خبرگزاری شبستان: واژه تراز به معنای سنجش، برابری وتعادل ویکسانی است . یعنی اینکه یک معیار سنجش تعیین می گردد و براساس آن معیار وشاخص میزان تعادل ویکسانی ، هم وزنی ، همانندی و ... آن سوژه مشخص می شود.
باتوجه به این معانی و تعریف ها، مسجد طراز اسلامی؛ مسجدی است که به عنوان معیار و شاخص می بایست مبنا قرار گرفته ودیگر مساجد کشور براساس آن سنجیده گردند . مسجد تراز اسلامی سنگ تراز دیگر مساجد است ؛ درمرحله نخست می بایست یک مسجد ایده آل را درتمامی جنبه ها توصیف نمود ودیگر مساجد کشور را براساس آن منطبق نمود . البته یاد آور می گردد هریک از استانها و شهرستانها فرهنگ و آداب رسوم خاص خود را دارند که اگر در تعریف مسجد تراز اسلامی لحاظ گردد کابردی تر ومعقول تر خواهد بود .
مسجد طراز اسلامی از جنبه کلی ؛ مسجدی است که اولاً توسط خود مردم ساخته می شود . ثانیاً توسط خود مردم تجهیز می گردد و ثالثاً توسط خود مردم مدیریت واداره می گردد، اما با این تفاوت که اگر دستگاههای دولتی قصد نظارت وحمایت مسجد را داشته باشند می بایست بصورت نامحسوس وغیر مستقیم باشد، تا آن وجهه مردمی مسجد حفظ شود.
و این امر محقق نمی شود مگر اینکه یک دستگاه و یا یک کمیته یا یک شورا به عنوان متولی مساجد به مردم ودیگر دستگاهها معرفی گردند ودیگر دستگاهها اگر بخواهند درحوزه مسجد فعالیتی را انجام بدهند زیر نظر این نهاد باشد در غیر اینصورت مسجد تراز اسلامی محقق نخواهد گردید. درخود سازمان تبلیغات هم حوزه های مختلف فرهنگی وجود دارد که می بایست اگر قصد فعالیت درحوزه مسجد را دارند از طریق حوزه امور مساجد صورت گیرد . به عنوان مثال: در مساجد فعالیت های فرهنگی مختلف همچون: آموزش وپژوهش قرآن - برگزاری مناسکهای مذهبی وغیره انجام می گیرد که حوزه هایی همچون سازمان دارالقرآن کریم – حوزه هنری تشکل های مذهبی و غیره دراین راستا فعالیت دارند.
جذابیت در ساختمان مسجد
بعد از ترویج اسلام در تمدن ها و فرهنگ های مختلف و افزایش روزافزون قلمرو اسلام، مساجد در هر تمدن و قومی براساس نوع آب و هوا و نوع فرهنگ آن جامعه ساخته شد. به عنوان مثال در جنوب شرقی آسیا با استفاده از چوب درختان، در مرکز ایران با استفاده از خشت و خاک رس در مناطق کوهستانی با استفاده از سنگ در میان عشایر با استفاده از چادر و... ساخته شد اما در هرکدام با نقوش اسلامی تذئین شد و هنرمندان هر دیار برای جذابیت بیشتر مسجد، هنر هنرمندان را بکار گرفتند مانند: هنر معرق کاری - هنر کاشی کاری - هنر تراشکاری هنر بافندگی - هنر خطاطی - هنر نقاشی - هنر نقاشی خط - هنر گچ کاری - هنر سنگ کاری – هنرترکیب رنگ و... ) درایران مساجد از جذابیت بیشتری نسبت به دیگر بلاد اسلامی یافت حتی آثار هنرمندان ایران در مساجد و در اماکن مذهبی اسلامی اکثر کشورها از جمله ترکیه - عربستان کشورهای آسیای میانه و غیره حضور یافت.
