نماز، عامل اقتدار و مقاومت

خبرگزاری شبستان-هرمزگان، حجت الاسلام سعید سربازی زاده، مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه امام سجاد(ع)؛ در سایه سجاده، مؤمن نه‌تنها آرامش می‌یابد، بلکه در برابر سختی‌های زندگی شکست‌ناپذیر می‌شود.

 نماز به عنوان یکی از ارکان اصلی دین اسلام، فراتر از یک عمل عبادی، نظامی تربیتی و معنوی برای تقویت روح و جامعه است. 

در ادامه، ابعاد مختلف این عبادت الهی از منظر روایات و آیات قرآن بررسی می‌شود.  

رسول اکرم (ص) در سخنی به ابوذر فرمود: ای ابوذر! تا زمانی که در نماز هستی، در حقیقت در خانه فرمانروا را می‌کوبی، و کسی که زیاد درِ خانه فرمانروا را بکوبد، آن در به رویش گشوده می‌شود (الامالی، ج۲، ص۱۱۴).  

این تعبیر، تصویری ژرف از نماز ارائه می‌دهد؛ نمازی که انسان را از زمین جدا کرده و به آسمان قدرت و رحمت الهی متصل می‌کند. نماز، پلی است میان ضعف انسان و عظمت پروردگار.  

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: آگاه باشید! نماز، سفره گسترده‌ی خدا در زمین است که روزی پنج بار برای اهل رحمتش آماده شده است (مستدرک الوسائل، ج۱، ص۱۷۰).  

نماز، تنها ادای وظیفه نیست؛ ضیافت روح است. کسی که پنج‌بار در روز بر سر این سفره می‌نشیند، از فقر معنوی و ضعف درونی رهایی می‌یابد. 

در این ضیافت، روح مؤمن از غذای رحمت الهی نیرو می‌گیرد و برای مقابله با دشواری‌های زندگی آماده می‌شود.  

قرآن کریم می‌فرماید: وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلَّا عَلَی الْخَاشِعِینَ (بقره: ۴۵).  

از صبر و نماز یاری جویید، و همانا نماز بزرگ است مگر بر اهل خشوع.

امام صادق (ع) در تفسیر این آیه فرمودند: هرگاه حادثه‌ای سخت بر انسان وارد شود، باید روزه بگیرد و به نماز پناه ببرد (الدر المنثور، ج۱، ص۶۸).

در واقع، هر رکعت نماز، تمرین صبر و پایداری است؛ تمرینی که انسان را در برابر شکست‌ها و اضطراب‌ها مقاوم می‌کند.  

نقل‌قول برجسته: پیامبر اکرم (ص): اگر بدانی در نماز چه پاداشی داری و با که راز و نیاز می‌کنی، هرگز از نماز خسته نمی‌شوی (امالی شیخ طوسی، ج۲، ص۱۴۲).  

در دنیای مدرن، درمانگران از نیاز انسان به نیایش سخن می‌گویند، اما در اسلام، نماز فراتر از نیایش است؛ نظامی تربیتی و روانی برای پالایش روح.

امام صادق (ع) فرمود: هرگاه اندوهی بر شما روی آورد، وضو بگیرید، در محراب بایستید و نماز بخوانید تا خداوند غم شما را برطرف سازد (تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۶۰).  

نماز، انسان را از اضطراب رها می‌کند و به او تمرکز، آرامش و امید می‌بخشد. همان‌گونه که آب، آلودگی جسم را می‌شوید، نماز غبار اندوه و خستگی را از جان می‌زداید.  

پیامبر اکرم (ص) به بلال می‌فرمود: ای بلال! ما را از دنیا آسوده کن.

و مقصودش اذان بود تا حضرت به نماز بایستد. سپس فرمود:  نور چشم من در نماز است(بحارالانوار، ج۸۲، ص۱۹۲).  

نماز برای مؤمن، نقطه‌ی تکیه است. در آن، انسان با قدرت مطلق سخن می‌گوید و از این گفت‌وگو، عزت و جرئت می‌گیرد. 

انسان نمازگزار، چون کوهی استوار می‌شود که هیچ تندبادی او را از پا درنمی‌آورد. 

حضرت زینب (س) در شب یازدهم محرم، با وجود مصیبت‌ها، نماز خود را ترک نکرد.

امام موسی صدر در توصیف این لحظه می‌گوید:  زینب نماز را نه برای پاداش، بلکه برای استمرار ارتباط با خدا در مسیر مقاومت اقامه کرد. نماز او تداوم عاشورا بود» (مجموعه آثار، ج۴).  

از سجده‌ی زینب (س) در خرابه شام تا نماز مجاهدان در سنگر، همگی گواه آن است که نماز، سرچشمه استقامت در راه حق است.  

نماز تنها عبادتی فردی نیست؛ نیرویی است اجتماعی که انسان‌ها را به عدالت، نظم، اخلاق و امید فرامی‌خواند. 

جامعه‌ای که اهل نماز است، کمتر دچار بحران اخلاقی، بی‌اعتمادی یا ناهنجاری می‌شود.

نماز، یاد خدا را در دل‌ها زنده نگه می‌دارد و یاد خداست که آرامش می‌بخشد:  «أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» (رعد: ۲۸).  

نماز، ستون دین و ستون استقامت انسان است. هر سجده، تجدید پیمان با خدا و تمرینی برای آزادگی است. 

انسان نمازگزار، در برابر حوادث زندگی خم نمی‌شود؛ زیرا در نماز، به سرچشمه‌ی بی‌پایان قدرت وصل است.

جامعه‌ای که بر محور نماز می‌چرخد، از درون شکست‌ناپذیر می‌شود.