خبرگزاری شبستان، گروه بینالملل: از زمان اعلام تأسیس جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در ۱۴ دسامبر ۱۹۸۷، این جنبش فراز و نشیبهای تاریخی بزرگی را پشت سر گذاشته و نقش برجستهای در دفاع از ملت فلسطین، مقدسات و اصول ثابت ملی ایفا کرده است.
براساس این گزارش، حماس مقاومت در برابر اشغالگری رژیم صهیونیستی را پروژه راهبردی خود میداند و در کنار آن، در عرصههای سیاسی، دیپلماتیک، رسانهای، فرهنگی، اجتماعی، مردمی، امدادی و آموزشی نیز فعالیت میکند.
امروز یکشنبه مصادف با سیوهشتمین سالروز آغاز به کار جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) است؛ سالروزی که بهعنوان نقطه عطفی تعیینکننده در مسیر درگیری و مقابله با اشغالگران صهیونیست شناخته میشود.
این سالگرد در شرایطی فرا میرسد که بیش از دو سال از جنگ نسلکشی رژیم صهیونیستی علیه نوار غزه گذشته و پیامدهای خطرناک آن همزمان با تداوم جنایات و طرحهای اشغالگرانه علیه ملت فلسطین در کرانه باختری و قدس اشغالی همچنان ادامه دارد.
حماس مرحله پیش از اعلام رسمی تأسیس خود را «دوران آمادهسازی» میداند؛ مرحلهای که به باور این جنبش، برای تداوم مقاومت در برابر پروژه صهیونیستی مورد حمایت غرب و ایجاد مقدمات لازم برای تحقق پروژه آزادی فلسطین، ضروری بوده است.
پیدایش و تأسیس
جنبش حماس در ۱۴ دسامبر ۱۹۸۷ به دست جمعی از رهبران جنبش اخوانالمسلمین در نوار غزه، بهویژه شیخ احمد یاسین، تأسیس شد. آغاز فعالیت این جنبش همزمان با شعلهور شدن انتفاضه نخست فلسطین موسوم به «انتفاضه سنگ» در ۹ دسامبر ۱۹۸۷ بود.
این همزمانی تصادفی نبود، بلکه نتیجه طبیعی بیش از ۲۰ سال اشغال کرانه باختری و نوار غزه از سال ۱۹۶۷ بهشمار میرفت.
حماس در همان سال ۱۹۸۷ با تأسیس یک تشکیلات نظامی با نام «المجاهدون الفلسطینیون» وارد فاز مسلحانه شد. در سال ۱۹۸۸ نیز نخستین منشور خود را منتشر کرد و خود را شاخهای از اخوانالمسلمین در فلسطین معرفی نمود.
در این منشور تأکید شده است که حماس روش و اندیشههای خود را از اسلام میگیرد و در تمام رفتارها و مواضعش به آن پایبند است.
این جنبش خود را حلقهای از زنجیره جهاد در برابر پروژه صهیونیستی دانست که از قیام شهید عزالدین قسام در سال ۱۹۳۶ آغاز شده و در ادامه با مبارزات فلسطینیان در سالهای ۱۹۴۸، ۱۹۶۸ و پس از آن پیوند خورده است.
حماس تأکید میکند که جنبشی ملی ـ اسلامی است که در داخل و خارج فلسطین، در کنار دیگر گروهها و جریانهای مقاومت، برای آزادی سرزمین فلسطین، قدس و مقدسات اسلامی و مسیحی، بازگشت آوارگان و تحقق پروژه ملی فلسطین تلاش میکند.
در منشور این جنبش، سرزمین فلسطین «وقف اسلامی» دانسته شده که واگذاری هیچ بخشی از آن جایز نیست و آزادسازی فلسطین «تکلیف شرعی هر مسلمان» معرفی شده است.
در سال ۱۹۹۲، حماس شاخه نظامی خود با عنوان «کتائب شهید عزالدین قسام» را تأسیس کرد و نخستین بیانیه آن در اول ژانویه همان سال منتشر شد. پیش از آن، فعالیتهای نظامی جنبش با نام «المجاهدون الفلسطینیون» و به فرماندهی شهید صلاح شحاده انجام میگرفت.
ورود به عرصه سیاسی
در سال ۲۰۰۶، حماس برای نخستین بار بهطور رسمی وارد روند سیاسی شد و در انتخابات پارلمانی فلسطین شرکت کرد. این جنبش با کسب اکثریت کرسیهای شورای قانونگذاری، پیروزی غیرمنتظرهای رقم زد؛ پیروزیای که با مخالفت رژیم صهیونیستی، آمریکا و اروپا مواجه شد.
