به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، در روزهایی که استان فارس خود را برای میزبانی از آیینهای فاطمیه آماده میکند، فضای ادبی و فرهنگی این خطه حالوهوایی متفاوت به خود گرفته است. از کوچههای روستاهای جهرم تا میدانهای شهرهای بزرگی چون شیراز و داراب، چراغ محافل شعر فاطمی یکییکی روشن میشود؛ محافلی که بنا بر گفته متولیان آن، ریشه در یک سنت چهاردههای دارد و امروز به یکی از منسجمترین حرکتهای مردمی در حوزه ادبیات آیینی کشور تبدیل شده است.
برخلاف بسیاری از برنامههای مناسبتی که در اتاقهای رسمی طراحی میشوند، محافل شعر فاطمی در فارس از متن روستاها، محلهها، حسینیهها و خانههای قدیمی برمیخیزد؛ از همانجایی که شعر آیینی همیشه بیشترین مخاطبش را داشته است.
ایوب پرندآور، دبیر هماهنگی هفته شعر و ادب فاطمی فارس، در گفتوگو با ما، این جریان را ادامه طبیعی همان نهالی میداند که «چهل سال پیش در شب شعر عاشورای شیراز کاشته شد.» او میگوید: «فارس امروز مرکز مهمترین رویدادهای ادبیات آیینی کشور است و هفته شعر و ادب فاطمی حاصل همان ریشهدار شدن نهالی است که سالها پیش در دل مردم این استان کاشته شد.»
جریانی که از دل مردم میآید
«مردمی بودن» مهمترین نقطه قوت این محافل شعر است. برخلاف بسیاری از برنامههای مناسبتی که در اتاقهای رسمی طراحی میشوند، محافل شعر فاطمی در فارس از متن روستاها، محلهها، حسینیهها و خانههای قدیمی برمیخیزد؛ از همانجایی که شعر آیینی همیشه بیشترین مخاطبش را داشته است.
پرندآور در توضیح این ویژگی میگوید: «چند سالی است که شهرها و روستاهای استان، همزمان با ایام شهادت حضرت زهرا(س)، خودشان برای برپایی محفل شعر پیشقدم میشوند. خوشبختانه استقبال به حدی است که در یک هفته، ۹ برنامه برگزار میشود؛ گاهی حتی در یک روز چند محفل همزمان در نقاط مختلف استان برپا است. این حجم استقبال در کشور بینظیر است.»
روستاهایی که میزبان شعر آیینی شدهاند
خوشبختانه استقبال به حدی است که در یک هفته، ۹ برنامه برگزار میشود؛ گاهی حتی در یک روز چند محفل همزمان در نقاط مختلف استان برپا است. این حجم استقبال در کشور بینظیر است.
گستردگی این برنامهها نیز در نوع خود کمسابقه است. چهار رویداد در چهار روستای شهرستان جهرم، که یکی از آنها مختص دانشآموزان و نوجوانان است، نشان میدهد که این حرکت فراگیر و آیندهنگرانه است.
از ۲۸ آبان تا سوم آذر، روستاهای فتحآباد، کلاکلی، کراده و بهجان به ترتیبی میزبان شاعرانی خواهند بود که از نقاط مختلف استان برای خوانش شعر فاطمی گرد هم میآیند.
بهگفته پرندآور، آغاز رسمی این هفته نیز رنگ و بویی کاملاً مردمی دارد: «چهارشنبه ۲۸ آبان، همزمان در شهرک سعدی شیراز با چراغداری کربلایی حسین فهندژ سعدی و در بوانات با چراغداری حجتالاسلام تندگام هفته را آغاز میکنیم.» این تعبیر «چراغداری» چنانکه در روایتها آمده، از سنتهای ویژه همین محافل است؛ سنتی که معنای آن روشن نگهداشتن چراغ ارادت به اهلبیت(ع) است.
چراغدارانی که یک جریان ساختهاند
هاشم کرونی، دبیر دفتر شعر و ادب مردمی «چلچراغ»، بخش دیگری از پشت صحنه این حرکت را روایت میکند. او بر نقش همین چراغداران تأکید دارد؛ مردمی که داوطلبانه و بیهیچ چشمداشتی، بار اصلی برگزاری رویدادها را بر دوش میکشند. «مفهوم چراغدار، کاملاً مردمی است. اینها بانیانی هستند که در گوشهگوشه فارس علم ارادتورزی را برافراشتهاند. اگر هر چراغداری چراغی افروخته باشد، فارس امروز چلچراغ ارادت به آلالله(ع) است.»
کرونی با نگاهی تحلیلیتر به رابطه میان مردم و مسئولان میافزاید: «مردمی بودن این رویدادها به این معنا نیست که مسئولان کنار بکشند. سال گذشته حمایتها کامل بود اما امسال چنین نشد. با این حال رویداد متوقف نشد، چون چراغداران خودشان را صاحب کار نمیدانند؛ صاحب اصلی این برنامهها حضرات آلالله هستند.»
مردمی بودن این رویدادها به این معنا نیست که مسئولان کنار بکشند. سال گذشته حمایتها کامل بود اما امسال چنین نشد. با این حال رویداد متوقف نشد، چون چراغداران خودشان را صاحب کار نمیدانند؛ صاحب اصلی این برنامهها حضرات آلالله هستند.
او البته یادآور میشود که حمایتهای مالی مورد نیاز این محافل چندان سنگین نیست: «رقم کمکها آنقدر ناچیز است که در بودجه فرهنگی استان پول خرد هم به حساب نمیآید. اما همین کمک اندک، رویداد را پربارتر میکند. اگر مسئولی کمکی کند، توفیق ارادتورزی پیدا کرده، و اگر کمکی نکند باید از خود بپرسد چرا این توفیق از او سلب شده است.»
هفته شعر و ادب فاطمی امسال، از چهارشنبه ۲۸ آبان آغاز میشود و تا سوم آذر ادامه دارد؛ هفتهای که تنها چند روز در تقویم است، اما پشت آن ۴۰ سال تجربه و یک پشتوانه عظیم مردمی ایستاده است.
نظر شما