«محسن پرویز»، نویسنده و معاون فرهنگی سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان درباره مسئله افزایش سرانه مطالعه، با تأکید بر نادقیقبودن برخی آمارهای منتشرشده در این حوزه اظهار کرد: آمارهایی که درباره سرانه کتابخوانی ایرانیان مطرح میشود، غالباً مبنای علمی ندارد یا بر اساس دادههای قدیمی تکرار میشود. به گفته وی، در سالهای گذشته یکی از مسئولان عددی مربوط به دوران پیش از انقلاب را به اشتباه به عنوان آمار روز سرانه مطالعه اعلام کرد و همین رقم سالها بدون بررسی تکرار شد.
آمارهای سرانه مطالعه در ایران دقیق نیست
پرویز افزود: بر اساس مطالعات علمی انجامشده در دهه ۸۰، سرانه کتابخوانی ایرانیان به بیش از ۱۸ و نیم دقیقه در روز رسیده بود؛ این در حالی است که آخرین آمار پیش از انقلاب در دهه ۵۰ تنها حدود ۲ دقیقه برآورد شده بود. به گفته این نویسنده، سرانه مطالعه و سرانه کتابخوانی با یکدیگر تفاوت دارند؛ چراکه سرانه مطالعه هرنوع مطالعه را شامل میشود و در دهه ۸۰ این رقم به بیش از ۷۰ دقیقه نیز میرسید.
وی شبکههای اجتماعی را یکی از عوامل تأثیرگذار بر افزایش زمان مطالعه دانست و تصریح کرد: شبکههای اجتماعی هم میتوانند فرصت باشند و هم تهدید. فرصت از آن جهت که قابلیت معرفی کتابها، ارائه بریدههایی از آثار و اطلاعرسانی درباره انتشار کتابهای جدید را دارند و میتوانند کاربران را به مطالعه ترغیب کنند. تهدید نیز از آن جهت که ممکن است اطلاعات نادرست و فاقد منبع در قالب محتواهای جذاب منتشر شود و مخاطب را دچار گمراهی کند.
دسترسی به شبکههای اجتماعی و نقش آن در کتابخوانی
پرویز در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر دسترسی به شبکههای اجتماعی بر روند کتابخوانی گفت: کتاب فقط نسخه چاپی نیست. امروز بسیاری از افراد با کتابهای الکترونیکی مطالعه میکنند و این امر هیچ تفاوتی با کتاب چاپی در اصل کارکرد آن که افزایش دانش و بینش افراد است، ندارد. وی با این حال تأکید کرد که کتابهای کاغذی همچنان جایگاه خود را حفظ کردهاند و نباید بر هیچ قالبی تعصب داشت.
مشوقهای افزایش کتابخوانی در نسل جوان
این نویسنده درباره راهکارهای افزایش سرانه کتابخوانی، به ویژه در میان نسل جوان، اظهار کرد: روشهای ترویج کتابخوانی مشخص و شناختهشدهاند و مهمترین آنها توجه به سنین کودکی است. اگر کودکان با کتاب مأنوس شوند، در بزرگسالی نیز نمیتوانند از آن فاصله بگیرند.
پرویز با بیان اینکه مشوقهای کتابخوانی لزوماً مادی نیستند، تصریح کرد: اگر کودک از همان ابتدا فرق فرد عالم و جاهل و ارزشگذاری جامعه نسبت به دانش را درک کند، بهطور طبیعی به سمت کتاب و مطالعه میرود. به گفته وی، ترویج کتابخوانی تنها بر دوش ناشران و فعالان حوزه کتاب نیست، بلکه جامعه باید الگوهای واقعی دانایی را به نمایش بگذارد.
نظر شما