پویندگان مسیر معرفت الهی در مصیبت‌نامه عطار

به گزارش خبرنگار شبستان، ادبیات فارسی گنجینه‌ای سرشار از حکمت و معرفت است که در قالب‌های شعر و نثر آفریده شده است. با گذشت زمان مطالعه متون کهن ادبی برای مخاطبان امروزی دشوار شده است، به طوری که دست‌یابی به مروارید‌های نهفته در این گنجینه به آسانی گذشته نیست.

منظومه‌های فارسی، آثاری ادبی است که ماهیت روایی و داستانی دارد. این منظومه‌ها نمونه‌های درخشانی از پیشینه داستان‌پردازی در ادبیات فارسی است، همچنین به سبب وجود جنبه‌های آموزشی به ویژه در حوزه اخلاق و معرفت بشری این آثار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این رو بازنویسی و تلخیص منظومه‌های شاخص ادبیات فارسی گامی ارزشمند در جهت شناساندن پیشینه داستان‌نویسی در ایران و نیز برخوردار شدن از عناصر حکمت و معرفت نهفته در آنها است.

دردنامه سالک فکرت، تلخیص و بازنویسی مصیبت‌نامه عطار نیشابوری از جمله کتاب‌هایی است که در این راستا به قلم زهیر توکلی توسط انتشارات امیرکبیر به تازگی از چاپ خارج شده است.

عطار پس از سنایی و پیش از مولوی، جریان شعر عرفانی را در ادبیات فارسی بنیاد نهاد و به حق این مثلث در مرکز تمام آثار عرفانی ادبیات فارسی قرار دارند و دیگران هر یک به نوعی با مکمل کار آن سه شاعر یا متأثر از ایشان بوده‌اند.

زهیر توکلی در مقدمه این کتاب مختصری در مورد زندگی عطار طرح کلی داستان مصیبت‌نامه و نقش پیر سخن گفته است و بقیه فصول کتاب به مقالات از مقاله اول تا چهلم تخصیص یافته است.

مصیبت‌نامه ربطی به مفهوم عرفی و امروزین مصیبت ندارد. مصیبت در این کتاب بیانی از حالت روحی سالک است که در جست‌وجوی شناخت خداوند به هر دری می‌زند، به جایی نمی‌رسد. قهرمان این داستان سالک فکرت است. سالک فکرت یک شخص حقیقی که بشود آن را در بیرون نشان داد و به او اشاره کرد، نیست. سالک فکرت عنوانی است که عطار به پویندگان مسیر معرفت الهی داده است.

در سه منظومه عطار شامل الهی‌نامه، منطق‌الطیر و مصیبت‌نامه یک شخص در مرکز تعالیم وجود ندارد. در الهی‌نامه خلیفه‌ای است که شش پسرش را ارشاد می‌کند و آرزوی هر یک را برایشان تأویل می‌کند و آنها را از آرزوی ظاهرشان برحذر می‌دارد و به باطن آرزویشان سوق می‌دهد. در منطق‌الطیر این هدهد است که پرندگان را از وجود سیمرغ باخبر می‌کند و آنها را جداجدا به آغاز آن سفر برمی‌انگیزد و در ادامه راهنمای سفر می‌شود.

در مصیبت‌نامه نیز سالک فکری، پیری دارد که او را دلالت می‌کند. این مشابهت در پیرنگ این سه منظومه، از اعتقاد بنیادین عرفا سرچشمه می‌گیرد.

گفتنی است، دردنامه سالک فکری، تلخیص و بازنویسی مصیبت‌نامه عطار نیشابوری به قلم زهیر توکلی به شمارگان 3000 نسخه و قیمت 3600 تومان از جمله کتب بازنویسی داستان‌های منظوم در قطع جیبی است که توسط انتشارات امیرکبیر از چاپ خارج و روانه بازار کتاب شده است.

پایان پیام/