به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، در بعضی محلهها، کافی است چند دقیقه کنار یک مسجد بایستید تا چیزی را ببینید که شاید تا همین چند سال پیش تصورش دشوار بود: بچههایی که با شوق وارد شبستان میشوند، نوجوانانی که حال تمرین مداحی هستند، و هیئتی که در کنار کلاس قرآن، جلسهای برای برنامهریزی فعالیتهای اجتماعی محله دارد. انگار در دل همان بنای قدیمی، حیاتی تازه در جریان است؛ حیاتی که آرامآرام چهرهای نو به مسجد میدهد.
اما این حیات تازه، تصادفی شکل نگرفته است. در فارس، جریانی در حال رشد است که مسجد را یک «پایگاه زنده» میبیند؛ پایگاهی که اگر درست مدیریت شود، میتواند بار بسیاری از نیازهای فرهنگی، تربیتی و اجتماعی مردم را به دوش بکشد. نگاه تازهای که سعی نمیکند گذشته را تکرار کند و میخواهد آیندهای جدید برای مسجد بسازد.
مدیرکل تبلیغات اسلامی فارس؛ معتقد است که امروز ظرفیتهای بیسابقهای در اختیار مسجد قرار گرفته—از شبکه گسترده هیئات تا هزاران مداح، از جمعهای خانگی قرآن تا موج جدید جوانانی که به فعالیتهای هویتی و جمعی علاقه دارند—و اگر این ظرفیتها به جای پراکندگی، زیر سقف مسجد جمع شود، میتواند چهره فرهنگی شهرهای فارس را متحول کند.
مسجد؛ جایی که باید دوباره محور شود
حجتالاسلام محمدباقر ولدان، با اشاره به تجربه سالهای گذشته، معتقد است فاصله گرفتن برنامههای فرهنگی از مسجد، هزینههای زیادی به بار آورده است. ولدان میگوید: «ما هرچه کشیدیم از همین بود که مسجدها خالی شد و کارها را بردیم سمت برنامههای جانبی. امروز باید برگردیم به اصل؛ مسجد میتواند و باید پایگاه امامت باشد.»
رویکرد جدید سازمان تبلیغات این است که «هر مسجد یک هیئت» داشته باشد و نسبت هیئتها با مساجد تثبیت شود.
این سخن، تنها یک شعار نیست؛ چراکه بهگفته او، سازمان تبلیغات اسلامی استان، عملیاتیکردن این نگاه را آغاز کرده است و هماکنون در بسیاری از شهرستانها مسیر جدیدی شکل گرفته است.
شبکه مساجد؛ از احیا تا کنشگری
بر اساس آمار ارائهشده توسط مدیرکل تبلیغات اسلامی فارس، امروز در استان حدود شش هزار مسجد فعال وجود دارد؛ مساجدی که قرار است نقش محوری خود را از نو تعریف کنند. ولدان توضیح میدهد که در کنار این شبکه گسترده، حدود شش هزار هیئت مذهبی نیز فعالیت میکنند و رویکرد جدید سازمان تبلیغات این است که «هر مسجد یک هیئت» داشته باشد و نسبت هیئتها با مساجد تثبیت شود.
او تأکید میکند: «هیئتها ارتباطشان با مسجد دارد فعالتر میشود. هدف این است که پایگاه اصلی فعالیتها، دوباره مسجد باشد.»
مداحان، قرآنیها و خانههایی که روشناند
بخش دیگری از ظرفیتهای فرهنگی استان، جامعه وسیع ۱۳ هزار مداح و ستایشگر است؛ افرادی که ولدان از آنها بهعنوان «افتخارات استان» یاد میکند و معتقد است حضورشان میتواند نیرویی تعیینکننده در احیای کارکرد اجتماعی مسجد باشد.
در کنار آن، شبکهای گسترده از مراکز قرآنی و همچنین مجالس خانگی قرآن و روضه در استان فعال است. ولدان این اجتماعات کوچک و خانگی را مکمل مسجد میداند؛ فضاهایی که گرچه خارج از چهار دیوار مسجد شکل میگیرند، اما به جریان کلی «احیای زیست مؤمنانه» کمک میکنند.
بخش دیگری از ظرفیتهای فرهنگی استان، جامعه وسیع ۱۳ هزار مداح و ستایشگر است؛ افرادی که ولدان از آنها بهعنوان «افتخارات استان» یاد میکند و معتقد است حضورشان میتواند نیرویی تعیینکننده در احیای کارکرد اجتماعی مسجد باشد.
مسیری که آغاز شده است
تحرک تازهای که در مجموعه تبلیغات اسلامی فارس دیده میشود، هدفی روشن دارد و آن بازگرداندن مسجد به نقش طبیعی و اصلی خود در جامعه است. ولدان بر این باور است که اگر مسجد دوباره به مرکز فعالیت فرهنگی و اجتماعی تبدیل شود، بسیاری از چالشهای فرهنگی و حتی اجتماعی حلشدنی خواهد شد.
او با اطمینان میگوید: «به مردم این اطمینان را میدهیم که آمدهایم برای احیای دوباره مساجد. شبکه مساجد استان امروز محور فعالیتها شده و این مسیر را ادامه میدهیم.»
آنچه در سخنان مدیرکل تبلیغات اسلامی فارس دیده میشود، فراتر از یک برنامه اداری است؛ نوعی تغییر زاویه نگاه. تغییری که اگر با همین انرژی و همافزایی ادامه یابد، شاید بتواند دوباره مسجد را—آنگونه که در تاریخ ایران بوده—به قلب تپنده فرهنگ و اجتماع بازگرداند.
برنامه تازهای که امروز درباره آن سخن گفته میشود، نشانهای از بازگشت به ریشههاست. مسجد، که سالها پایگاه نخست همنشینی، یادگیری، همیاری و بندگی بوده، اکنون بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته است. شبکه گسترده هیئتها، مداحان، فعالان فرهنگی و کانونهای قرآنی میتواند ـ اگر درست هدایت شود ـ روح تازهای در این فضا بدمد و از مسجد دوباره خانهای بسازد که زندگی در آن جریان دارد.
تحولی که آغاز شده، امید میدهد مسیر آینده روشنتر از گذشته باشد و مسجد، با ظرفیتهای گسترده مردمی، دوباره نقش طبیعی خود را در پیوند دادن دلها و تقویت حیات دینی و اجتماعی ایفا کند.
نظر شما