جذابیت دربرنامه های فرهنگی مساجد
برنامه های مختلف فرهنگی مساجد همچون ظاهر مساجد تاثیر ات زیادی در ایجاد جذابیت و جذب قشر جوان و نوجوان به مساجد خواهد داشت. مساجد در اصل می بایست مجتمع های فرهنگی باشند که در جنبه های مختلف فرهنگی و اجتماعی فعالیت داشته باشند. در صدر اسلام کاربری مساجد بسیار گسترده تر از زمان حال بود. حتی به عنوان مراکز حکومتی اسلام کاربری داشتند؛ اما همکنون روز به روز خلوت تر شده و از کاربری آن کاسته می شود، می بایست خدمات رسانی مساجد به مردم مجدداً تعریف شده و به روز رسانی شود.
فعالیت های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ... مساجد: برنامه های قبل از اجرای مناسک - فعالیت ها وبرنامه های حین اجرا - نظم در اجرای مناسک – مشارکت اکثریت جوانان و نوجوانان و مردم - داشتن برنامه های هفتگی آموزشی ( قرآن – احکام و عقاید و غیره) - اجرای مناسک ها و مراسم مذهبی و غیره – پایگاه های فرهنگی _ تشکیل صندوق خیریه و امداد - صندوق قرض الحسنه و غیره
جذابیت در کادر مساجد
خادم مسجد
اکثریت خادمان و سرایداران محترم مساجد را افرادی تشکیل می دهند که بضاعت مالی خوبی ندارند و بیشتر به جهت رفع نیازها ومشکلات مالی و معیشتی خانوادگی، خادمی مسجد را برعهده گرفته اند. اکثریت خادمان مساجد از نظر سنی مسن هستند و از نظر عقیدتی نیز خادمانی وجود دارند که خود واجبات و فریضه های دینی همچون: نماز و روزه را به جای نمی آورند. از خانه سرایداری مسجد برای اسکان و از آب و برق و گاز و تلفن مجانی مسجد هم استفاده می کنند، اما چون با عشق و علاقه این پست مهم دینی را برعهده نگرفته اند، حال و حوصله شلوغی در مسجد را ندارند و هرچه مسجد خلوت تر باشد آنها درآسایش بیشتری به امرار معاش خود می پردازند. پس مانع حضور جوانان و نوجوانان و کودکان به مسجد می شوند و حتی جلوی برگزاری کلاس های آموزشی در مسجد را می گیرند.
از روحانی مسجد کمتر حرف شنوی داشته، بیشتر از هئیات امناء های مسجد که اقتصاد مسجد را برعهده دارند اطاعت می کنند . پس با وجود این مانع بزرگ انتظار حضور گسترده جوانان و نوجوانان را در مسجد را نباید داشته باشیم ، مگراینکه خادمان مساجدی جایگزین این افراد گردند که اعتقاد به مبانی اسلامی داشته و با عشق و علاقه این پست را قبول کرده و افتخار کفش جفت کردن نمازگزاران و عبادت کنندگان مسجد را داشته باشند. برای رفع این مشکل می بایست برای خادمان مساجد دوره های آموزشی برگزار کرد و خادمان مساجدی که مناسب فعالیت در مساجد نمی باشند، با خادمان جوانی که علاقه مند فعالیت درحوزه مسجد می باشند، تعویض شوند. و برای ایشان حقوق و مزایایی در نظر گرفته شود که دغدغه امرار امعاش را نداشته باشند و باشور و علاقه و به صورت شبانه روزی در خدمت مسجد و نمازگزاران و مخاطبان مسجد باشند.
امام و پیش نماز مسجد
امامان محترم جماعت مساجد نیز درجذابیت هرچه بیشتر مساجد نقش مستقیم و مهمی را ایفا می کنند. هرچه روحانیون محترم مساجد خود را بیشتر با علوم و تکنولوژی های جدید به روزرسانی کنند؛ همچون تسلط هرچه بیشتر بر اینترنت وکامپیوتر (انجام پژوهش های اینترنتی وجستجوی مقالات وکتب علمی – زبان های خارجه: انگلیسی وعربی و...) ارائه مطالب علمی از طریق پاورپوینت و ویدئو پروژکشن وغیره مجهز کنند. جوانان بیشتری برای یافتن پاسخ سوالات و شبهات خویش به مسجد و امام جماعت مسجد مراجعه می کنند.
