به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، در روزهایی که تقویم مذهبی به آستانه آیین معنوی اعتکاف نزدیک میشود، مساجد بار دیگر در کانون توجه جامعه دینی قرار میگیرند؛ آیینی که هر سال با فرارسیدن این ایام جان تازهای به فضای مسجد میبخشد، اینبار نیز در گستره استان فارس با ابعادی پررنگتر و مشارکتی گستردهتر در حال شکلگیری است.
اعتکاف، فرصتی سهروزه برای بریدن موقت از هیاهوی روزمره و تمرین خلوت با خداست؛ تجربهای که طی سالهای اخیر، از یک مناسک محدود به طیف خاصی از دینداران فراتر رفته و امروز نوجوانان، جوانان و خانوادهها را نیز به خود جذب کرده است. همین تغییر ترکیب مخاطبان، برنامهریزی دقیقتر و نقشآفرینی فعالتر نهادهای فرهنگی و مذهبی را بیش از پیش ضروری ساخته است.
در این میان، کانونهای فرهنگی هنری مساجد بهعنوان بازوی فرهنگی مسجد، نقشی کلیدی در ساماندهی این آیین معنوی بر عهده دارند؛ نقشی که تنها به ثبتنام معتکفان خلاصه نمیشود و از طراحی برنامههای تربیتی و معرفتی گرفته تا پاسخگویی به نیازهای فکری نسل جوان را دربر میگیرد. گزارشها حاکی از آن است که امسال نیز همزمان با ایام ولادت حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) و در امتداد مناسبتهای مهم مذهبی ماه رجب، مساجد استان فارس آماده میزبانی از جمع قابل توجهی از معتکفان شدهاند.
در چنین فضایی، اعلام میزبانی گسترده کانونهای فرهنگی هنری مساجد استان فارس از معتکفین، نشانهای از تداوم و تقویت پیوند مسجد با نسلهای مختلف جامعه است؛ پیوندی که اعتکاف، بهعنوان یکی از عمیقترین تجربههای عبادی جمعی، میتواند آن را معنادارتر و ماندگارتر کند.
شبستان مساجد مهیای خلوت سهروزه
با نزدیک شدن به سیزدهم ماه رجب، فضای بسیاری از مساجد استان فارس رنگ و بویی متفاوت به خود گرفته است؛ فرشهایی که دوباره پهن میشوند، شبستانهایی که برای اسکان معتکفان آماده میشوند و برنامههایی که از حالا با دقت در حال نهایی شدناند. امسال، اعتکاف در فارس به رویدادی فرهنگی ـ تربیتی با دامنهای گسترده تبدیل شده که بخش مهمی از آن بر دوش کانونهای فرهنگی هنری مساجد قرار دارد.
نزدیک به ۳۵۰ کانون فرهنگی هنری در سطح مساجد استان فارس، امسال بهصورت مستقیم در برگزاری برنامههای اعتکاف مشارکت دارند و فرآیند ثبتنام از اقشار مختلف مردم، بهویژه نوجوانان و جوانان، در حال انجام است.
۳۵۰ کانون در مدار میزبانی
مدیر ستاد هماهنگی کانونهای فرهنگی هنری مساجد استان فارس از آمادگی گسترده این مجموعهها برای میزبانی از معتکفین خبر میدهد. حجتالاسلام والمسلمین حسین امیدی با اشاره به آخرین هماهنگیها میگوید:
«نزدیک به ۳۵۰ کانون فرهنگی هنری در سطح مساجد استان فارس، امسال بهصورت مستقیم در برگزاری برنامههای اعتکاف مشارکت دارند و فرآیند ثبتنام از اقشار مختلف مردم، بهویژه نوجوانان و جوانان، در حال انجام است.»
به گفته امیدی، اعتکاف از سیزدهم ماه رجب آغاز میشود و تا پانزدهم این ماه، همزمان با وفات حضرت زینب کبری(س)، ادامه دارد؛ سه روزی که برای بسیاری از شرکتکنندگان، فرصتی برای بازنگری در سبک زندگی و تقویت ارتباط با خداوند محسوب میشود.
به اذعان او، این گستره میزبانی نشان میدهد که اعتکاف دیگر محدود به چند مسجد شاخص نیست و به یک جریان فراگیر در محلات مختلف تبدیل شده است.
اعتکاف؛ از مناسک فردی تا تجربه جمعی نسل جوان
یکی از نکات برجسته اعتکافهای سالهای اخیر، حضور پررنگ نسل نوجوان و جوان است؛ مسألهای که نگاه برنامهریزان را نیز تغییر داده است. موضوعی که مدیر ستاد هماهنگی کانونهای فرهنگی هنری مساجد نیز بر آن تأکید دارد.
در سالهای اخیر، اعتکافهای دانشآموزی و دانشجویی رونق خوبی پیدا کرده و امسال نیز طبق آمار ثبتنامها، حضور نوجوانان و جوانان در جمع معتکفین بسیار پررنگ است.
