به گزارش خبرگزاری شبستان، این نشست به همت مرکز گفتوگوی اسلام و مسیحیت و رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در رم و با حضور دو نویسنده مسلمان و مسیحی کتاب از ایتالیا و ایران به صورت برخط برگزار شد. اثر یادشده حاصل همکاری محمد صحاف کاشانی مدیر گروه کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و پروفسور کریستوفر کلوهسی استاد مؤسسه پاپی مطالعات عربی و اسلامی (پیسایی) در رم است.
در آغاز این نشست، دکتر سید مجید امامی رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران، انتشار این اثر را «عیدی و تبریکی مضاعف» در روز مادر امسال توصیف کرد و گفت این کتاب صرفاً درباره دو شخصیت بزرگ نیست، بلکه درباره حقیقتی مشترک است که در جهانی با مناقشههای تازه پیرامون ارزشهای انسانی و بهویژه جایگاه زنان در مطالعات جنسیت و فمینیسم، میتواند زمینه همگرایی و گفتوگویی ثمربخش میان دو سنت الهی و دو فرهنگ را تقویت کند.
امامی با اشاره به اینکه حضرت مریم (س) و حضرت فاطمه (س) نماد مفاهیم عمیق الهیاتی همچون پاکی، معصومیت و مادری هستند، تأکید کرد اگر گفتوگو بر اساس چنین مضامینی بنا شود، میتواند به نتایج مطلوبی منجر شود. وی همچنین با اشاره به نهادها یا برنامههایی با عنوان «حوار مریمی» یا «گفتوگوهای مریموار» که به گفته او از مباحث مشهور کاتولیکها در سه دهه گذشته بوده است، این پرسش را مطرح کرد که چرا «حوار فاطمی» در برنامههای بیناادیانی و بینافرهنگی جایگاه پررنگی ندارد. وی این مساله را به ضعف توجه به موضوعات بینافرهنگی و بیناادیانی در نهادهای مختلف حوزوی و دانشگاهی مرتبط دانست.
رایزن فرهنگی سفارت ایران در رم در ادامه با اشاره به اینکه هشتم دسامبر در تقویم کاتولیک روز حضرت مریم(س) نامیده شده و در ایتالیا و برخی کشورهای کاتولیک تعطیل رسمی است، گفت این نامگذاری، عمق نفوذ آموزههایی چون عصمت و لقاح عصمتآلود مریم مقدس را در میان مؤمنان مسیحی نشان میدهد. وی افزود در نگاه کاتولیک، همه انسانها تا قیامت متأثر از گناه نخستین هستند، اما حضرت مریم استثنا دانسته میشود.
امامی همچنین همزمانی سالهای اخیرِ ایام هشتم دسامبر با ایام فاطمی را فرصتی برای طرح مجدد مفاهیم مشترک و گفتوگو درباره «دو کلمه الهی برای یک حقیقت» توصیف کرد.
در بخش بعدی نشست، کریستوفر کلوهسی استاد مؤسسه مطالعات اسلام و جهان عرب واتیکان (پیسایی)، ضمن معرفی نگاه خود به دو گوهر مشترک در کتاب تازه منتشر شده به زبان انگلیسی، گفت این اثر صرفاً یک متن معنوی یا ترویجی نیست، بلکه متنی آکادمیک درباره الهامبخشترین بانوان دو دین است و تلاش میکند نه فقط از منظر درونمذهبی، بلکه با رویکردی تحلیلی، مبانی کلامی شکلگرفته حول این دو شخصیت را واکاوی کند.
کلوهسی با اشاره به اینکه آموزه عصمت و طهارت از مهمترین مشترکات شیعه و کاتولیک درباره این دو بانو است، افزود اعتقاد به «لقاح آسمانی» و مبرا بودن حضرت مریم (س) از گناه نخستین در سنت کاتولیک، با مفهوم عصمهالله کبری بودن حضرت زهرا (س) قابل مقایسه است.
