دکتر حسین حسنی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و اجتماع خبرگزاری شبستان در پاسخ به سوالی در خصوص فقدان پژوهش های کاربردی در حوزه های فرهنگ، هنر، رسانه گفت: اینکه آیا پژوهش های کاربردی انجام شده یا خیر قطعا انجام شده و مراکز پژوهشی مختلفی به فراخور توانایی های خود پژوهش های بنیادی و کاربردی را انجام می دهند. بسیاری از پژوهشگران دغدغه مسایل اجتماعی، رسانه ای، هنری و ارتباطاتی را دارند و در این حوزه ها به امر پژوهش های می پردازند.
دکتر حسنی در خصوص دلایل عملیاتی نشدن این پژوهش ها در برخی حوزه های فرهنگی و هنری و رسانه ای گفت: دلایل متعددی در این خصوص وجود دارد. یکی از آن دلایل این است که برخی مسایل فرهنگی، ارتباطی و سیاسی به دلیل زودآیند بودن یا حیاتی بودن بدون پیش زمینه اتفاق می افتند. این امر سبب می شود تا مدیران نتوانند بر پژوهش های پیشین مراجعه کرده و بر مبنای آن سیاستگزاری و برنامه ریزی کنند.
عدم شکل گیری ارتباط ارگانیک میان نهادهای پژوهشی و اجرایی
این عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ادامه داد: مسئله دیگر این است که خیلی از مدیران ما اعتقادی به پژوهش ندارند زیرا خود را کامل دانسته و به دلیل آنکه سلسله مراتب اداری را به هر شکلی طی کرده اند، گمان می کنند که توانایی تصمیم گیری و تصمیم سازی را در مجموعه تحت امر خود دارند و نیازی به پژوهش در موضوعات را نمی بینند.
وی گفت: مشکل اساسی دیگری که وجود دارد، این است که بین نهادهای پژوهشی، پژوهشگران و نهادهای اجرایی عموما یک ارتباط ارگانیک شکل نگرفته و ما خیلی از مواقع شاهد هستیم که حتی بین خود پژوهشگران حوزه های خاص شبکه سازی نشده و بسیاری از پژوهشگران و محققان اطلاعی از کارهای همدیگر ندارند. همچنین بین شبکه پژوهشگران و دستگاه های اجرایی ارتباط شکل نگرفته و همین عدم شکل گیری ارتباط باعث شده تا این گونه تصور شود که خیلی از اقدامات بدون نیاز به پژوهش انجام می گیرد یا اصلا پژوهش هایی تولید نشده که به مسایل روز جامعه ما پاسخگو باشد. در واقع یا ارتباط صورت نگرفته و یا به دلیل فوریت داشتن مسایل این امر رخ نداده است.
دکتر حسنی گفت: از زمانی که بنده وارد حوزه پژوهش شدم این سوال که چاره کار در خصوص ارتباط میان نهادهای پژوهشی و اجرایی کجاست را داشتم؛ به طور مثال در حوزه فرهنگ با برآمدن رسانه های اجتماعی و افکار عمومی که متاثر از رسانه های اجتماعی هستند، آنها قادر به این امر نیستند که صبر کنند تا من یک سال پژوهش را انجام دهم و پس از اتمام از آن استفاده کرده تا پاسخگوی مسایل روز باشند. بخشی از آن به تحولات اجتماعی، بخشی دیگر به عدم اعتقاد مدیران و بخش دیگر نیز به آنی و فوری بودن و عدم صبر برای پژوهش در خصوص آنها برمی گردد.
وی گفت: یکی دیگر از دلایل این است که مدیران حوزه های اجرایی در بیشتر مواقع از همان دستگاه سلسله مراتب را طی کردند. در واقع از نهاد پژوهش وارد دستگاه های اجرایی نشده اند. عموما مدیران موفق و باسابقه در حوزه پژوهش ارتباط خود را با بدنه پژوهشی و نهاد پژوهشی به محل خدمت خود منتقل می کنند. آنها می دانند در این حوزه ها پژوهشگرانی در حال پژوهش هستند، به آنها مراجعه کرده و از نتایج آنها استفاده می کند.
ورود هوش مصنوعی به عرصه پژوهش به عنوان دستیار
این عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات پیرامون ورود هوش مصنوعی به عرصه پژوهش گفت: در حال حاضر اکثر پژوهشگران از هوش مصنوعی در برخی از مراحل کار خود استفاده می کنند. خود وزارت علوم نیز استفاده از آن را به رسمیت شناخته است. هوش مصنوعی به عنوان یک دستیار تسهیل کننده است تا بخشی از پژوهش ها را با سرعت بیشتری به نتیجه برسانیم، مثلا گاهی اوقات پژوهش های ما متکی بر تحلیل متن هستند، همانند پیام های رسانه ای، محتوای رسانه ای و سرمقاله ها. ما اگر بخواهیم نظر افکار عمومی یا فلان روزنامه را درباره مسئله ای بدانیم، می توانیم با کمک هوش مصنوعی آن را به سرعت تحلیل کرده، منابع را استخراج کرده و بر اساس آنها پیشنهاد سیاستی هم بدهیم.
دکتر حسنی خاطر نشان کرد: با این وجود برخی از مسایل لزوما با کمک هوش مصنوعی حل نمی شود؛ به طور مثال شما فرض کنید سطح سرمایه اجتماعی را بسنجید یا اعتقاد مردم به حاکمیت یا رسانه ملی را بسنجید. اگر به شکل سنتی در این زمینه اقدام کنیم، باید به سمت میدان رفته و پیمایش بزرگی را انجام دهیم البته می توان از ابزارهایی چون تحلیل داده نیز کمک گرفته تا بتوانیم شناخت سریع تری از آنها داشته باشیم. به طور کلی هوش مصنوعی بر تسریع پژوهش ها کمک بسیاری می کند اما به شرط آنکه هم اخلاق پژوهشی رعایت شود و هم صرفا نقش یک دستیار را ایفا کند. بنده بر این امر تاکید دارم که هوش مصنوعی به تنهایی نمی تواند در این عرصه فعالیتی را انجام دهد. هوش مصنوعی تنها می بایست به امر پژوهش کمک کند تا نتایج پژوهش ها سریع تر استخراج شده و در دسترس قرار گیرد.
نظر شما