از ناطق نوری تا عبدالله نوری!

خبرگزاری شبستان: پیروزی مقتدرانه اصولگرایان در انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفند ماه سال 1390، افقی را در برابر تحلیلگران سیاسی ترسیم می کرد که حاکی از پیروزی دوباره اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در صورت عدم تغییر عمده فضای سیاسی کشور بود. البته شکست اتحاد میان اصولگرایان که پیش از آن در انتخابات مجلسین هفتم و هشتم وجود داشت، احتمالاتی را برای پیچیده شدن شرایط انتخاباتی در خرداد 92 به وجود آورده بود. یکی از نکاتی که در انتخابات مجلس 90 وجود داشت، انفعال و خمودگی بسیار گسترده اصلاح طلبان بود. اصلاح طلبان که در ماجراهای فتنه 88 یکی از بزرگترین خطاهای سیاسی دوران فعالیت خود را مرتکب شده بودند، در آن زمان در آشفتگی کامل به سر می بردند و این آشفتگی باعث شده بود هیچ برنامه ای برای انتخابات مجلس نداشته باشند. بر این اساس ترجیح دادند، در ادامه سیاست اعتراضی خود اقدام به تحریم انتخابات کنند. البته عده ی بسیار کمی از پیروان میانه رو این جبهه که هنوز در شهرستان ها پایگاه اجتماعی خود را حفظ کرده بودند، موفق شدند در انتخابات موفق شده و مجددا راهی بهارستان شوند.
از سوی دیگر اگر چه اشتباه بزرگ اصلاح طلبان و در نتیجه انفعال آن ها در انتخابات مجلس نهم، عرصه را برای پیروزی بزرگ اصلاح طلبان هموار کرده بود، اما در نقطه مقابل، شرایط را برای به هم ریختن اتحاد آن ها نیز هموار کرده بود. اصولگرایان که در انتخابات های قبلی مجلس در رقابت با جریان اصلاحات، توانسته بودند لیستی واحد را معرفی کنند، این بار با فراغ بال به اختلافات داخلی پرداختند و آسوده خیال از این که رقیب را از صحنه به در کرده اند، رقابت های داخلی را آغاز کردند. نتیجه این رقابت که بی ارتباط با رقابت های دولت و مجلس قبل نبود، شکل گیری دو جریان بود که از آن ها با عنوان جبهه پایداری و جبهه متحد اصولگرایان یاد می شد. این انشقاق داخلی البته در آن زمان، خطری را برای اصولگرایان رقم نزد چرا که عرصه از رقبای اصلی خالی بود، اما ادامه یافتن آن در رقابت انتخابات ریاست جمهوری 92، ممکن است شرایط متفاوتی را رقم بزند. شواهد نشان می دهد، جبهه پایداری همانطور که از پیش بینی می شد ناپایدار شده است و جریان موافق و مخالف دولت در آن شکل گرفته است. جبهه متحد نیز به دو جریان حامی قالیباف و حامی لاریجانی تبدیل شده است. اگرچه احتمال کاندیداتوری لاریجانی روز به روز کمرنگ تر می شود.
در مقابل، بررسی فعل و انفعالات حزبی و سیاسی جریان اصلاحات نشان می دهد که بر خلاف انتخابات مجلس، اصلاح طلبان تصمیم گرفته اند با و سعت زیادی وارد عرصه انتخابات ریاست جمهوری شوند. در واقع اصلاح طلبان به این نتیجه رسیده اند که در صورت کوبیدن به طبل تحریم انتخابات و ادامه این سیاست نتیجه ای جز فراموشی سیاسی برای آن ها رقم نخواهد خورد و بر این اساس تصمیم گرفته اند در انتخابات پیش رو تماشاچی نبوده و مشارکت فعال داشته باشند. البته امید به پیروزی یک اصلاح طلب در انتخابات، تقریبا در هیچ یک از افراد این اردوگاه وجود نداشته است، اما مشارکت در آن، تنها راه بقا برای این جریان تلقی می شود. در این مسیر تئوری حمایت از گزینه ای حداقلی برای اصلاح طلبان مطرح شد تا در سایه چنین دولتی از یک سو فرصت برای بازسازی تشکیلات از هم گسیخته اردوگاه اصلاحات فراهم آید و از سوی دیگر فعالیت های فرهنگی برای سوق دادن دوباره جامعه به سمت اصلاحات آغاز شود.
