خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم- در آستانه فرارسیدن شب یلدا، آیینی ریشهدار در فرهنگ و هویت ایرانی که قرنها بهعنوان نماد پایان تاریکی و آغاز روشنایی در میان خانوادهها پاس داشته شده است، بازخوانی پیوند میان سنتهای ملی و آموزههای دینی بیش از پیش اهمیت مییابد.
شب یلدا، فراتر از یک رسم اجتماعی، ظرفیتی عمیق برای تقویت همبستگی خانوادگی، احیای صله رحم، بازتولید امید اجتماعی و تبیین مفاهیم بلند انتظار و عدالتخواهی در اندیشه اسلامی دارد؛ مفاهیمی که در شرایط کنونی جامعه، میتواند نقشی مؤثر در ترمیم روابط انسانی و تقویت روحیه امید و پایداری ایفا کند.
حجتالاسلام محمدحسین تابعی، کارشناس مذهبی و دبیر شبکه هیأت و تشکلهای دینی استان خراسان جنوبی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان به مناسبت فرارسیدن شب یلدا، با تبیین ابعاد دینی، فرهنگی و اجتماعی این آیین کهن ایرانی، شب یلدا را فرصتی مهم برای بازسازی پیوندهای خانوادگی، تقویت امید اجتماعی و تمرین عملی انتظار مهدوی دانست.
وی با اشاره به جایگاه نمادین شب یلدا در فرهنگ ایرانی اظهار کرد: شب یلدا که طولانیترین شب سال به شمار میرود، در فرهنگ ایرانی نماد پایان تاریکی و آغاز روشنایی است شب یلدا که طولانیترین شب سال به شمار میرود، در فرهنگ ایرانی نماد پایان تاریکی و آغاز روشنایی است و این معنا از منظر دینی شباهت عمیقی با مفهوم انتظار فرج امام زمان (عج) دارد؛ انتظاری که در روایات اسلامی از آن بهعنوان «صبح روشن پس از شب ظلمت» یاد شده است.
شب یلدا و بازسازی پیوندهای خانوادگی در پرتو امید به ظهور
حجتالاسلام تابعی با استناد به فرمایش امیرالمؤمنین علی علیهالسلام که فرمودند: «أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ» گفت: انتظار فرج یک عبادت بزرگ و یک سبک زندگی است که باید در رفتارهای فردی و اجتماعی انسان نمود پیدا کند.
دبیر شبکه هیأت و تشکلهای دینی استان خراسان جنوبی افزود: در جامعه امروز که گاهی روابط خانوادگی دچار سردی، فاصله یا تنش میشود، شب یلدا میتواند محملی برای احیای صمیمیت، گفتوگو، شنیدن یکدیگر، گذشت و محبت باشد؛ اموری که در آموزههای دینی با عنوان «صله رحم» از آن یاد شده و مورد تأکید جدی قرار گرفته است.شب یلدا میتواند محملی برای احیای صمیمیت، گفتوگو، شنیدن یکدیگر، گذشت و محبت باشد؛ اموری که در آموزههای دینی با عنوان «صله رحم» از آن یاد شده و مورد تأکید جدی قرار گرفته است.
این کارشناس مذهبی با اشاره به حدیث پیامبر اکرم (ص) که فرمودند: «صِلَةُ الرَّحِمِ تَعْمُرُ الدِّیَارَ وَ تَزِیدُ فِی الْأَعْمَارِ» تصریح کرد: اگر شب یلدا بهانهای برای گردهمآمدن خانوادهها، پاککردن دلها از کینهها و زنده نگه داشتن امید به آیندهای روشن با یاد منجی عالم بشریت باشد، در حقیقت انتظار حقیقی در عمل محقق شده است.
پیام مشترک فرهنگ ایرانی و آموزههای مهدوی
حجتالاسلام تابعی با بیان اینکه فرهنگ ایرانی و آموزههای مهدوی دارای پیام مشترک هستند، ادامه داد: در هر دو نگاه، اصل اساسی، غلبه نور بر تاریکی است؛ در فرهنگ ایرانی، یلدا پایان شب بلند و آغاز روزی روشن محسوب میشود.