امامان محترم مساجد می بایست با دریافت حقوق ماهانه مناسب و بیمه عمر و تامین اجتماعی دغدغه امرار معاش زندگی روزمره و رفع نیازمندی های خانوادگی را نداشته باشند. زیرا در غیر اینصورت انگیزه ای برای کیفی کردن فعالیت های مختلف فرهنگی آنان در مسجد وجود نخواهد داشت وقسمتی از وقت گران بهاءشان را می بایست به کسب در آمد و امرار معاش صرف کنند. هرساله می بایست فعالیت های کادر مسجد بصورت محسوس ونامحسوس باتعریف شاخص هایی ارزیابی شود. افراد فعال تشویق و به افراد غیر فعال تذکر داده شود.
هیئات امناء مساجد
این افراد می بایست طی انتخابات ازبین مردم برای مدت معینی انتخاب گردند . اعضاء ثابت هیئات امناء می بایست افرادی تعیین شوند که علاوه بر توان اقتصادی دارای روحیه فرهنگی باشند تا مانع فعالیت فرهنگی روحانی مسجد و با حضور جوانان ونوجوانان به مسجد ممانعتی به عمل نیاورند. این افراد نیز براساس شاخص هایی در طول سال می بایست ارزیابی وافراد فعال تشویق وبه افراد غیر فعال تذکر داده شود. این افراد نیز می بایست از کسانی انتخاب گردند که روحیه فرهنگی داشته و با جوانان و نوجوانان مراجعه کنندگان مسجد، برخرد شایسته داشته باشند.
معیارهاوشاخص های مسجدترازاسلامی
الف-ساختمان مسجد:
-1 داشتن مناره
-2 داشتن گنبد
-3 داشتن کاشی کاری ومعرق کاریهای اسلامی
-4 داشتن صحن وحیات مناسب
-5 داشتن شبستان با نورمناسب
-6 رعایت بهداشت ونگهداری مناسب ساختمان
-7 سرویس بهداشتی ووضوخانه مناسب
-8 سیستم گرمایشی وسرمایشی مناسب
-9 تهویه مناسب
-10 مسیر ورود به مسجد به طوری تعیین گردد که ابتدا از وضوخانه شروع وبه شبستان مسجدختم شود
-11 ازوضوخانه تاشبستان مسجد یا به صورت فرش شده و یا دمپایی هایی ویژه پیشبینی گردد
-12 سیستم صوتی مسجددارای سیستم صوتی داخلی وسیستم صوتی خارجی به صورت جداگانه باشدتابعضی مراسمات مسجدکه قابل پخش عمومی نمی باشدموجب آزارواذیت مردم نگردد.
-13 مجهز به تکنولوژی های روز همچون(کامپیوتر-ویدئوپروژکشن-سیستم ارسال ا س ام اس جهت دعوت ازاهالی مسجدجهت شرکت درمحافل ومراسمات دینی مختلف مسجد)
-14 داشتن کتابخانه تخصصی حوزه دین وعلوم طبیعی واجتماعی وغیره
-15 داشتن نمازخانه خواهران باعبورمجزا
ب- برنامه های فرهنگی مساجد:
-1 وجود مؤذن جوان با صدای دلنشین و رعایت اصول فن قرائت
-2 امام جماعت فعال و مجهزبه فراگیری تکنولوژی های روز
-3 داشتن برنامه های فرهنگی هفتگی
-4 داشتن جدول تقویم مناسبت های دینی درطول سال
-5 برگزاری مراسم و مناسک های مختلف(اعیاد-وفاتیات-اعتکاف وغیره)
-6 حضور پررنگ جوانان در مسجد
-7 داشتن کلاس های قرآن مستمر و ثابت در مسجد
-8 برگزاری نمازهای جماعت پنجگانه
-9 برگزاری اکثریت دوره های آموزشی قرآن-تفسیر-احکام وغیره
-10 داشتن صندوق خیریه
-11 داشتن صندوق قرض الحسنه
-12 داشتن نظم و انظبات
-13 انجام مشاوره های دینی-اجتماعی-خانوادگی وغیره توسط امام جماعت مسجدبرای جوانان.
نویسنده: ناصر علیپور/ کارشناس امور مساجدتبلیغات اسلامی استان کردستان
پایان پیام/
نظر شما