خبرگزاری شبستان، گروه بینالملل: در محلهای آرام از شهر لستر انگلستان، جایی در امتداد خیابان جاده اسمستون، مسجدی شکل گرفته که نه فقط محل اقامه نماز، بلکه تکیهگاهی برای هویت، امید و همبستگی شیعیان مهاجر است. مسجد «فاطمه زهرا (س)» که تنها از یک مصلی ساده آغاز شد، امروز در قامت یک مرکز دینی، آموزشی و خیریه رسمی، در میان بافت چندفرهنگی بریتانیا، چراغی روشن از ایمان و پیوند اجتماعی را برپا نگاه داشته است.
داستان مسجد فاطمه زهرا (س) از سال ۲۰۱۴ آغاز میشود؛ زمانی که گروهی از مسلمانان شیعه پاکستانی، ایرانی، آفریقایی و هندی ساکن لستر، یک سالن کوچک را برای اقامه نماز و برگزاری مراسم عزاداری اهلبیت (ع) بهصورت موقتی اجاره کردند. جمعیت روزبهروز بیشتر شد و همان اتاق کوچک دیگر جوابگوی اشکها و نمازهای جماعت نبود. تنها دو سال بعد، با کمکهای مردمی، ساختمان شماره ۷۲-۷۴ خیابان اُسمستون خریداری شد؛ ساختمانی که زمانی انبار صنعتی بود و حالا قرار بود خانه دعا شود.
یک نمازگزار قدیمی چنین میگوید: «ما فقط یک جا برای نماز میخواستیم. اما حالا هر حجره این مسجد، داستان یک خانواده مهاجر است؛ داستان کسی که اینجا آرام گرفت، دعا کرد و امید گرفت.»
تعهد به آموزش با مدرسهای که به عنوان بستری برای پرورش کودکان عمل میکند و رشد معنوی و شخصی را ارتقا میدهد، مشهود است.
معماری و فضا؛ سادگی، بیپیرایه اما روحدار
برخلاف مساجد باشکوه خاورمیانه با گنبدها و منارههای بلند، معماری مسجد فاطمه زهرا ساختمان، نسبتا ساده و مناسب محله است. نمای آجری، پنجرههای سفید ساده و تابلویی بهخط عربی و انگلیسی، تنها نشانه مسجد بودن آن است. اما درون ساختمان، فضای معنوی حاکم است:
نمازخانه مردان در طبقه همکف با فرشهای سبزرنگ و محرابی ساده است؛ نمازخانه خواهران در طبقه بالا، با پرده و ورودی مجزا، آرام و خلوت برای نیایش است. اتاقهای کوچکِ کلاسهای قرآن، جایی که کودکان دیروز، معلمان امروز شدهاند.
گاه روایتی زیبا از شبهای قدر؛ چراغها خاموش، دلها روشن، صدای دعا در دو زبان عربی و انگلیسی طنیناندازمی شود ...
خدماتی که مسجد ارائه میدهد شامل پنج نماز روزانه، دو جماعت جمعه، سخنرانیهای مذهبی، آموزش فقه و قرآن، عقد و ازدواج و مراسم خاکسپاری برای اعضای جامعه است.
این مسجد با شماره ۱۲۰۰۹۳۹ در کمیسیون خیریه بریتانیا ثبت شده و فعالیتهای جمعآوری کمک برای نیازمندان مسلمان و غیرمسلمان شهر، برگزاری مراسم عقد و ازدواج و خدمات تغسیل و تشییع جنازه، حضور در جلسات بین ادیانی شهر لستر و گفتوگو با کلیساها و معابد دیگر برای صلح و همزیستی را دنبال میکند.
امام جماعت این مسجد در یکی از سخنرانیها میگوید: «دین ما فقط نماز و روزه نیست؛ اگر همسایهمان گرسنه باشد، مسجد ما ناقص است.»
همچنین در سایتهای فهرست مساجد ذکر شده است که دسترسی و زمانبندی نمازخانه به زبان انگلیسی و برای جماعت متنوع محلی تنظیم شدهاند.
مسجدی برای نسلها؛ آموزش، قرآن و هویت
بخش پررنگ نقش این مسجد، آموزش است. در کنار نمازهای پنجگانه، برنامههای هر هفته همچون مدرسه قرآن برای کودکان (۵ تا ۱۵ سال) : آموزش روخوانی، تجوید، سیره اهلبیت، اخلاق اسلامی، کلاسهای ویژه بانوان: جلسات تفسیر قرآن، دعاخوانی و مهارتهای زندگی خانوادگی اسلامی، برنامههای جوانان: شبهای گفتوگوی دینی به زبان انگلیسی و تحلیل وقایع جهان اسلام برگزار میشود.
خانم «صفورا حیدر»، مربی کلاس دختران، میگوید: «اینجا فقط الفبا یا قرآن یاد نمیدهیم؛ اینجا دختران یاد میگیرند مسلمان بودن در اروپا یعنی چه، چگونه حجاب را با اعتمادبهنفس بپوشند و چگونه در جامعه مؤثر باشند.»
