به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد، حجتالاسلاموالمسلمین علی خیاط، مدیر حوزههای علمیه خراسان و عضو شورای سیاستگذاری کنگره بزرگداشت پنجاهمین سال ارتحال آیتالله العظمی محمدهادی میلانی، در نشست خبری این کنگره که صبح امروز دوم دیماه، در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، با اشاره به پیشینه کهن حوزه علمیه خراسان، این حوزه را یکی از قدیمیترین و ریشهدارترین مراکز علمی جهان تشیع، معرفی کرد.
وی با بیان اینکه، هستههای اولیه شکلگیری حوزه علمیه خراسان، به قرون نخستین اسلامی و دستکم به قرن چهارم هجری بازمیگردد، افزود: بر اساس اسناد تاریخی، مرحوم شیخ صدوق (ره) بخشی از مجالس خود را در جوار بارگاه منور حضرت رضا (ع) برگزار میکرد و از همان زمان، حرم مطهر رضوی به کانون گسترش مدارس و مراکز علمی، تبدیل شد.
مدیر حوزههای علمیه خراسان، با اشاره به نقش تاریخی این حوزه در تربیت شخصیتهای برجسته علمی گفت: چهرههایی، چون شیخ طوسی معروف به شیخ الطائفه و خواجه نصیرالدین طوسی از پرورشیافتگان یا مرتبطان با این مکتب علمیاند و در طول تاریخ، مکاتب علمی متعددی در این حوزه شکلگرفته، رشدیافته و تداوم پیدا کرده است.
آیتالله میلانی، چهرهای برجسته در سده اخیر حوزههای علمیه
حجتالاسلام خیاط، علما را مرزبانان اعتقادی و فکری اسلام معرفی کرد و گفت: علما در طول تاریخ، دژهای مستحکم دین بودهاند و وظیفه حراست از عقاید، احکام و هویت اسلامی و نیز ترویج و اقامه دین را بهخوبی، انجام دادهاند.
وی اظهار کرد: مرحوم آیتالله محمدهادی میلانی، یکی از برجستهترین چهرههای سده اخیر حوزههای علمیه است و این مرجع عالیقدر پس از طی مراحل علمی و اخلاقی در حوزه نجف و سپس کربلا، با هجرت به مشهد مقدس، نقش بیبدیلی در ارتقای علمی، آموزشی و مدیریتی حوزه علمیه خراسان ایفا کرد و این حوزه را در دوره حضور خود، به اوج رساند.
حضور مؤثر آیتالله میلانی در عرصه اجتماعی و سیاسی
عضو شورای سیاستگذاری کنگره بزرگداشت آیتالله میلانی، با اشاره به ابعاد مختلف شخصیت این عالم بزرگ، افزود: آیتالله میلانی علاوه بر جایگاه ممتاز علمی و مرجعیت، در عرصههای اجتماعی و سیاسی نیز حضوری مؤثر و نقشآفرین داشت و اسناد تاریخی گواه تأثیرگذاری ایشان در مقاطع حساس تاریخ معاصر، بهویژه در واکنشها به رخدادهای مهم سیاسی از جمله تبعید حضرت امام خمینی (ره)، است.
وی همچنین به اهتمام مرحوم آیتالله میلانی در بهروزرسانی ساختارهای آموزشی حوزه و تأسیس مدارس علمیه متناسب با نیازهای زمان اشاره کرد و گفت: شخصیت اخلاقی، معنوی و اجتماعی این مرجع فقید، او را به الگویی جامع برای نسل امروز، تبدیل کرده است.
ضرورت معرفی الگوهای اصیل حوزوی به نسل جوان
حجتالاسلام خیاط، با بیان اینکه معرفی الگوهای اصیل حوزوی مانند آیتالله میلانی برای جامعه، بهویژه نسل جوان، یک ضرورت فرهنگی است، خاطرنشان کرد: به همین منظور و در پنجاهمین سال ارتحال آیتالله میلانی، کنگره بزرگداشت این عالم مجاهد باهدف بازخوانی ابعاد علمی، سیاسی، اجتماعی و اخلاقی ایشان، برگزار میشود.
وی، افزود: امید است این همایش بتواند گامی مؤثر در معرفی صحیح و جامع این چهره ماندگار تاریخ حوزههای علمیه به جامعه بردارد.
بزرگداشت آیتالله میلانی احیای میراث علمی و گفتمانسازی
در ادامه این نشست خبری، دکتر احد فرامرز قراملکی، رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، با اشاره به جایگاه ممتاز علمی این عالم بزرگ، گفت: بزرگداشت این مرجع عالیقدر در حقیقت گرامیداشت یک سرمایه تمدنی برای جهان اسلام است، فقیهی که در کنار فضیلت، اخلاص و مردمداری، در عرصههای علمی بهویژه فقه، اصول و تفسیر جایگاهی ممتاز داشت.
وی اظهار کرد: این مرجع تقلید برجسته توانست شاگردان بزرگی را تربیت کند و آثار ماندگاری در حوزه علوم اسلامی از خود به جا بگذارد. اهتمام به بزرگداشت چنین شخصیتی، توجه به سرمایههای هویتی و تمدنی اسلام است.
وی با اشاره به فرایند برنامهریزی این رویداد، افزود: پس از تصمیمگیری برای برگزاری بزرگداشت در قالب یک کنگره علمی، تلاش شد تمام فعالیتهای پیشین اعم از همایشها، مقالات، کتابها و سخنرانیهای مرتبط با آیتالله میلانی بررسی شود و با مطالعات دقیق، برنامهریزی جامعی صورت گیرد که این فرایند نزدیک به یک سال به طول انجامید.
رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، از تشکیل شورای سیاستگذاری کنگره خبر داد و گفت: این شورا با حضور نمایندگانی از آستان قدس رضوی، دانشگاهها، پژوهشگاهها و مراکز علمی ـ اسلامی تشکیل شد.
دکتر قراملکی هدف اصلی کنگره را احیای میراث علمی آیتالله میلانی عنوان کرد و افزود: احیای آرای فقهی، اصولی، تفسیری و کلامی ایشان از طریق بررسی دروس و نوشتههایی که در مناسبتهای مختلف از این مرجع تقلید برجایمانده، محور اصلی این کنگره است.
وی با بیان اینکه تاکنون ۷ نشست علمی در مشهد، تبریز و کربلای معلا برگزار شده است، خاطرنشان کرد: این نشستها با مشارکت مدارس علمیه خراسان، دانشگاه فردوسی مشهد، حوزه علمیه تبریز و حسینیه نجف برگزار شد و نزدیک به ۳۰ سخنرانی علمی در آنها ارائه شده است.
دکتر قراملکی، در ادامه به دستاوردهای علمی کنگره اشاره کرد و گفت: انتشار مجموعه کامل مقالات در قالب ۳۳ مقاله علمی از مهمترین خروجیهای کنگره است که تمام ابعاد علمی از جمله اصولی، تفسیری، کلامی، فلسفی، اجتماعی و سیاسی را پوشش میدهد.
انتشار ۱۲ اثر علمی از دروس و مبانی فکری آیتالله میلانی
وی افزود: تا کنون ۱۲ کتاب مهم شامل تقریرات دروس، مبانی فکری و تحلیل مقاصد علمی آیتالله میلانی، منتشر شده است.
وی ادامه داد: بخشی از این آثار بهصورت تصویری نیز به شکل محدود تولید و همزمان با برگزاری کنگره ارائه خواهد شد. تمامی این دستاوردها در قالب نمایشگاه کتاب و اسناد در محل برگزاری کنگره در معرض دید علاقهمندان قرار میگیرد.
رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در ادامه به تشریح برنامههای افتتاحیه این کنگره بزرگداشت پرداخت و گفت: مراسم افتتاحیه کنگره صبح روز پنجشنبه چهارم دیماه ۱۴۰۴ در تالار قدس حرم مطهر رضوی برگزار میشود و پیشبینی حضور ۹۰۰ مهمان از مراکز علمی و حوزوی داخل و خارج کشور شده است.
افتتاحیه کنگره با پیام مقام معظم رهبری
وی ادامه داد: در افتتاحیه، پیام تصویری حدود ۲۳ دقیقهای مقام معظم رهبری قرائت خواهد شد و همچنین پیام مکتوب و مفصلی از حضرت آیتالله سبحانی، مرجع تقلید شیعه، ارائه میشود. پس از آن پنج سخنرانی تخصصی ۲۰ دقیقهای با رویکرد کاملاً علمی، ارائه خواهد شد.
تأکید بر محتوای تخصصی و پرهیز از تعارفات مرسوم
دکتر قراملکی با تأکید بر رویکرد علمی کنگره تصریح کرد: در این برنامه تلاش شده تعارفات به حداقل برسد و سخنرانیها کاملاً تخصصی باشد. سخنرانان از حوزههای علمیه قم و نجف، دانشگاه فردوسی مشهد، دیگر دانشگاهها و مدارس علمیه خراسان انتخاب شدهاند و همگی در حوزههایی که آیتالله میلانی در آنها برتری علمی داشتند، صاحبنظر هستند.
وی افزود: عصر روز پنجشنبه نشستهای تخصصی کنگره آغاز میشود که از جمله آنها میتوان به نشست فقهی ـ اصولی با مدیریت آیتالله درایتی اشاره کرد که در آن صاحبنظران برجسته حوزه سخنرانی خواهند داشت و سخنرانی ویژهای نیز توسط آیتالله سید ابراهیم علمالهدی، برجستهترین شاگرد آیتالله میلانی، ارائه میشود.
به گفته قراملکی، برگزاری نشست تخصصی درباره تحول در نظام آموزشی حوزههای علمیه که آیتالله میلانی در آن پیشگام بود و نیز نشست حیات سیاسی ـ اجتماعی با حضور نظریهپردازان این حوزه از دیگر برنامههای علمی کنگره است.
برپایی نمایشگاه کتاب و رونمایی از آثار خطی
وی به برنامههای جانبی اشاره کرد و گفت: برپایی نمایشگاه کتاب، رونمایی از آثار خطی آیتالله میلانی که به همت شاگردان ایشان استنساخ شده، نمایش تصاویر و اسناد تاریخی از جلسات تدریس و دیدارهای ایشان و همچنین برگزاری مراسمی کوتاه بر سر مزار این مرجع عالیقدر در حرم مطهر رضوی از جمله برنامههای پیشبینیشده است.
رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در پایان تأکید کرد:هدف اصلی این کنگره صرفاً برگزاری مراسم نیست، بلکه تولید آثار فاخر علمی و ایجاد گفتمان علمی ماندگار درباره اندیشهها و میراث آیتالله میلانی است، گفتمانی که بتواند در فضای علمی و حوزوی اثرگذار باشد.
رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در پایان تأکید کرد: هدف اصلی این کنگره صرفاً برگزاری مراسم نیست، بلکه تولید آثار فاخر علمی و ایجاد گفتمان علمی ماندگار درباره اندیشهها و میراث آیتالله میلانی است، گفتمانی که بتواند در فضای علمی و حوزوی اثرگذار باشد.
نظر شما