این استاد مؤسسه پاپی همچنین «مادری» را محور دیگری از اشتراک دانست و گفت ماجرای مادری با بشارت عیسی (ع) به مریم (س) و بشارت فاطمه (س) به حسین (ع) آغاز میشود، اما خبر میلاد حسین (ع) با غم و حزن نیز همراه است؛ چرا که خبر شهادت آن حضرت همزمان با خبر ولادت مطرح شده است. وی «حزن» را مؤلفهای مشترک خواند و افزود در متون هر دو مکتب، زندگی این بزرگواران با حزن و محزون بودن و بیتالاحزان همراه است، همانگونه که درباره عیسی (ع) نیز روایتهایی از خبر گرفتار و کشته شدن فرزند به حضرت مریم (س) مطرح شده است، در حالی که در آسمانها، ولادت عیسی (ع) و حسین (ع) هر دو به عنوان منجی، با سرور و خوشحالی نیز یاد میشود.
کلوهسی در ادامه، «شفاعت» را از آموزههای مهم مشترک دانست و با اشاره به تفاوت نگاه مذاهب اسلامی درباره این مفهوم، گفت متن قرآن بر مقام شفاعت تصریح دارد و حضرت مریم (س) نیز در سنت کاتولیک مقام شفاعت دارد. وی افزود توسل به این دو بانو برای نجات و آموزه نجات با شفاعت، از مهمترین مشترکات تشیع و کاتولیسیسم است.
در بخش پایانی نشست، حجتالاسلام محمد صحاف کاشانی نویسنده ایرانی این اثر، با اشاره به انتشار ترجمه فارسی کتاب توسط انتشارات دلیل ما، گفت در این اثر بیش از چهل آموزه الهیاتی عمیق و مشترک، همچنین سیره و تاریخ مربوط به هر دو بانوی مطهر و مقدس، با تبویب خاص بررسی شده است. وی با اشاره به نمونههایی از آیات و تعابیر قرآنی درباره حضرت مریم و نیز شواهد موجود در روایات شیعی و سنتی درباره حضرت فاطمه (س)، بر همپوشانی مفاهیم تأکید کرد و افزود تسبیح و ذکر در هر دو سنت، میراث این دو بانوست.
حجتالاسلام صحاف کاشانی با بیان اینکه هر دو مادران کلمهالله و منجی هستند، گفت عظمت واقعی هر دو در روز قیامت مشخص میشود و خداوند «قدرت شفاعتی بالا و بینهایت» به آنان عطا کرده است. وی همچنین تصریح کرد حضرت مریم (س) و حضرت فاطمه (س) هر دو «آیتالله» هستند و با اشاره به جایگاه علم در متون هر دو مکتب، به مفهوم «علمالکتاب» و برگزیدگی الهی پرداخت و «مصحف فاطمی» را نیز از مصادیق انتقال بخشی از این معارف برشمرد.
در پایان این نشست، از استقبال ناشران و کتابفروشان مجازی شناختهشده از این اثر به عنوان پدیدهای الهامبخش و کمنظیر یاد شد. بر اساس مطالب ارائهشده در نشست، این کتاب از طریق فروشگاههای معتبر جهانی همچون آمازون، والمارت و بارنز اند نوبل در دسترس علاقهمندان قرار دارد.
همچنین مؤسسه پاپی مطالعات اسلامی واتیکان (پیسایی) به طور رسمی انتشار کتاب «بانو مریم و بانو فاطمه» را اعلام و عنوان کرده است که این اثر پلی میان سنتهای الهیاتی اسلام و مسیحیت بنا نهاده است؛ اقدامی که در جمعبندی نشست، به عنوان تایید علمی و معنوی بر اهمیت کتاب و نقشی که در تقویت گفتوگوی بین ادیان ایفا میکند، ارزیابی شد و آن را در کانون توجه محققان و الهیدانان قرار میدهد.
نظر شما