مسجد فاطمه زهرا (س) به عنوان پناهگاهی دلپذیر در جامعه پر جنب و جوش لستر شناخته میشود. این مسجد زیبا فضایی آرام را ارائه میدهد و حس آرامش و ارتباط معنوی را تقویت میکند. با محیط دنج خود، فضایی دعوتکننده برای نمازگزاران فراهم میکند تا گرد هم آیند، تأمل کنند و در فعالیتهای جمعی شرکت کنند.
اجتماعات و مناسبتها؛ اشک، شادی و همدلی
مسجد، فقط عبادتخانه نیست؛ خانه احساس جمعی است، ماه رمضان: سفرههای افطار ساده اما گرم؛ خانوادهها با ملیتهای مختلف، کنار هم روزه باز میکنند. در محرم و صفر پرچمهای مشکی به اهتزاز در میآید و روضههای فارسی، اردو و انگلیسی خوانده میشوند؛ کودکان با سربند «یا حسین» میآیند و با اشکهای بیصدا میروند.
در عید قربان و غدیر نیز جشن، شیرینی خانگی، صدای تکبیر و تبریک، لباسهای نو و لبخند کودکانی که عیدی میگیرند، دیده میشود.
چالشها در غربت؛ امید در میان تردیدها
حجم فضای اولیه کوچک بود و نیاز به توسعه و منابع مالی و حمایت داشت. این چالش شامل محدودیت فضاست چرا که نماز جمعه گاه در راهرو برگزار میشود، ظرفیت مسجد پاسخگوی جمعیت نیست.
مسئله دیگر فشارهای مالی است که همه هزینهها از کمک مردم تأمین میشود و تورم انگلیس فشار میآورد.
نگاه رسانهای و اسلامهراسی نیز مسئله دیگر است چرا که برخی رسانههای محلی، فعالیت مسلمانان را زیر ذرهبین نگاه شکآلود میبرند.
دغدغه نسل دوم و سوم نیز از چالشهای دیگر است که نوجوانان بین فرهنگ غربی و هویت اسلامی معلق میمانند؛ مسجد میکوشد پل باشد، نه دیوار.
آینده؛ مسجدی که میخواهد بماند
برنامه توسعه جدید مسجد شامل خرید زمین مجاور، ساخت سالن چندمنظوره، کتابخانه اسلامی و فضای بازی کودکان است. هدف اصلی اینجاست که مسجد باید برای کودک امروز، خانه گرم فردای لندن و لستر باشد.
این مسجد میتواند به الگویی برای مراکز اسلامی در اروپا تبدیل شود که هم عبادتگاهاند و هم محور تعلیم و تربیت و اجتماع. تنوع قومی و زبانی در جامعه لستر امکان ایجاد پل میان جوامع مختلف مسلمان و میان ادیان را فراهم میآورد.
برهمین اساس، مسجد فاطمه زهرا (س) به عنوان پناهگاهی دلپذیر در جامعه پر جنب و جوش لستر شناخته میشود. این مسجد زیبا فضایی آرام را ارائه میدهد و حس آرامش و ارتباط معنوی را تقویت میکند. با محیط دنج خود، فضایی دعوتکننده برای نمازگزاران فراهم میکند تا گرد هم آیند، تأمل کنند و در فعالیتهای جمعی شرکت کنند.
این مسجد به ویژه به خاطر فضای دوستانهاش، جایی که مهربانی و احترام در تعاملات بین شرکتکنندگان موج میزند، مورد توجه است. کمیته اختصاصی و اعضای جامعه به طور فعال در ارتقاء امکانات مسجد، از جمله بهبودهای مداوم با هدف ایجاد فضایی زیباتر و کاربردیتر، مشارکت دارند.
این مسجد میتواند به الگویی برای مراکز اسلامی در اروپا تبدیل شود که هم عبادتگاهاند و هم محور تعلیم و تربیت و اجتماع. تنوع قومی و زبانی در جامعه لستر امکان ایجاد پل میان جوامع مختلف مسلمان و میان ادیان را فراهم میآورد.
تعهد به آموزش با مدرسهای که به عنوان بستری برای پرورش کودکان عمل میکند و رشد معنوی و شخصی را ارتقا میدهد، مشهود است. اگرچه برخی نگرانیها در مورد جنبههای خاص مطرح شده است، اما تجربه کلی همچنان مثبت است.
دسترسی به مسجد در یک منطقه شلوغ یک مزیت قابل توجه است و فرصتی حیاتی برای کسانی فراهم میکند که در میان شلوغی زندگی روزمره به دنبال آرامش هستند.
مسجد فاطمه زهرا (س) مکانی برای تقویت روحیه وحدت است که آن را به نقطه عطفی ارزشمند برای بسیاری از مردم در لستر تبدیل کرده است.
نظر شما