روایت تکان دهنده رزمنده ارمنی از روزی که به اسارت درآمد

به گزارش خبرگزاری شبستان، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، توطئه ها و تهدیدهای بسیاری از جانب سلطه گران خارجی و دست نشانده های داخلی آنان کشورمان را نشانه گرفت و این حادثه بزرگ را دستمایه تهاجم قرار داد که در این میان با شروع جنگ تحمیلی این تهدیدها به اوج خود رسید. در مقابل، همه اقشار و اقوام ایرانی با حضور کم نظیر خود دفاع جانانه ای را رقم زدند. روایت زیر از آزاده جانباز «سورن هاکوپیان» از کتاب «چه کسی قشقره ها را می کُشد» است که از نظرتان می گذرد.

***

پرچم عراق، روی تپه 408، بدجوری خار چشمم شده بود. شلوغی اطرافش، مثل کاریکاتورهای بدون شرح روزنامه ها بود. سربازهای عراقی اسلحه هایشان را روی دست گرفته و دور آن می رقصیدند. نفهمیدم بچه های تند و تیز گردان، از چه نقطه ای خدمت شان رسیدند. صدای رگبار ُگلوله ها که بلند شد پرچم را روی زمین انداختند و سنگر گرفتند.

زیر مسیر نگاهم، بچه ها را دیدم که میان شیارها جابه جا شدند. عراقی ها هم، آتش سلاح هایشان را روی آنها باز کردند، اما وقتی تانک ها فرمان تعقیب گرفتند، فاجعه ها، رقت انگیزتر شکل گرفتند. دوشکاها و لوله های تانک، همزمان به کار افتادند و شنی ها، پیکر مطهر شهدا و زخمی ها را له کردند. با دیدن آن همه سفاکی، افسوس می خوردم که نمی توانم کاری انجام دهم. آنقدر ناتوان شده بودم که حتی سایه صخره نیز، روی پیکرم سنگینی می کرد و زیر فشارش، بدنم به شدت می لرزید.

مهیای سفر، روح و فکرم هر دو بال گرفتند؛ یکی به سوی ابدبیت و دیگری به سوی زندگی. افکارم بود که چشم هایم را به روی دنیای شهادت می بست و می خواست به ادامه زندگی، امیدوار باشم، اما هیبت وحشتناک تانک دیگری که از میان دو تپه بیرون می آمد، حس تلخ مرگ را بر وجودم مستولی ساخت. راننده تانک، پدال گاز را که می فشرد، صخره به شدت می لرزید و سایه اش کوتاه تر می شد.

شاید لحظه ای، تماس سرد و سخت سنگ را با بدنم احساس کردم که با توقف تانک، آرام گرفت. حال آدمی را پیدا کرده بودم که میان شعله های آتش، قصد فرار دارد، اما نمی داند کدام سو کم عرض تر است.

از میان پلک های نیمه بازم، تانک را زیر نظر گرفتم. چند نفر از اطرافش جلو آمدند و مقابل صخره، به دنبال چیزی قدم زدند. یکی روی زمین زانو زد و چشم های قورباغه اش را به من دوخت. لوله تفنگی به سویم نشانه رفت و با تهدیدخواست به سویش بروم. فانسقه ام را باز کرده و به سویی پرتاب کردم تا بدانند اسلحه ای ندارم. سرباز که خودش را عقب کشید، دوشکای تانک، بی رحمانه رگبارش را به سویم باز کرد. صورتم زیر ضربه برخورد تکه های سنگ، دریای درد شد. دقایقی بعد، وقتی گرد و خاک فروکش کرد، دستی یقه ام را از پشت سر چسبید و از زیر صخره بیرونم کشید.

وقتی سرباز عراقی روی زمین رهایم کرد، نگاهم را به صورتش دوختم. شاید با او هم چندین بار بر سر یک سفره نشسته بودیم و در آن هنگام، آنچنان افروخته بود که حس انتقام جویی را می توانستم از فشار دندان هایش به یکدیگر بخوانم. نگاهی به زخم های پایم انداخت و بی رحمانه، پایش را روی رانم گذاشت. دلم از درد ریش شد و مثل مار در هم پیچیدم.

