به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از استان کردستان، شب یلدا، بلندترین شب سال، تنها یک رویداد تقویمی یا آیینی کهن نیست؛ بلکه فرصتی فرهنگی، اجتماعی و معنوی برای بازاندیشی در روابط انسانی و تقویت پیوندهای عاطفی در جامعه امروز به شمار میرود. شبی که از دیرباز در فرهنگ ایرانیان بهعنوان نماد غلبه نور بر تاریکی شناخته شده و در گذر زمان، با آموزههای اسلامی درآمیخته و جلوههایی تازه از همدلی، صلهرحم و نوعدوستی یافته است.
در شرایطی که جامعه معاصر با چالشهایی نظیر فشارهای اقتصادی، گسستهای عاطفی، کاهش تعاملات خانوادگی و افزایش فاصلههای روانی میان افراد مواجه است، بازخوانی فلسفه آیینهایی همچون شب یلدا میتواند راهگشای ترمیم بخشی از این آسیبها باشد؛ آیینی که اگر بهدرستی فهم و اجرا شود، میتواند کارکردی فراتر از یک جشن ساده داشته باشد و به عاملی برای تقویت سرمایه اجتماعی تبدیل شود.
یلدا؛ میراثی کهن با پیامهای انسانی
حجتالاسلام سید محمد سادات، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان کردستان، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان، ضمن تبریک فرا رسیدن آیین ایرانی شب یلدا، این مناسبت را یکی از کهنترین جشنهای ملی ایرانیان دانست و گفت: شب یلدا دارای پیشینهای چند هزار ساله است و در باور ایرانیان باستان، نشانه پیروزی نور و روشنایی بر تاریکی و ظلمت و نماد تولد دوباره خورشید بوده است.
وی افزود: همین نگاه نمادین به یلدا سبب شده که این شب، در طول تاریخ به جلوهگاه شادی، مهربانی، امید و نشاط تبدیل شود و آیینها و رسوم خاصی پیرامون آن شکل بگیرد؛ آیینهایی که همواره با جمعگرایی، دورهمیهای خانوادگی و تقویت پیوندهای انسانی همراه بوده است.
پیوند سنت ایرانی با فرهنگ اسلامی
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان کردستان با اشاره به آمیختگی فرهنگ ایرانی و آموزههای اسلامی در طول قرون، اظهار کرد: پس از ورود اسلام به ایران، بسیاری از سنتهای ملی ایرانیان با معارف اسلامی پیوند خورد و شب یلدا نیز از این قاعده مستثنا نبود.
وی ادامه داد: امروز شاهد آن هستیم که آیین یلدا با سنتهای حسنه اسلامی همچون صلهرحم، دیدار با بزرگان فامیل، تکریم سالمندان، شعرخوانیهای آیینی، نقل خاطرات خانوادگی، کمک به نیازمندان و توزیع کمکهای مؤمنانه همراه شده و جلوههای زیبایی از همزیستی فرهنگ ایرانی و اسلامی را به نمایش گذاشته است.
سه نگاه متفاوت به جشن یلدا
حجتالاسلام سادات در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به آسیبشناسی برخی رویکردها نسبت به جشنهای ملی نظیر شب یلدا، تصریح کرد: در مواجهه با شب یلدا، بهطور کلی سه نوع نگاه وجود دارد که لازم است مورد توجه و تفکیک قرار گیرد.
وی نگاه نخست را «دیدگاه غافلانه و هوسمحور» دانست و گفت: در این رویکرد، یلدا صرفاً به بهانهای برای خوشگذرانی افراطی، اسراف، تجملگرایی و گاه غفلت از ارزشهای اخلاقی و دینی تبدیل میشود؛ نگاهی که میتواند به آسیبهای فردی و اجتماعی منجر شود.
به گفته وی، نگاه دوم «نگاه ملیگرایانه افراطی و انحرافی» است که تلاش میکند یلدا را در تقابل با هویت دینی تعریف کند؛ رویکردی که نه با واقعیت تاریخی ایران سازگار است و نه با فرهنگ اصیل ایرانی که همواره پذیرای معنویت بوده است.
