بررسی پیروزی «باراک اوباما» بر روند معادلات مسکو و واشنگتن

خبرگزاری شبستان: در پی پیروزی باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری سال 2012 میلادی آمریکا گفتگویی را با حسن بهشتی پور،کارشناس مسائل روسیه انجام دادیم تا تاثیر این پیروزی را در روند روابط و معادلات میان آمریکا و روسیه مورد بررسی قرار دهیم.
بهشتی پور در پاسخ به خبرنگار شبستان مبنی بر اینکه به طور کلی روسیه در یک سال اخیر یعنی پس از آنکه آقای پوتین برای سومین بار رییس جمهوری این کشور شده تلاش کرده باز تعریفی در مناسبات روسیه و آمریکا ایجاد کند، آن هم در دو جنبه خاص یکی در رابطه دوجانبه و دیگری در سطح رقابت های منطقه ای و بین المللی.
دخالت آمریکا در امور داخلی روسیه:
در مورد روابط دوجانبه آقای پوتین رییس جمهوری آمریکا را متهم به دخالت در امور روسیه از طریق حمایت از NGO هایی که مخالف پوتین هستند و پول دادن به برخی گروههای غرب گرا در داخل روسیه کرده است به همین دلیل مجلس دومای روسیه قانونی را وضع کرد که به موجب آن کلیه NGO هایی که پول از خارج دریافت می کردند از این کار منع شدند و همچنین فعالیت های یکی از سازمانهای حقوق بشری آمریکا در روسیه نیز محدود شد.
تحریم های آمریکا علیه روسیه:
مسئله دیگر مورد اختلاف میان آمریکا و روسیه نیز تحریمهای کنگره آمریکا علیه روسیه است که از زمان شوروی سابق در 1974 بوده و همچنان پاربرجاست .باراک اوباما قول داده بود که این تحریم ها را لغو کند اما هنوز به قول خود عمل نکرده است .
سپر دفاع موشکی:
یکی از سوژه های مهم مورد اختلاف روسیه و آمریکا که به نظر می آید در چهارسال دوم ریاست جمهوری اوباما همچنان موضوع اصلی مورد اختلاف باشد مساله سپر دفاع موشکی است که حل آن حتی در چهارسال آینده نیز بعید به نظر می رسد چون دو موضوع اساسی در اینجا مورد اختلاف است.
یکی اینکه روسیه می گوید آمریکا باید تضمینی بدهد که از این طرح علیه منافع روسیه استفاده نمی کند اما آمریکا حاضر نیست چنین تضمینی بدهد. دوم اینکه روسیه علاقه مند به مشارکت در این طرح است در حالی که آمریکایی قبول نمی کند روسیه در فرماندهی مشترک وارد شود.
مسئله سوریه:
مسئله دیگر مورد اختلاف آمریکا و روسیه در سطح خاورمیانه مساله سوریه است .روسیه به شدت مخالف به قدرت رسیدن یک قدرت غرب گرا در دمشق است بنابراین یکی از دستور کارهای مهم اوباما در دوره جدید حل و فصل مساله سوریه و رسیدن به طرح مشترکی با روسیه در این رابطه است.
روسیه قبلاً به آمریکا هشدار داده است که در صورت سرنگونی دولتی کنونی،دولتی تندرو و وابسته به القاعده به قدرت می رسد و این کاملا مخاطره آمیز است.آمریکایی ها نیز در این قسمت با روسیه به نقطه مشترک رسیده اند اما آنها می خواهند دولتی غرب را روی کار بیاورند که روسیه به شدت با این مساله مخالف است.
مسئله ایران:
یکی دیگر از موضوعات مورد اختلاف ،مسئله ایران است .روس ها با تحریم هایی که در خارج از چارچوب شورای امنیت است به شدت مخالفند زیرا آمریکایی ها به صورت یکجانبه و خارج از قطع نامه های شورای امنیت تحریم های گسترده ای را علیه ایران وضع کرده اند که روس ها به شدت مخالف آن هستند .
البته به طور کلی آقای پوتین باراک اوباما را به میت رامنی ترجیح می داد چون مواضع رامنی بسیار تند بود. اما در حقیقت انتخاب روسیه انتخابی میان بد و بدتر است و الا پوتین از عملکرد چهارسال گذشته اوباما راضی نیست.
رییس جمهوری آمریکا قرار بود روابط بین دولت کشورش و دولت مسکو را بازسازی کند اما در نهایت در عمل دیدیم که راه بوش را ادامه داد. او زبان خوشی را در پیش گرفت اما در عمل همان کارهایی را انجام داد که بوش پسر انجام داد.
اما به طور کلی روسای جمهور آمریکا در دور دوم بسیار پخته تر عمل می کنند و این به ویژه در مورد دموکرات ها صدق می کند و از طرف دیگر دولت روسیه هم در حال حاضر عمل گرا است ؛به خصوص پوتین در دوره سوم رییس جمهوری خود مدت زمان ریاست جمهوری را شش ساله کرد یعنی دو سال پس از پایان دور دوم اوباما نیز خواهد بود به همین دلیل مسائل را طوری برنامه ریزی می کند که با آمریکا تعامل و در عین حال رقابت داشته باشند و بر اساس این رقابت حاضر نیست از مواضع خود کوتاه بیاید که نمونه اش همین موضوع سپر موشکی است.
سپر دفاع موشکی در واقع کورترین گره در روابط روسیه و آمریکا است در حقیقت آمریکا باید برای باز کردن این گره در سیاست خود به طور اساسی تجدیدنظر کند . در این راستا روسیه خواستار یک تغییر اساسی در نگاه امنیتی آمریکاست.
ریگان در زمان خود یعنی در دهه 80 دروغ بزرگی با عنوان جنگ ستارگان مطرح کرد. او در آن زمان گفت که ما حدود 600 میلیارد دلار که در آن زمان رقم خیلی بزرگی بود صرف این جنگ خواهیم کرد. روسیه نیز به موضع انفعالی افتاد و شوروی به دنبال پروژه های گسترده نظامی برای مقابله با جنگ ستارگان رفت.
از سال 1881 تاکنون زمان زیادی می گذرد و حالا طرح جنگ ستارگان تبدیل به سامانه دفاع موشکی شده است. سپر دفاع موشکی در واقع ماکت جنگ ستارگان است بنابراین این موضوع یک موضوع استراتژیک برای آمریکا و روسیه است که بعید به نظر میرسد به راحتی قابل حل باشد.