به گزارش خبرنگار شبستان، دومین روز از همایش بین‌المللی فلسفه "دین معاصر" صبح امروز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آغاز به کار کرد.
بر پایه این گزارش، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، رییس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ضمن ارایه مقاله‌ای با عنوان "زبان دین اسلام" گفت: اساسا زبان در فلسفه دین، هرمونتیک، منطق و ... جایگاه ویژه‌ای دارد.
وی با بیان اینکه به طور کلی سه مسئله در زبان وجود دارد، افزود: از جنبه دین سه صفت معناشناسی اسماء و صفات الهی که شامل صفات مشترک مانند خالق و مخلوق و صفات خبریه می‌شود، همچنین گزاره‌های دینی و نهایتا اثبات‌پذیری باورهای دینی مؤلفه‌هایی است که مسایل زبان در این معنا را تشکیل می‌دهد.
رییس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تصریح کرد: البته انسان متناهی می‌تواند معانی و مفاهیم گزاره‌های دینی را از طریق زبان دین و عرف عام درک کند، برای مثال در مورد صفات خبریه مانند ید، متفکران شیعه معتقدند که بر مبنای معنای مجازی می‌تواند حمل شود نه مجاز به این معنا که اگر این واژه در متن دینی آمده باشد نیازی به تأویل داشته باشیم.
وی همچنین در مورد معناداری گزاره‌های اخباری از دیدگاه متفکران شیعه عنوان کرد: متفکران شیعی گزاره‌های اخباری را شناختاری می‌دانند یعنی می‌گویند از واقعیت‌های خارجی خبر می‌دهند، پس خبر قرآن از خدا، روح و ... خبر از واقعیت است.
حجت الاسلام خسروپناه در مورد گزاره‌های انشایی عنوان کرد: به لحاظ منشأ و غایت، گزاره‌های انشایی واقعی هستند.
وی همچنین در مورد اثبات گزاره‌های اسلامی ابراز کرد: متکلمان شیعه معتقدند اثبات حقانیت استناد گزاره‌های انشایی به حق تعالی از طریق اثبات حقانیت گزاره‌های اخباری است، لذا در بحث اثبات حقانیت استناد مطرح است، برای مثال شخصیتی مثل مرحوم مجلسی که اخباری بود، معتقد است با کمک بدیعیات به اثبات خدا و صفات‌اش می‌پردازیم.
این محقق ادامه داد: اما در مورد درک زبان اسلام توسط مخلوق انسانی باید گفت انسان که موجودی متناهی است می‌تواند این زبان را درک کند، در حوزه هدایت‌گری یعنی اگر زبان قرآن را زبان هدایت بدانیم بشر معمولی در سطح هدایت، زبان اسلام را می‌فهمد.
وی ابراز کرد: انسان‌های متعارف زبان هدایت‌گری را می‌توانند از قرآن بدست آورند اما این مؤلفه بدان معنا نیست که زبان قرآن و اسلام زبان عرف عام دارد، از این معنی فیلسوف نیز می‌تواند از قرآن مطالب فلسفی و عرفانی را استخراج کند.
رییس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ادامه داد: زبان دین و زبان اسلام در واقع یکی از مباحث فلسفه دین و کلام جدید است و همان‌طور که اشاره شد به سه ساحت معناشناسی اسماء و صفات الهی، معناشناسی گزاره‌های دینی و اثبات‌پذیری باورهای دینی می‌پردازد.
وی افزود: دیدگاه متکلمان اهل سنت و شیعه و نظریه تمثیلی آکویناس در بحث صفات مشترک و صفات خبریه بیان شده است و نظریه اشتراک معنویه مشکک به عنوان نظریه برگزیده پذیرفته شده است.
وی خاطرنشان کرد: دیدگاه پوزیتیویسم و نظریه تحلیل زبانی در بحث معناشناسی گزاره‌های دینی گزارش و نقادی شده است و در این میان نظریه واقع‌نمایی گزاره‌های اسلامی به عنوان نظریه برگزیده مطرح است.
پایان پیام/
نظر شما