نگاه اسلامی و عاقلانه به شادی
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان کردستان، نگاه سوم را «دیدگاه اسلامی، عقلانی و متعادل» توصیف کرد و افزود: اسلام نهتنها مخالف شادی و نشاط نیست، بلکه آن را یکی از نیازهای طبیعی انسان میداند؛ اما همواره بر عقلانیت، اعتدال و پرهیز از افراط و تفریط تأکید دارد.
وی خاطرنشان کرد: انسان نیازمند تفریح، استراحت و تغییر فضای روحی و روانی است، اما مهم آن است که شادی عاقلانه با شادی غافلانه و هوسمحور خلط نشود و مرزهای شادی حلال، مثبت و ارزشمحور حفظ شود.
یلدا در بستر شرایط اجتماعی امروز
حجتالاسلام سادات با اشاره به شرایط کنونی جامعه، تأکید کرد: امروز بخش قابل توجهی از مردم با مشکلات مالی و اقتصادی دستوپنجه نرم میکنند و در کنار آن، بسیاری از خانوادهها با چالشهایی نظیر کاهش ارتباطات عاطفی، تنهایی، افسردگی و ازهمگسیختگی روانی مواجه هستند.
وی افزود: در چنین شرایطی، برگزاری آیینهایی همچون شب یلدا اگر با رویکردی مسئولانه و انسانی همراه باشد، میتواند به فرصتی مغتنم برای ترمیم این گسستها تبدیل شود؛ فرصتی برای کنار هم بودن، شنیدن حرف یکدیگر، همدلی و تقویت پیوندهای خانوادگی.
یلدا؛ فرصتی برای صلهرحم و نوعدوستی
این استاد حوزه و دانشگاه با تأکید بر نقش یلدا در تقویت روابط اجتماعی گفت: یکی از مهمترین کارکردهای شب یلدا، احیای سنت صلهرحم و دیدار با بزرگان خانواده است؛ سنتی که متأسفانه در سبک زندگی مدرن کمرنگ شده و نیازمند احیا و بازخوانی است.
وی تصریح کرد: یلدا میتواند بهانهای برای سرکشی به سالمندان، دلجویی از خانوادههای داغدار، توجه به همسایگان نیازمند و گسترش فرهنگ نوعدوستی و مواسات در جامعه باشد؛ امری که همسو با تعالیم اسلامی و نیازهای اجتماعی امروز است.
پرهیز از اسراف و چشموهمچشمی
حجتالاسلام سادات در ادامه، نسبت به برخی آسیبهای رفتاری در برگزاری مراسم یلدا هشدار داد و گفت: متأسفانه در برخی موارد، این آیین به عرصهای برای رقابتهای کاذب، تجملگرایی، اسراف و فشار روانی بر خانوادهها تبدیل میشود؛ در حالی که روح یلدا با سادگی، صمیمیت و همدلی گره خورده است.
وی تأکید کرد: ضروری است خانوادهها از گرفتار شدن در دام چشموهمچشمیهای بیثمر پرهیز کنند و به جای هزینههای سنگین، بر کیفیت ارتباطات انسانی و معنوی تمرکز داشته باشند.
یلدای مسئولانه؛ گامی در مسیر انسجام اجتماعی
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان کردستان با اشاره به ظرفیتهای فرهنگی یلدا، گفت: اگر این آیین با نگاه مسئولانه و ارزشی برگزار شود، میتواند به تقویت انسجام اجتماعی، افزایش امید و کاهش فاصلههای عاطفی در جامعه کمک کند.
وی افزود: یلدا فرصتی است تا دلهای یکدیگر را شاد کنیم، عواطف انسانی را تقویت نماییم و با گسترش فرهنگ برادری و همدلی، بخشی از آلام اجتماعی را التیام بخشیم.
نظر شما