تعقیب، ترور و محاصره
از انتفاضه نخست تا نبرد «طوفان الاقصی»، حماس شمار زیادی از رهبران، فرماندهان و نیروهای خود را در راه فلسطین و قدس تقدیم کرده است. بسیاری از رهبران این جنبش از جمله شیخ احمد یاسین، عبدالعزیز رنتیسی، صلاح شحاده، احمد الجعبری و دیگر فرماندهان در عملیاتهای تروریستی رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند.
با وجود محاصره و فشارهای شدید، حماس توانست توان نظامی و اطلاعاتی خود را توسعه دهد و در نبردهایی همچون «سیفالقدس» در می سال ۲۰۲۱، توان بازدارندگی خود را به نمایش بگذارد.
حماس توانایی خود را در توسعه قابل توجه سلاحها و قابلیتهای نظامی خود در مواجهه با اشغالگری ثابت کرده و به موشکهای دوربرد، پهپادها، کمینهای مرگ، مواد منفجره و توانایی عبور از سامانه گنبد آهنین اسرائیل دست یافته است.
این گروه موفق شده است جنگی فرسایشی علیه اشغالگری در کرانه باختری و غزه ایجاد کند. با وجود توافق اسلو، حماس و سایر گروههای مقاومت عملیات مقاومت خود را حفظ کرده و به تضعیف اشغالگری، به ویژه در نوار غزه، ادامه دادهاند.
حماس به این اکتفا نکرد. همچنین توجه قابل توجهی به موضوع زندانیان در زندانهای اسرائیل داشت و چندین عملیات برای اسارت سربازان اسرائیلی با هدف مذاکره برای تبادل زندانیان و آزادی آنها در ازای آزادی زندانیان فلسطینی انجام داد.
در سال ۲۰۰۶، گردانهای عزالدین قسام، سرباز اسرائیلی، گلعاد شالیط، را از داخل تانکش در شرق نوار غزه اسیر کردند. آنها او را به مدت پنج سال در اسارت داشتند و در طی این مدت مذاکرات غیرمستقیم دشواری را انجام دادند که منجر به آزادی او در ازای آزادی ۱۰۴۷ زندانی فلسطینی شد که اکثر آنها به حبسهای طولانی مدت محکوم شده بودند.
در جریان تجاوز اسرائیل به نوار غزه در سال ۲۰۱۴، گردانهای القسام موفق به اسارت چهار افسر و سرباز اسرائیلی شدند و هنوز از افشای هرگونه اطلاعاتی در مورد آنها پیش از آزادی اسرای آزاد شده در طرح «وفاء الاحرار» که در کرانه باختری دوباره دستگیر شده بودند، خودداری میکنند.
طوفان الاقصی
در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، رزمندگان کتائب قسام با عبور از خطوط اشغالی و اجرای حملهای گسترده، عملیات «طوفان الاقصی» را آغاز کردند؛ عملیاتی که به گفته ناظران، تحولی راهبردی در تاریخ نبرد فلسطین با رژیم صهیونیستی ایجاد کرد و شکنندگی ساختار نظامی و امنیتی این رژیم را آشکار ساخت.
همزمان با این حمله، شهید محمد ضیف، فرمانده گردانهای عزالدین قسام، آغاز عملیات «طوفان الاقصی» را در پاسخ به جنایات اشغالگران اسرائیلی علیه فلسطینیان و تجاوزهای مکرر آنها به محوطه مسجد الاقصی اعلام کرد.
در جریان این حمله، گردانهای عزالدین قسام صدها اسرائیلی را کشتند و به اسارت گرفتند که بعداً در چند مرحله به عنوان بخشی از توافق تبادل اسرا «سیل الاقصی» در ازای آزادی ۳هزار و ۹۸۵ زندانی فلسطینی، از جمله ۲هزار و ۷۱۸ نفر از نوار غزه که در جنگ قبلی دستگیر شده بودند، آزاد شدند.
در سالروز تأسیس خود، حماس تأکید کرده است که «طوفان الاقصی» نقطهای درخشان در مسیر مبارزه ملت فلسطین بوده و آغاز واقعی زوال اشغالگری از سرزمین فلسطین بهشمار میرود.
نظر شما