امیدی با اشاره به استقبال نسل جدید از این آیین عبادی میگوید: «در سالهای اخیر، اعتکافهای دانشآموزی و دانشجویی رونق خوبی پیدا کرده و امسال نیز طبق آمار ثبتنامها، حضور نوجوانان و جوانان در جمع معتکفین بسیار پررنگ است.»
او معتقد است این حضور، یک فرصت تربیتی مهم برای مساجد به شمار میرود؛ فرصتی که میتواند پیوند نسل نوجوان با مسجد را تقویت کرده و زمینهساز جذب پایدار آنان به فعالیتهای دینی و فرهنگی شود.
از اعتکاف فردی تا تجربه خانوادگی
در کنار برنامههای ویژه نوجوانان و جوانان، اعتکافهای خانوادگی نیز جایگاه ویژهای در برنامههای امسال یافتهاند. امیدی با اشاره به طراحی اعتکافهای «مادر و فرزندی» و «پدر و فرزندی» توضیح میدهد: «این نوع اعتکافها با هدف تقویت پیوند عاطفی و معنوی میان والدین و فرزندان تدارک دیده شده و بستری مناسب برای انتقال مفاهیم دینی در فضای صمیمی خانواده فراهم میکند.»
به گفته وی، حضور مشترک والدین و فرزندان در فضای اعتکاف، میتواند تجربهای ماندگار از معنویت جمعی را در ذهن کودکان و نوجوانان ثبت کند.
برنامههایی فراتر از اعمال عبادی
اعتکاف در مساجد فارس، امسال تنها به اقامه نماز و قرائت دعا محدود نشده است. مدیر ستاد هماهنگی کانونهای فرهنگی هنری مساجد استان فارس از تدارک مجموعهای متنوع از برنامههای معرفتی و فرهنگی خبر میدهد و میگوید: «شرح ادعیه، تفسیر قرآن کریم، حلقههای معرفتی، نشستهای کتابخوانی با محوریت آثار مرتبط با شهدا، سخنرانیهای تبیینی و پاسخگویی به سوالات و شبهات از جمله برنامههایی است که برای معتکفین پیشبینی شده است.»
شرح ادعیه، تفسیر قرآن کریم، حلقههای معرفتی، نشستهای کتابخوانی با محوریت آثار مرتبط با شهدا، سخنرانیهای تبیینی و پاسخگویی به سوالات و شبهات از جمله برنامههایی است که برای معتکفین پیشبینی شده است.
او تأکید میکند که در این برنامهها از ظرفیت اساتید دانشگاه، طلاب و روحانیون فعال در حوزه خانواده، ازدواج و مسائل اجتماعی استفاده شده تا پاسخگویی به نیازهای فکری نسل امروز بهصورت دقیقتری انجام شود.
همزمانی اعتکاف با مناسبتهای مهم مذهبی
امسال اعتکاف با مناسبتهای مهمی در تقویم مذهبی همراه شده است. امیدی با اشاره به ولادت حضرت علی(ع) در سیزدهم ماه رجب میگوید: «به مناسبت روز پدر، برنامههای ویژهای از جمله جشن و سرور، آذینبندی مساجد، تجلیل از پدران شهدا و ایثارگران، مسابقات فرهنگی و هنری و توزیع بستههای معیشتی به تأسی از سیره امیرالمؤمنین(ع) پیشبینی شده است.»
همچنین در روزهای اعتکاف، مراسم سالگرد شهادت سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و محافل عزاداری وفات حضرت زینب کبری(س) نیز در مساجد برگزار خواهد شد؛ مناسبتهایی که بُعد حماسی و عاطفی اعتکاف را پررنگتر میکند.
اعتکاف؛ پیوند دوباره مسجد و جامعه
مجموع این برنامهها نشان میدهد که اعتکاف در مساجد فارس، بیش از آنکه یک آیین فردی باشد، به یک رویداد اجتماعی ـ فرهنگی تبدیل شده است؛ رویدادی که مسجد را دوباره به کانون تربیت، گفتوگو و همافزایی اجتماعی بدل میکند. آنگونه که امیدی تأکید میکند، همکاری خادمان مساجد، گروههای جهادی و فعالان فرهنگی، زمینهساز برگزاری اعتکافی پویا و اثرگذار شده است.
ماه رجب که از راه میرسد، مساجد حالوهوای دیگری پیدا میکنند؛ سکوتی آگاهانه، نوری ملایم و جمعی که آمدهاند چند روزی از شتاب زندگی فاصله بگیرند. اعتکاف، اگرچه آیینی ریشهدار در سنت دینی مسلمانان است، اما در سالهای اخیر در استان فارس، چهرهای تازهتر به خود گرفته؛ چهرهای که در آن نوجوانان، جوانان و حتی خانوادهها نقش پررنگتری یافتهاند.
نظر شما