دبیر شبکه هیأت و تشکلهای دینی استان خراسان جنوبی عنوان داشت: فرهنگ مهدوی نیز انتظار ظهور امام زمان (عج) پایان ظلمتِ ظلم و نادانی و آغاز دوران عدالت، آگاهی و روشنایی معنوی است.
وی خاطرنشان کرد: از این رو، شب یلدا میتواند نماد امید، پایداری و ایمان به روشنایی پس از سختیها باشد و این پیام، بهویژه برای جامعه امروز و نسل جوان، اهمیت فراوانی دارد.
این کارشناس مذهبی درباره نحوه انتقال این مفاهیم به نسل جوان گفت: باید بر جنبههای معنوی و امیدبخش شب یلدا تأکید شود، نه صرفاً خوراکیها، تشریفات و سرگرمیهای ظاهری. استفاده از اشعار، داستانها و پیامهای کوتاه با مضامین نور، انتظار و امید، و همچنین برگزاری برنامههای خانوادگی با محوریت یاد امام زمان (عج)، دعا برای فرج و گفتوگو درباره نقش جوانان در ساختن آیندهای بهتر، از جمله راهکارهای مؤثر در این زمینه است.
وی با اشاره به فرمایش امام باقر علیهالسلام که فرمودند: «لَیْسَ بَیْنَ ظُهُورِ الْقَائِمِ وَ إِقَامَةِ الدِّینِ إِلَّا کَلَمْحِ الْبَصَرِ» افزود: این روایت بهروشنی ظهور را همان دمیدن نور پس از تاریکی معرفی میکند.
پرهیز از اسراف و تجملگرایی در شب یلدا
حجتالاسلام تابعی با اشاره به برخی آسیبهای فرهنگی شب یلدا گفت: اسراف و تجملگرایی در مناسبتهایی مانند شب یلدا با آموزههای قرآنی و سیره اهلبیت (ع) سازگار نیست و با روح ایمان و انتظار حقیقی فاصله دارد.اسراف و تجملگرایی در مناسبتهایی مانند شب یلدا با آموزههای قرآنی و سیره اهلبیت (ع) سازگار نیست و با روح ایمان و انتظار حقیقی فاصله دارد.
وی با استناد به آیه شریفه «إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کَانُوا إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ» و همچنین فرمایش امام صادق (ع) که فرمودند: «الاقتصاد نصف المعیشة»، تصریح کرد: در فرهنگ انتظار، مؤمن منتظر باید در زندگی فردی و اجتماعی خود اهل اعتدال باشد تا بتواند یاوری مؤثر برای تحقق عدالت جهانی باشد و گرفتار مصرفگرایی و چشموهمچشمی نشود.
وی افزود: ساده برگزار کردن شب یلدا با نیت شکرگزاری نعمتها و تقویت همدلی خانوادگی، کاملاً در راستای سبک زندگی اسلامی و روحیه مهدوی قرار دارد.
شب یلدا؛ تمرین عملی انتظار مسئولانه
این کارشناس مذهبی در ادامه، انتظار را مسئولیتی فعال دانست و گفت: اگر انتظار را بهعنوان یک مسئولیت اجتماعی و دینی در نظر بگیریم، شب یلدا میتواند فرصتی برای تمرین رفتارهای منتظرانه باشد.اگر انتظار را بهعنوان یک مسئولیت اجتماعی و دینی در نظر بگیریم، شب یلدا میتواند فرصتی برای تمرین رفتارهای منتظرانه باشد.
وی صله رحم و احیای ارتباطات انسانی، توبه، گذشت و اصلاح روابط، دعا برای فرج و دعا برای دیگران، تقویت امید جمعی و توجه به نیازمندان با سهمی کوچک از خوراکیهای یلدا را از جمله جلوههای انتظار مسئولانه در این شب برشمرد.
حجتالاسلام تابعی با اشاره به فرمایش امام صادق (ع) که فرمودند: «مَن سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ، فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ» تأکید کرد: انتظار مسئولانه در شب یلدا یعنی روحیه امید، صبر، همدلی و اصلاحگری برای ساختن جامعهای آماده پذیرش عدالت مهدوی.
نظر شما