بچه های گردان هم دست بردار نبودند؛ از هر فاصله ای گلوله هایشان را شلیک می کردند. به همان بهانه، زیر ضربات مشت و لگد عراقی ها، روی زمین می غلتیدم. با رسیدن اسرای دیگر، تعدادمان بیشتر شد. چند نفر نگهبان، مأمور شدند ما را عقب ببرند. یکی شان، راننده تانکی را صدا کرد و از او کمک خواست. تانک با ویراژی تند و وحشتناک، مقابل مان ایستاد. نمی دانستیم چه باید بکنیم، تا اینکه درجه دار عراقی، زیر فشار سر نیزه ها، با اشاره به محفظه کوچک و تنگ موتور تانک، از ما خواست وارد آن شویم. ناچار، دستم را به قسمتی گرفتم تا بالا بروم.

هنوز پای زخمی ام را بالا نبرده، صدای یکی از سربازان عراقی بلند شد و سر گروهبانی از راه رسید. با آمدن درجه دار عراقی، کمی احساس امنیت کردم و از تانک فاصله گرفتم. یکی از بچه ها، به کمکم آمد و دستش را زیر بغلم فرو کرد. درجه دار عراقی سرش فریاد کشید و مرا رها کرد. روی زمین نشستم و چشم به پشت سرم دوختم. دو نفر از بچه های گردان، مجروحی را که پای قطع شده اش به پوستی متصل بود، همراه با دو نگهبان، کشان کشان به طرف ما می آوردند. مجروح کاملاً بی حال بود و خون از پایش روی زمین می ریخت. درجه دار عراقی فریادی کشید و کلماتی را با عصبانیت به زبان آورد. نگهبان ها در واکنش، سر نیزه ها را روی بدن بچه ها گذاشتند. آنها هم چند قدم را بلند برداشتند. اما مثل اینکه موجب رضایت درجه دار عراقی نبود.

کمی روی زمین عقب کشیدم تا در مقابل عصبانیتش، خودم را حفظ کنم. فهمید و به طرفم آمد. لگدی حواله ام کرد و خواست برخیزم. مجبور شدم با تکیه بر دوستان بلند شوم و بایستم. حالا دیگر مجروح را که خفیف ناله می کرد، کنار تانک آورده بودند. درجه دار عراقی، محکم روی سینه ام کوفت و با پس زدن من که سد راهش شده بودم، به طرف مجروح رفت و از او خواست از بدنه تانک بالا برود.

درجه دار عراقی، خوب می دانست این امکان برای او وجود ندارد که با پای قطع شده ای که درحال خونریزی است، قدم از قدم بردارد. با این حال با تشر و کلماتی که از نوع ادایش می شد فهمید فحش است، اصرار داشت مجروح بالا برود. شرایط مجروح هم به گونه ای نبود که در مقام دفاع از خود، زبانی و یا تکان دادن سر، جوابی بدهد.

عراقی سفاک، وقتی دید مجروح هیچ توجهی به خواسته او ندارد، تلاش کرد تا زیر فشار سرنیزه ها و مشت و لگد، به خواسته اش برسد. میزان جنون به حدی در وجود او بالا رفته بود که سرانجام وحشیانه ترین عمل را انجام داد؛ لبخند تلخی روی لب آورد و دست ها را زیر بغل مجروح برد. سپس او را به سینه تانک چسباند، با یک حرکت تند و وحشیانه، پای قطع شده را از بدن مجروح جدا کرد و به سویی انداخت. بعد با عصبانیت و حس پیروزی، دوباره از او خواست تا روی تانک برود. تهوع، مثل بیماری مسری، میان ما و نیروهای عراقی ناظر بر این عمل، شیوع پیدا کرد.

همه از تانک و صحنه حادثه فاصله گرفتند. من، درد را کاملاً از یاد برده و مسخ آنچه می دیدم، دلم می خواست فریاد بکشم و فریادرسی را بخواهم. چقدر تحمل آن لحظات برایم سخت بود. از دست کسی کاری بر نمی آمد و مجبور بودیم زیر فشار سر نیزه و گلوله ، شاهدانی باشیم که به امید آزادی، ثانیه ها را می شماریم. درجه دار عراقی، هنوز دست بردار نبود. ککش هم نمی گزید و در حالی که مجروح روی زمین افتاده بود، با تهدید، از او که نیمه جانی بیشتر نداشت، می خواست بالا رفته و داخل محفظه موتور تانک شود.