باید اذعان کرد، اقدام هاشمی رفسنجانی و علی اکبر ناطق نوری در تبلیغ دولت وحدت ملی، بهترین گزینه برای اصلاح طلبان برای پیروزی در انتخابات بوده است. هاشمی رفسنجانی که در سال های اخیر بیشتر به سمت اصلاح طلبان گرایش داشته است تا اصولگرایان و در واقع توانایی ساخت مامنی برای این جریان به منظور بازسازی را دارد، در این دولت نقش محوری را خواهد داشت، اگر چه خود رئیس دولت نباشد و برخی به ظاهر اصولگرایان چون ناطق نوری که عملکرد بسیار بدی را در روزهای بد فتنه داشته اند نیز در متن ماجرا قرار دارند.
بر این اساس بود که تعدادی از اصلاح طلبان از ابتدای مطرح شدن چنین طرحی به حمایت از آن پرداختند. و هم اکنون پس از گذشت چندین ماه از مطرح شدن این طرح، شواهد حاکی از آن است که گویا جمعی دیگر از اصلاح طلبان که اتفاقا تندروهای این جبهه هستند و بیشتر به عبدالله نوری گرایش دارند نیز به آن رغبت نشان داده اند.
در این راستا چندی پیش عبدالله نوری در دیدار جمعی از فعالان سیاسی، دانشجویی و مدنی آذربایجان شرقی، ظاهرا از مواضع تند گذشته خود مبنی بر تاکید بر توسعه سیاسی عقب نشینی کرده و با نزدیک شدن به ادعاهای هاشمی بر توسعه اقتصادی گفته است: " امروز برای ایجاد ارتباط پویا و موثر میان اصلاح‌طلبان با عموم مردم خصوصا طبقات محروم باید مسائل و گرفتاری‌های گوناگون آنها مقدم بر دغدغه‌های خاص فعالان سیاسی باشد و دست‌کم اولویتی همسان با این دغدغه‌ها داشته باشد چراکه اصلی‌ترین نگرانی و اشتغال ذهنی جریان اصلاحات سرنوشت کشور و مردم است. فعالان سیاسی و دانشگاهی اصلاح‌طلب در سطح کشور با ایجاد نوعی همدلی و همراهی با مردم می‌توانند در کنار همدردی با محرومین ریشه مشکلات اقتصادی و محرومیت‌ها و عقب‌افتادگی‌ها را متذکر شوند. وی افزود: باید به روشنی علل گرفتاری‌های اقتصادی و معیشتی مردم برای جامعه تبیین شود. تاکید زیاد از حد بر نگرانی‌هایی که ممکن است در اولویت‌های ابتدایی عموم مردم نباشد، ما را از مشکلات اصلی مردم و جامعه غافل می‏کند. مراد این است که مسائل عمومی جامعه را در اولویت قرار دهیم."
عبدالله نوری سپس در سخنانی درمورد کاندیداتوری اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری که بسیار به سخنان مدعیان دولت وحدت ملی نزدیک بود، افزود: این مساله اولویت اصلی جریان اصلاحات نیست. مهم این است که بتوان به ساز و کاری برای همکاری و بهبود فضای همزیستی سیاسی رسید. برای کمک به انتخاب درست، منطقی، حفظ و صیانت از منافع ملی و خواست مردم لازم است فعالان، نخبگان، کارشناسان و تمام کسانی که راه‌حل اساسی را در بازگشت به اصلاحات همه‌جانبه می‌دانند درخصوص مشکلات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، داخلی و خارجی بدون احساسات و با تکیه بر منطق به‌گونه‌ای شفاف و علنی به بحث و تبادل‌نظر بپردازند. در این حرکت، همه به شکل فعال مشارکت داشته باشند و این مشارکت هم باید در سطح ملی مدنظر باشد.
ابراز تمایل جریان های تندرو جبهه اصلاحات به طرح وحدت ملی نشان از این دارد که اصلاح طلبان کم و بیش برای این انتخابات برنامه منسجمی دارند و امکان وحدت نظر آن ها بسیار زیاد است. در واقع طرح هاشمی رفسنجانی، اگرچه وحدت ملی را به دنبال نمی آورد ولی به نظر می رسد برای به وحدت رساندن اصلاح طلبان موثر واقع شده است. بر این اساس این زنگ خطری است که اصولگرایان در راه انتخابات پیش رو باید به آن توجه داشته باشند تا بتوانند پیروزی مجلس نهم را تکرار کنند.
پایان پیام/