به گزارش خبرگزاری شبستان، نشست نقد وبررسی فیلم‌های مستند «کمال الملک» به کارگردانی کاوه بهرام‌مقدم، «یک جای امن» به کارگردانی احمد صراف یزد، «زندگی پای چوبه‌دار» به کارگردانی مهدی گنجی، نیما حسنی‌نسب منتقد سینما و حسین سلطان‌محمدی مجری منتقد در سالن شماره دو سینما فلسطین برگزار شد.
«کمال الملک» نقاش تاثیرگذار
در ابتدای این نشست کاوه بهرام‌مقدم، کارگردان «کمال الملک» اظهار داشت: بسیاری از تصاویری که در مستند من مورد استفاده قرار گرفته، حساب شده و آگاهانه مورد استفاده قرار گرفته است. در واقع این گونه نبوده که بدون برنامه از تصاویر برای پر کردن فضاهای مستندم بهره ببرم. دراین مستند از دو منظر آقای آغداشلو در فیلم حضور دارد، یکی برای گزارش و اطلاعات‌دادن و دیگری تجزیه و تحلیل موضوعات مختلف فیلم.
وی ادامه داد: مستندم با تجریه و تحلیل پیش می‌رود و به خوبی تلاش می‌کند «کمال الملک» را به عنوان یک نقاش تاثیرگذار در تاریخ هنر ایران معرفی کند. ازطرفی مطالبی که در خصوص تاریخ در مورد زندگی کمال الملک گفته نشده را ما دراین مستند تلاش کردیم که بیان کنیم حتی فضاهای فیلم هم آن زمان را برای مخاطب تداعی کند. بنابراین من به عنوان کارگردان این مستند خواهش می‌کنم که یک مقدار از سطحی نگری بیرون بیاییم وعمیق‌تر به این مستند نگاه کنیم.
در ادامه این نشست نقد و بررسی نیما حسنی‌نسب منتقد سینما نیز در جواب سخنان این کارگردان ابراز داشت: معتقدم با القاب و صفت نمی‌توان ضعف‌های یک فیلم مستند را مخفی کرد. باید فیلمساز زوایای مختلف تاریخ را کنکاش کند. البته به عنوان یک منتقد از جنبه‌های آموزشی این مستند دفاع می‌کنم؛ اما چیز نویی از دید من در این مسستند وجود ندارد. اینکه کارگردان بخواهد یک سری متریال‌هایی را در فیلم خود بگنجاند مهم است. ولی نباید کارگردان از تصاویر غیر آشنایی استفاده کند که برای مخاطب آشنا نباشد واو نتواند با فیلم ارتباط برقرار کند.
مقدم در جواب حسنی‌نسب یادآورشد: من به سرزمین مادری کمال الملک رفتم ودوست داشتم در مورد زندگی این هنرمند فیلمی با استفاده از تصویر، تاریخ، جغرافیا و معماری بسازم و برای مخاطب آن دوران را تداعی کنم. چقدر توانسته‌ام موفق باشم باید مخاطب نظر بدهد؛ اما به هرحال من با فضاسازی و نشان‌دادن یک سری تصاویر سیاه و سفید زادگاه استاد «کمال الملک» را به شکل سینمایی مطرح کردم. اعتقاد من این است که در جایی که کلام قادر به بیان بسیاری از چیزها نیست، سینما می‌تواند با کمک تصاویر واقعیت‌ها را بیان کند.
هیچ کس سردار شهید رجبعلی آهنی را نمی‌شناخت
در ادامه این نشست، نقد و بررسی فیلم مستند «یک جای امن» به کارگردانی احمد صراف یزد با حضور کارگردان فیلم برگزار و صراف یزد در مورد شکل گیری مستند خود گفت: من در جایی که برای ساخت مستندم رفتم هیچ کس متاسفانه سردار شهید رجبعلی آهنی را نمی‌شناخت و این کار من را به عنوان یک مستندساز با مشکل مواجه می‌کرد. ازطرفی فیلم من به دلیل اینکه تهیه کننده‌اش حوزه هنری استان یزد بود با مشکلات خاص این گونه آثار ساخته شده است. به عنوان مثال بسیاری از تصاویر و سخنانی که قرار بود در خصوص این شهید بزرگوار گفته شود، توسط تهیه کننده کار ممیزی شد و واقعا دست من برای نشان دادن خیلی ازتصاویرو اطلاعات بسته بود.