با اینکه دیگر دیر شده بود، برای نجات جسم بی جانش، همگی به التماس افتادیم و صداها را بالا بردیم. سر و صدای زیاد باعث شد یکی از افسران عراقی خودش را به ما برساند. ورودش، نور امید ایجاد کرد و لحظه ای با درجه دار دیوانه، گفت وگو کرد. او آرام گرفت و گوشه ای روی زمین نشست. تازه نفس های حبس شده را رها کرده بودیم که ناظر دور دیگری از وحشی گری آنها شدیم.

زیر چشم اکثر ما، سیاه و کبود بود. از میان دندان های شکسته و لب های ورم کرده تعدادی، خون جاری بود. چند نفر از شدت ضرباتی که خورده بودند، روی زمین افتاده و توی خودشان می پیچیدند. سالم های بی رمق، ستون زخمی ها شده و مشکل می توانستند سرپا بایستند. هیچ کدام وضع مناسبی نداشتیم. ورود افسر عراقی تا حدی ما را آرام کرده بود، اما او درنده تر از درجه دارش بود. دستور داد همه در نقطه ای جمع شویم. بعد از آن، تانک ها با سرعت زیاد وارد میدان شدند و به میان ما تاختند. سالم ها فرار کردند و زخمی ها جان دادند. داخل شنی تانک ها، مثل جوی آب، خون جاری بود.

پیکرهای دو نیم شده تکان می خوردند. از ترس و وحشت، ماتم برده بود، حتی نمی توانستم اسمم را به یاد بیاورم و علت حضورم در سلاخ خانه را بدانم. نگهبان های عراقی، دوباره ما را جمع کردند و کنار تانک ها، مجبورمان کردند بالا برویم. روی تانک، جای مناسبی برای نشستن وجود نداشت. هرکدام قسمتی را چسبیده بودیم تا حین حرکت، پایین نیفتیم. راننده بی انصاف هم، هر چه عقده داشت بر سر پدال گاز و ترمز خالی می کرد.

تکان های شدید، باعث شد چند نفری روی زمین بیفتند. میانه راه نیز، چند بار برجک را چرخاند و تعدادی دیگر پایین افتادند. هرم حرارت بدنه تانک و آفتابی که قائم روی سرمان می تابید، حسابی رمق مان را گرفته بود. تانک زوزه کشان، خود را به قبرستان عراقی ها که نزدیک قرارگاه مان بود، رساند. همه پیاده شدیم و همان جا، ردیف کنار هم ایستادیم. جوخه اعدام هم مقابل مان صف کشید و به دستور افسر عراقی، گلنگدن ها را کشیدند.

آماده شنیدن صدای رگبار، یکی از افسران ارشد عراقی، پا در میانی کرد و کامیون ها از راه رسیدند. به دستور افسر عراقی، به صورت نشسته، صف بستیم و پیراهن ها و زیرپوش ها را درآوردیم. محتویات جیب ها را میان دست های یکی از درجه داران خالی کردیم. هیچ چیز برایمان نگذاشتند.

حتی حلقه های ازدواج و ساعت هایمان را نیز جمع کردند. این میان، علت کتک خوردن بعضی ها را نمی فهمیدم، تا اینکه نوبت به من رسید. سرم روی شانه بغلی دستی بود و پای زخمی ام را دراز کرده بودم. درجه دار عراقی وقتی به من رسید، با دست اشاره کرد تا سر پا بایستم. به زخم های پایم اشاره کردم و نالیدم. لگدش روی سینه ام خوابید و با غضب سرم فریاد کشید. ناچار ایستادم. سرباز عراقی، پیراهن خونی ام را نشان داد. نگاهش را به خون های خشکیده روی آن انداخت و کلماتی را بلغور کرد. بعد سیلی محکمی روی صورتم نواخت.

درحال سرنگون شدن، سرباز عراقی مرا نگه داشت. هنوز حالم سر جا نیامده، وصیت نامه ای را که عکس امام خمینی روی آن بود و قبلاً نوشته بودم، از جیب پیراهنم بیرون کشید و دوباره فریادش بلند شد. بعد مشت پرش را به صورتم کوبید و محکم به زمین خوردم. حالا دیگر می دانستم کسانی که کتک می خورند، جرم شان چیست و مجازات شدن به خاطر این جرم، چه غروری در انسان به وجود می آورد.
پایان پیام/