب خداوند و در اصلاح شیعی عبارت است از امید به ظهور امام مهدی(عج) برای تاسیس جامعه واحد جهانی و حکومت صالحان و مستضعفان در زمین و اجرای عدالت همه جانبه در آن.
جایگاه مفهوم انتظار در فرهنگ اسلامی چیست؟
انتظار در فرهنگ اسلامی خصوصا در فرهنگ شیعه از جایگاه ارزشمندی برخوردار است و موجب تحرک و پویایی جامعه می شود زیرا انتظار به معنی چشم به راه بودن ظهور انسانی پاک و معصوم برای نجات بشریت از ظلم و ستم و استقرار عدالت در جوامع انسانی است. طبعا انتظار تحقق چنین واقعه مبارکی موجب آمادگی منتظران خواهد شد. علاوه بر تاثیر انتظار در لایه ها و سطوح مختلف جامعه شیعی، انتظار در ایجاد و تاسیس دولت اسلامی مبتنی بر اندیشه تشیع نیز تاثیرگذار است.
آیا انتظار و امید به ظهور منجی در فرهنگ سایر ادیان نیز وجود دارد؟
بله. مفهوم انتظار زاییده تفکر اسلام و شیعه تنها نیست بلکه ریشه در اعماق تاریخ بشری و دینی دارد تا حدی که انتظار نجات دهنده آسمانی و موعود و منجی جهانی از لوازم غیرقابل انفکاک ادیان محسوب شده و در حقیقت همه متدینان به آن اعتقاد و باور دارند.
نقش انتظار بر فعالیت های دولت اسلامی چیست؟
انتظار می تواند در اهداف و برنامه های دولت اسلامی که براساس آموزه های شیعه شکل گرفته نقش ارزنده داشته باشد، به این صورت که دولت اسلامی با تاسی از این ایده در برنامه های خرد و کلان خود از آن رهنمود گرفته و طرح ها و لوایح و قوانین خویش را براساس آن تنظیم نماید. و نیز دولت اسلامی می تواند نگاه خود را نسبت به مسائل مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تغییر داده و سمت وسوی برنامه ها و جهت گیری هایش را براساس آن تنظیم نماید و احیانا اگر در مواردی دچار ضعف و نقصان برنامه ریزی یا عدم کارایی لازم باشد بر طبق این ایده و با بهره گیری از آن به اصلاح نقایص موجود پرداخته و درصدد ایجاد اصلاحاتی در خود باشد.
شاخصه ها و اصول انتظار در فرهنگ اسلامی شیعی چیست؟
اصول و شاخصه های انتظار که در معارف اسلامی و اندیشه مهدویت به آنها اشاره شده در چند حوزه مطرح می شود.
در حوزه معرفت و اعتقاد: مولفه هایی چون ولایت الهی، ولایت نبوی و علوی و ولایت فقیه مورد توجه هستند.
در حوزه سیاست و اجتماع: مولفه هایی چون کرامت و عزت بشریت، عزت امت اسلامی، استقلال دولت اسلامی، حاکمیت ارزش های دینی، حق جویی و حق خواهی و ... جز شاخصه های انتظار هستند.
در حوزه فرهنگ نیز تعلیم و ترویج معارف دینی، ارتقای سطح فکری و علمی مردم، عقل ورزی، تقویت بنیه اعتقادی، تربیت جامعه با معیارهای الهی، خودسای و تهذیب نفس، رشد و تعالی معنویت و استقرار آن در جامعه، و ... باید مدنظر قرارگیرد.
چگونه می توان حکومت اسلامی را با معیار شاخصه های انتظار تطبیق داد؟
برای این منظور ابتدا باید وضعیت مطلوب را براساس آموزه انتظار شناخت و آثار و شاخصه ها و اصول انتظار را دانست. در مرحله بعد باید از مطابقت یا عدم مطابقت برنامه های دولت اسلامی با آن شاخصه ها و آموزه ها بحث شود. درصورتی که برنامه های دولت اسلامی در زمینه های مختلف با این اصول و شاخصه ها ناسازگار باشد. علاوه بر ارائه راهکارهای لازم به دولت، خود دولت اسلامی نیز باید با جدیت و تلاش خود را با آن شاخصه ها و اصول منطبق و هماهنگ نماید تا از این طریق کمبودها و نقایص موجود را برطرف کند و اصلاحاتی در برنامه های خود به وجود آورد.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
پایان پیام/
نظر شما