به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از استان کردستان، در شرایطی که دیپلماسی علمی بهعنوان یکی از مؤلفههای نوین قدرت نرم کشورها مطرح است، نقش نخبگان علمی و دینی در تبیین گفتمان بومی علم و تمدن اسلامی بیش از پیش اهمیت یافته است.
جمهوری اسلامی ایران نیز با برخورداری از ظرفیتهای غنی حوزههای علمیه و دانشگاهها، میتواند از پیوند این دو نهاد تمدنساز برای حضور اثرگذار در عرصه علمی بینالمللی بهرهمند شود
در همین راستا، نشست هماندیشی «نقش نخبگان حوزه و دانشگاه در دیپلماسی علمی» امروز سهشنبه دوم دیماه ۱۴۰۴ به همت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاههای استان کردستان و با میزبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج برگزار شد.
این نشست با حضور رؤسای دانشگاهها، اساتید حوزه و دانشگاه، طلاب، دانشجویان، جمعی از مسئولان استانی و نیز مدیران نظامی و انتظامی استان کردستان، در سالن اجتماعات دکتر رخزادی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج برگزار شد.
سخنران اصلی این برنامه، حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید مفید حسینی کوهساری، معاون امور بینالملل حوزههای علمیه کشور و رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اندونزی بود.
تأکید دانشگاه آزاد بر وحدت هدفمند حوزه و دانشگاه
در ابتدای نشست، کیوان شافعی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان کردستان، با خیرمقدم به حاضران، تقارن برگزاری این نشست با ایام شهادت شهید آیتالله دکتر محمد مفتح و نامگذاری ۲۷ آذرماه به عنوان «روز وحدت حوزه و دانشگاه» را یادآور شد و این مناسبت را فرصتی برای بازخوانی اهمیت تاریخی این وحدت دانست.
وی با اشاره به اینکه وحدت حوزه و دانشگاه از مطالبات جدی امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری است، گفت: حوزههای علمیه و دانشگاهها دو نهاد بنیادین در شکلدهی به تمدن اسلامیاند و نقش محوری در تولید علم، اندیشه و جهتدهی فرهنگی جامعه دارند. این وحدت به معنای یکسانسازی ساختارها نیست، بلکه همگرایی در اهداف، آرمانها و جهتگیری کلان برای پیشرفت جامعه اسلامی است.
شافعی با اشاره به تجربه تمدن اسلامی تصریح کرد: در دورههای درخشان تمدن اسلامی، علم و دین دو مسیر جداگانه نبودند و دانشمندانی چون ابنسینا، فارابی و بیرونی، نمونههای بارز پیوند میان عقلانیت علمی و ایمان دینیاند. جدایی علم از دین که بعدها تحت تأثیر الگوهای غربی به جوامع اسلامی تحمیل شد، آسیبهای جدی به هویت علمی و فرهنگی ما وارد کرد.
حوزه و دانشگاه؛ دو بال پیشرفت جامعه
در ادامه، حجتالاسلام والمسلمین نادر رنجبر، مدیر حوزه علمیه استان کردستان، با قدردانی از برگزارکنندگان نشست، وحدت حوزه و دانشگاه را یکی از آرمانهای اصیل انقلاب اسلامی دانست و اظهار کرد: جامعه برای حرکت متوازن به سوی پیشرفت، به هر دو نهاد حوزه و دانشگاه نیازمند است و تضعیف هر یک، مسیر رشد را با اختلال مواجه میکند.
وی با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب بر «جنبش نرمافزاری» گفت: اگر جامعهای نتواند علم متناسب با فرهنگ و باورهای دینی خود تولید کند، ناگزیر مصرفکننده علم وارداتی خواهد شد و این امر بهتبع خود، فرهنگ بیگانه را نیز وارد جامعه میکند.
مدیر حوزه علمیه استان کردستان با بیان اینکه تفکیک علم و دین، تجربه خاص تمدن غربی است، افزود: در اسلام، نخستین پیام وحی با دعوت به خواندن و اندیشیدن آغاز میشود و این نشاندهنده جایگاه رفیع علم و عالم در منظومه فکری اسلام است.
دیپلماسی علمی؛ فراتر از سفارتخانهها
پس از پخش کلیپی مرتبط با موضوع نشست، حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید مفید حسینی کوهساری به تبیین مفهوم دیپلماسی علمی پرداخت و با اشاره به سابقه تحصیل و فعالیت خود در هر دو فضای حوزه و دانشگاه، بر ضرورت پیوند عمیق این دو نهاد تأکید کرد.
وی استان کردستان را نماد همزیستی، دیانت و تقریب مذاهب دانست و گفت: پروژه وحدت حوزه و دانشگاه نه یک اقدام تشریفاتی است و نه مسیری که به نقطه نهایی خود رسیده باشد؛ بلکه فرایندی پویا و در حال تکامل است که نیازمند تعمیق مستمر است.
معاون بینالملل حوزههای علمیه کشور افزود: دیپلماسی امروز تنها به تعاملات رسمی سیاسی محدود نیست و حوزههایی همچون دیپلماسی فرهنگی، رسانهای و علمی را نیز شامل میشود. علم میتواند ابزاری برای تعامل بینالمللی باشد و در عین حال، از تحولات سیاسی و جهانی تأثیر بپذیرد.
تحریمها؛ تهدید یا فرصت؟
حسینی کوهساری با اشاره به شرایط خاص جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: تحریمهای علمی و محدودیتهای بینالمللی، اگرچه موانعی ایجاد کردهاند، اما در برخی حوزهها به فرصتی برای خوداتکایی، بومیسازی دانش و پیشرفت علمی تبدیل شدهاند. در مقابل، اقداماتی مانند ترور نخبگان علمی، نشاندهنده اهمیت و حساسیت جایگاه علم در معادلات قدرت جهانی است.
وی در جمعبندی مباحث، دیپلماسی علمی را یکی از ارکان اصلی اقتدار نرم جمهوری اسلامی ایران دانست و گفت: ایران توانمندیهای نظامی و امنیتی خود را به جهان نشان داده است، اما در حوزه قدرت نرم، علمی و گفتمانی هنوز ظرفیتهای فراوانی برای معرفی وجود دارد.
این استاد حوزه و دانشگاه با تأکید بر ضرورت خودشناسی علمی و بهرهگیری از ظرفیتهایی چون دانشجویان بینالمللی، ارتباطات دانشگاهی و فارسیزبانان منطقه خاطرنشان کرد: پیام جمهوری اسلامی ایران، پیام علم، اخلاق، عدالت و کرامت انسانی است و نخبگان حوزه و دانشگاه، حاملان اصلی این پیام تمدنی در عرصه جهانیاند.
نشست هماندیشی «نقش نخبگان حوزه و دانشگاه در دیپلماسی علمی» با تأکید بر تداوم گفتوگوهای علمی، تقویت همکاریهای حوزه و دانشگاه و نقشآفرینی فعال نخبگان در عرصه بینالملل به کار خود پایان داد؛ نشستی که میتواند آغازی برای اقدامات عملیتر در مسیر دیپلماسی علمی و تمدنسازی نوین اسلامی باشد.
نظر شما