در ادامه این نشست نیما حسنی‌نسب در نقد این فیلم مستند تاکید کرد: متاسفانه آفتی که این روزها گریبان مستندسازی ما را گرفته است بحث سفارشی‌سازی است که باعث شده در اغلب موارد فیلمسازان انگیزه لازم را برای بالابردن کیفیت کارخود نداشته باشند. نکته دوم اینکه برخی از فیلمسازان تازه کار ما که در جشنواره جایزه می‌گیرند؛ لیستی از شهیدان، آرامگاه‌ها و شخصیت‌های تارخی در اختیار او قرار داده می‌شود تا فیلم مستند بسازد ودرست مشکل همین جا اتفاق می‌افتد که فیلمساز به دلیل نداشتن دانش و تحقیق دراین زمینه اثری سطحی می‌سازد.
این منتقد یادآور شد: متاسفانه در دهه گذشته جریانی شکل گرفته بود که فیلمسازان ما، برای خوش آیند جشنواره‌های خارجی برخی ازفیلم‌ها را می‌ساختند و امروز برعکس این اتفاق افتاده درداخل کشور فیلم‌های مستندی در مورد شخصیت‌های مطرح کشورمان ساخته می‌شوند که بیشتر از آن که مفید باشند به نوعی باعث تخریب هستند. همچنین آفت سفارشی‌پذیری در فقدان مطلق انگیزش‌پذیری باعث افت کیفیت فیلم شده است، به نظر می‌رسد که فیلمسازان سفارشی‌ساز برای گذران زندگی دست به ساخت این گونه آثار زده‌اند. در مستند «یک جای امن» هم فیلمساز نتوانسته به دلیل سفارشی بودن فیلم نظرات و داشته های خود را در فیلم به کارگیرد. در واقع فیلمساز بدون دغدغه‌مندی فیلم را ساخته است.
ساخت «زندگی پای چوبه دار» با نگاه مستندهای تلویزیونی
درادامه نشست مستند «زندگی پای چوبه دار» به کارگردانی مهدی گنجی برگزار شد و این کارگردان در خصوص ساخت مستندهای اجتماعی و معاصر گفت: مستند من با نگاه مستندهای تلویزیونی ساخته شده است. من قرار است درخصوص مسائل احتماعی دو مستند فیلم دیگر بسازم که میدوارم شرایط ساخت این آثار فراهم شود. چرا که اصولا ساخت مستندهای اجتماعی مصائب ومشکلات خاص خود را دارند، دست فیلمساز برای نشان دادن بسیاری از مشکلات باز نیست. در واقع نشان دادن آدم‌هایی که به تباهی، سیاهی و بدبختی کشیده می‌شوند می‌تواند برای مخاطب کلاس درس آموزنده‌ای باشد.
نیما حسنی نسب در نقد این مستند تصریح کرد: مستندهای اجتماعی معروف به آثار « ریئلیتی شو» و انواع مختلفی دارند. این گونه آثار مطرح‌ترین گونه آثار تصویری هستند که بسیار مخاطب دارند. درواقع این گونه آثار ارضای حس کنجکاوی آدم‌های عادی در موقعیت‌های عادی است و فیلم با استفاده از موقعیت‌هایی که از زندگی آدم‌های عادی به نمایش می‌گذارد مخاطب خود را جذب می‌کند. این موقعیت‌ها می‌توانند یک SMS، خواندن دفتر خاطرات یک نفر یا چک‌کردن موبایل باشد که شخص عادی را در موقعیت نا خوش آیندی قرار می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: در مستند «زندگی پای چوبه‌دار» سوژه خوبی انتخاب شده است. اگر ما به عنوان یک مخاطب عادی این فیلم را نگاه کنیم به موضوع آن جذب می‌شویم. به هرحال ما هنوز در کشورمان فرهنگ ساختن فیلم‌های «ریئلیتی شو» را نداریم و به همین دیل به نظر می رسد کارگردان دست به باز آفرینی برخی از صحنه های فیلم اش با استفاده از نابازیگران زده است وفیلم ویژه‌گی‌های این گونه آثار را از دست داده است.
پایان پیام/
نظر شما